مراسم اختتامیه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر با شگفتیهایی همراه شد که از آن جمله میتوان به فیلم اهدای جایزه نگاه نو به همایون غنیزاده کارگردان «مسخره باز» اشاره کرد؛ جایزهای که غنیزاده حاضر به پذیرش آن نشد. در ادامه اما اتفاقات قابل تامل دیگری که افتاد، اهدای مهمترین جوایز اصلی و مجموعاً هفت سیمرغ بلورین به فیلم «شبی که ماه کامل شد» بود و در مقابل، فیلمهای سینمایی «متری شیش و نیم»، «سرخپوست» و «غلامرضا تختی» نقره داغ شدند.
به گزارش «تابناک»؛ مراسم اختتامیه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر به اتفاقات قابل تاملی همراه شد. «شبی که ماه کامل شد» ساخته نرگس آبیار با نامزدی در ۱۳ رشته، رکورددار نامزدی جوایز شد. پس از این فیلم، «ماجرای نیمروز رد خون» با ۱۱ نامزدی و فیلمهای «غلامرضا تختی» و «متری شش و نیم» ساخته بهرام توکلی و سعید روستایی با ۱۰ نامزدی در جایگاه سوم قرار دارند.
در جایگاه چهارم «قصر شیرین» رضا میرکریمی با هشت نامزدی قرار گرفت و پس از آن فیلم «مسخره باز» با شش نامزدی در بخش سودای سیمرغ و یک نامزدی در بخش نگاه نو در رده بندی بعدی قرار گرفت. «سرخپوست» نیما جاویدی، «قسم» محسن تنابنده در شش رشته نامزد دریافت جایزه شدند. فیلمهای «۲۳ نفر» مهدی جعفری و «سمفونی نهم» محمدرضا هنرمند نیز در پنج عنوان کاندیدای دریافت سیمرغ شدند و «درخونگاه» سیاوش اسعدی برای سه شاخه نامزد جایزه شده است.
فیلمهای «بنفشه آفریقایی» مونا زندی حقیقی، «طلا» پرویز شهبازی و «ناگهان درخت» صفی یزدانیان در دو رشته نامزد دریافت جایزه شده و فیلمهای «پالتو شتری» مهدی علی میرزایی، «خون خدا» مرتضی علی عباس میرزایی، «سال دوم دانشکده من» رسول صدرعاملی و «آشفتگی» فریدون جیرانی هم در یک رشته نامزد شده اند.
در نهایت، فیلم شبی که ماه کامل شد با دریافت هفت سیمرغ بلورین از جمله بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین فیلم و بهترین کارگردانی پیشتاز این دوره از جشنواره شد. مسخره باز با چهار سیمرغ بلورین در رده دوم قرار گرفت و متری شیش و نیم با سه سیمرغ بلورین از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم به انتخاب مردم در رده سوم قرار گرفت. فیلمهای ماجرای نیمروز، غلامرضا تختی و قصرشیرین هریک دو سیمرغ دریافت کردند و سرخپوست تنها سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران را به دست آورد!
بدین ترتیب میتوان اذعان کرد که در حق فیلمهای غلامرضا تختی، متری شیش و نیم و سرخپوست ظلم شده و هیات داوران جشنواره فیلم فجر، این آثار را نقره داغ کردهاند. مشخص نیست چگونه و بر اساس چه فرآیندی نقاط قوت این آثار در اهدای جوایز نادیده انگاشته شده است اما دیر یا زود پشت پرده ماجرا مشخص میشود.
پس از سخنرانی شعاری دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، جشنواره بهترین فیلم کوتاه و بهترین مستند به اشخاص مورد نظر اهداء شد و نوبت به جایزه بهترین فیلم نگاه نو (فیلم اولیها) شد. همایون غنیزاده به جای حضور روی صحنه، یک مهاجر افغانستانی را به جای خود روی صحنه فرستاد تا این مهاجر از دردهای مهاجرین در ایران بگوید و در نهایت به اشاره به وضعیت مردم ایران در این دوران، تاکید کند که امیدوار است مردم هر دو کشور آرامش داشته باشند. این مهاجر افغان در نهایت از طرف غنی زاده اعلام کرد که به خاطر نوع برخورد با فیلمش، این سیمرغ بلورین را نمیپذیرد! اکنون باید دید جایزه به چه شخصی تعلق میگیرد؟
برای دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بخش نگاه نو خیال محمد یک مهاجر افغانستانی به روی سن آمد و این متن را خواند: «اسم من خیال محمد است. نزد آقای غنی زاده کار می کنم من یک مهاجر افغانستانی هستم .از ایشان خواستم اگر توانست امروز از مشکلات مهاحریان افغانستانی بگوید و بگوید که زندگی درد دارد. ایشان از من خواست به جای ایشان اینجا حاضر شوم و خودم از مشکلات مهاجران بگویم و بگویم زندگی درد دارد. در راه فکر کردم مگر مشکلات ما را همه نمی دانند؟ مشکلات تحصیلی، دانشجویی، امتیازات حقوقی و اجتماعی اما خود مردم ایران مگر مشکلات کم دارند؟
برای همین دیگر نیکو نیافتم در این شرایط گله کنم. امروز باید فقط حرف های خوب بزنیم. می خواهم از این فرصت استفاده کنم و مردم ایران را سپاس گویم. امروز که آفتاب امید در افغانستان دمیدن گرفته ما مردم افغانستان به پاس سال های میزبانی شما برایتان آرزوی عبور از مشکلات و بحران ها می کنیم. امید که رنگ آرامش دوباره به کشور بازگردد.»
سپس خیال محمد نامهای از همایون غنیزاده کارگردان برگزیده نگاه نو خواند با این متن: «نامهای از همایون غنیزاده که باید موفق شده باشد نگاهی نو به جشنواره تزریق کرده باشد. من که این نامه را می خوانم حاکی از آن است که این اتفاق رخ داده. لذا با ابراز خرسندی از ایجاد فرصت حضور در جشنواره امسال اینجانب همایون غنی زاده از پذیرفتن این جایزه معذورم امید که در دوره های دیگری کارگردان مقبول تری برای جشنواره باشیم.»
سپس از آزادگان فیلم 23 نفر با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان سینمایی و گروهی از سینماگران برگزار شد و طی آن سیمرغ زرین بهترین فیلم از نگاه ملی ملی به فیلم سینمایی 23 نفر اهدا شد. در جریان این مراسم، گوهر خیراندیش پس از تقدیر از آزادگانی که فیلم 23 نفر بر اساس زندگی آنان ساخته شده، بهخاطره زندان تعلیقیاش پس از بوسیدن یک فیلمساز جوان روی سن جشنوارهای در بزد اشاره کرد و به دو سال زندان تعلیقیاش بهاین دلیل اشاره کرد و گفت حالا دیگر توجیه شده است! هر چند که در برابر این آزادگان سر تعظیم فرود میآورد. پس از این مجری مراسم اعلام کرد که بهشکل نمادین، سیمرغی به این 23 آزاده تقدیم خواهد شد.
بیانیه هیات داوران بخش سودای سیمرغ
فرشته صدرعرفایی پس از دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل زن گفت: واقعا خیلی سپاسگزارم از هیات داوران و از خانم آبیار و ایمان امیدواری عزیز. از تیم خوب «شبی که ماه کامل شد» متشکرم و می خواهم آرزو کنم که دنیای ما دنیای عشق در برابر تکفیر و دوستی در برابر خشونت و صلح در برابر جنگ باشد تا دنیای بهتری داشته باشیم.
علی نصیریان پس از دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد گفت: من تا حالا سیمرغ نگرفته بودم. در این چهل سال نداشتم. من می پذیرم فقط حس خیلی قرصی داشتم که بیایم. برای اینکه مشکلاتی داشتم که این روزها نمی توانستم خیلی روی پا باشم ولی دلم می خواست بیایم و فقط اینجا از این تریبون استفاده کنم و بگویم من آدم سعادتمندی بودم به دلیل اینکه در این سن این امکان و فرصت را پیدا کردم که با نوه خودم کار کنم. همایون جای نوه ام است. چرا خوشحالم؟ این سناریو را که من خواندم خیلی برایم جذاب بود. این شانس من بود که بتوانم در یک کار خلاقانه و نوآورانه و شکننده چارچوب های معمول من پیرمرد مسن شرکت داشته باشم. من برای همایون غنی زاده آتیه بسیار درخشانی می بینم. از هیات داوران که من را بین این همه استعداد جوان انتخاب کردند تشکر می کنم. از جشنواره تشکر می کنم و از تماشاگران این فیلم هم تشکر می کنم.
جمشید مشایخی وقتی علی نصیریان پس از دریافت جایزه اش به سمت او رفت گفت: اولین تئاترم را با علی خان نصیریان کار کردم. من عاشقش هستم. ایشان قسمتی از وجودش را از دست داده. نمی خواستم تسلیت بگویم اما امشب مجبورم. او همسر عزیزش را از دست داده.
اشکان رهگذر پس از دریافت جایزه بهترین فیلم سینمایی انیمیشن گفت: از هیات داوران تشکر می کنم. از تهیه کننده ام و از خانواده ام که 9سال تحمل کردند و از بچه های استودیو هورخش که 9سال جنگیدند که یک فیلم لایق اسم شاهنامه ساخته شود.
همایون غنی زاده پس از دریافت جایزه بهترین فیلم هنر و تجربه گفت: خیلی خوشحالم که امشب در جمع شما هستم. آقای نصیریان عزیز گفتند که بعد از 40سال جایزه شان را گرفتند. به من در یک شب دو سیمرغ دادند. سیمرغ اول را نگرفتم چون جایزه اش را دوست نداشتم. معادلات جشنواره را هم پذیرفتم ولی سیمرغ نگاه نو را دوست نداشتم چون در پایان دیدم فیلم من موفق نشده نگاه نویی به جشنواره تزریق کند اما این جایزه را دوست دارم و می گیرم.
الناز شاکردوست پس از دریافت سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن گفت: همیشه خیال می کردم این مسیر را تا اینجا می دوم؛ نشد با دو بیایم اما بالاخره شد. خدایا شکرت. خیلی خوشحالم. واقعا الان که اینجا ایستادم فکر می کنم تشویق های شما ارزش آن همه سختی را داشت. از بانو نرگس آبیار تشکر می کنم که در تاریکترین بخش زندگیم آمد و کنارم ایستاد و فرصت زندگی در این نقش را داد. خانم آبیار شما جدا از نبوغتان یک انسان واقعی هستد. نقش فائزه برای من یک مسوولیت بزرگ داشت. فائزه نماینده همه مادرانی است که به جز خوشبختی بچه هایشان آرزوی دیگری ندارند. امروز در جمع ما مادر نقشی که بازی کردم هم حضور دارند و من را دخترم خطاب کرد و به من گفت فائزه و این بزرگترین جایزه بود. من با احترام به تک تک کاندیداها خانم معتمدآریا که اسطوره من هستند، خانم ژاله صامتی، مهناز عزیزم که می دانم چقدر سختی کشیده و بهنوش جان طباطبایی خسته نباشید می گویم. از هیات داوران تشکر می کنم و ممنونم که فائزه را شایسته جایزه دانستید و در آخر امیدوارم بتوانم امانتدار خوبی باشم.
هوتن شکیبا پس از دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد گفت: من خیلی خوشحالم که این جایزه را گرفتم. یک خوشحالی خیلی بزرگ دارم برای اینکه خانوادهام بزرگ تر می شود. اول خانواده خودم که در این سال ها حامی من بودند. بعد خانواده بزرگ تئاتر که 16سال از آنها یاد گرفتم و خانواده «شبی که ماه کامل شد» که همه از جان برای این فیلم سخت مایه گذاشتند و خانواده سینما که اجازه دادند عضوی از آنها باشم. از هیات داوران ممنونم که اجازه دادید اسمم کنار نوید محمدزاده، امین حیایی، پیمان معادی و حامد بهداد باشد.
محسن قرایی پس از دریافت جایزه بهترین فیلمنامه برای قصرشیرین ضمن تشکر از داوران گفت: می خواستم از رضا میرکریمی و حامد بهداد تشکر کنم که با اجرای درخشانشان فیلمنامه ما را ارتقا دادند.
سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران به نیما جاویدی برای سرخپوست اهدا شد. در غیاب نیما جاویدی نماینده او جایزه ویژه را دریافت کرد. محمد بدرلویی مدیر تولید فیلم «سرخپوست» که به جای نیما جاویدی این سیمرغ را دریافت می کرد گفت: برای اقای جاویدی مشکلی پیش آمد نتوانستند بیایند. از من خواستند از این فرصت استفاده کنم از مردم تشکر کنم که با استقبال فوق العاده از سرخپوست به ما خیلی انرژی دادند.
نرگس آبیار پس از دریافت سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره سیوهفتم گفت: دلگیری ای که همیشه داشتم این بود که در کشور خودم هیچوقت کاندیدای بهترین کارگردانی نشدم. این جایزه برای من خیلی بزرگ و مهم است ولی من را امشب خیلی خوشحال می کند و شب این گروه که زحمت کشیدند را می سازد ولی می دانم دوستانی که زحمت زیادی برای فیلمشان کشیدند ولی این جایزه را نگرفتند ته دلشان ممکن است غمگین باشند و این من را می آزارد. این جایزه برای همه دوستان کارگردانم است. من هم می خواهم از مادر شهاب و فائزه واقعی خانم اعظم محسن دوست تشکر کنم. و تشکر کنم از تیم مان؛ ما یک تیم عالی داشتیم. بچه هایی که شبانه روز وقت گذاشتند و شرایط سخت را دوام آوردند در 50درجه گرما سختی ها را تحمل کردند. حمید نجفی راد که خیلی برای تدوین وقت گذاشت. من به نمایندگی از همه عوامل اینجا حضور دارم.
محمدحسین قاسمی پس از دریافت جایزه بهترین فیلم برای «شبی که ماه کامل شد» گفت: تشکر می کنم اول از خدای خودم؛ پدر و مادرم و مادر همسرم که اگر خدا به من نگاه می کند به خاطر آنهاست. از هیات داوران و گروه خوبی که داشتیم و اصل و فرع این جایزه را به خانم اعظم محسن دوست تقدیم می کنم.
در آخر منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما برای معرفی فیلم برگزیده بهترین فیلم از نگاه مردمی روی سن حضور یافت. منوچهر شاهسواری گفت: امشب را به همه سینمای ایران تبریک می گویم. باور دارم که بقیه نهادهای کشور باید از سینما یاد بگیرند که چگونه می شود همدل و رفیق بود و معرفت به خرج داد. سینمای ایران و همه ما مرهم زخم های این مملکت هستیم. ما زخم نمی زنیم. آن که زخم می زند حتما روزی گرفتار عقوبت خود خواهد شد. در این ایام همکاران من علی آشتیانی پور و همکارانشان در امانتداری این آرا سعی بسیار کردند. همینجا می گویم همه صاحبان آثار اجازه دارند به شکل خصوصی آرای فیلم هایشان را دریافت کنند. امشب می خواهیم فاصله این 5فیلم را بگوییم و تماشاگران به عنوان یک جامعه آماری چه گفتند.
او آرای پنج فیلم برتر را چنین اعلام کرد: ماجرای نیمروز: رد خون به تهیه کنندگی محمود رضوی با 78/5 رده پنجم شبی که ماه کامل شد به تهیه کنندگی محمد حسین قاسمی 79/75 رده چهارم غلامرضا تختی به تهیه کنندگی سعید ملکان 84/25 رده سوم سرخپوست به تهیه کنندگی محید مطلبی 86/25 رده دوم و جایزه تماشاگران به فیلم متری شیش و نیم به تهیه کنندگی سیدجمال ساداتیان با 88/25 در رده اول سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به سیدجمال ساداتیان برای «متری شیش و نیم» اهدا شد.
سیدجمال ساداتیان گفت: متری شیش و نیم خیلی فیلم پرزحمتی بود. 5ماه فیلمبرداری و 15 ماه پیش تولید و فیلمبرداری و ده هزار هنرور معتاد کارتن خواب داشت. این فیلم نتیجه طرز تفکر کارگردان جوان سینما سعید روستایی بود. سینما کارکرد زیادی دارد. یک بزرگی می گفت زمانی که زبان از بیان قاصر می شود تصویر به خدمت می آید. چرا ما سینما را در استانداردی قرار دادیم که اگر 2تریلیون نقدینگی است گردش مالی سینما 200 میلیارد باشد؟ سینما و حوزه هنر را جدی بگیریم. برای توسعه فضاهای فرهنگی با سخاوت بیشتر کار کنیم. همانطور که برای توسعه توریسم و صنعت بودجه اختصاص دادیم برای توسعه فضاهای فرهنگی هم بودجه اختصاص بدهیم.
هومن بهمنش مدیر فیلمبرداری متری شیش و نیم گفت: بزرگترین تجربه این جشنواره این بود که معمولا مدیر فیلمبرداری و صدابرای مردم جذابیت ندارد ولی در این جشنواره کامنت های بسیاری از سوی مردم دریافت کردم و فکر کردم هیچوقت نباید حرفه ام را عوض کنم. از همه ممنونم ما جایزه مان را از مردم و داوران گرفتیم.
بهترین فیلم انیمیشن:
آخرین داستان (اشکان رهگذر)
بهترین فیلم کوتاه:
بچه خور (محمد کارت)
بهترین فیلم مستند:
بهارستان خانه ملت (بابک بهداد)
بهترین فیلم هنر و تجربه:
مسخره باز (همایون غنی زاده)
جایزه ویژه هیات داوران:
سرخپوست (نیما جاویدی)
بهترین فیلم به انتخاب آرای مردمی:
متری شیش و نیم (سید جمال ساداتیان)
نامزدهای بخش نگاه نو:
جاندار (حسین امیری دوماری و پدرام پورامیری)
حمال طلا (تورج اصلانی)
دیدن این فیلم جرم است (رضا زهتابچیان)
روزهای نارنجی (آرش لاهوتی )
مسخرهباز (همایون غنیزاده)
بهترین جلوه های ویژه بصری:
جواد مطوری (مسخره باز)
محسن خیرآبادی، رضا میثاقی، شهاب نجفی (غلامرضا تختی)
هادی اسلامی و امیرسحر خیز (23 نفر)
جواد مطوری (سرخپوست)
سینا قویدل (ماجرای نیمروز: رد خون)
بهترین جلوههای ویژه میدانی:
محسن روزبهانی (23نفر)
ایمان کرمیان (سمفونی نهم)
آرش آقابیک (شبی که ماه کامل شد)
ارشا اقدسی (قسم)
ایمان کرمیان (ماجرای نیمروز؛ رد خون)
بهترین چهره پردازی:
ایمان امیدواری (شبی که ماه کامل شد)
مجید اسکندری (سمفونی نهم)
شهرام خلج (ماجرای نیمروز؛ رد خون)
سعید ملکان (غلامرضا تختی)
ایمان امیدواری (مسخره باز)
عباس عباسی (23 نفر)
بهترین طراحی لباس:
محمدرضا شجاعی (شبی که ماه کامل شد)
مشکین مهرگان (سمفونی نهم)
محمدرضا شجاعی (ماجرای نیمروز: ردخون)
امیر ملک پور (غلامرضا تختی)
الهام معین (مسخره باز)
طراحی صحنه:
سهیل دانش (مسخره باز)
محمدرضا شجاعی (شبی که ماه کامل شد)
کیوان مقدم (غلامرضا تختی)
محسن نصراللهی (متری شیش و نیم و سرخپوست)
کامیاب امینی عشایری (23 نفر)
بهترین صدابرداری:
ایرج شهزادی (متری شیش و نیم)
مسیح سراج (پالتو شتری)
بهمن اردلان (23 نفر)
منصور شهبازی (طلا)
مهدی ابراهیمزاده (قسم)
بهترین صداگذاری:
امیرحسین قاسمی (متری شیش و نیم)
حسین ابوالصدق (سمفونی نهم)
مهرشاد ملکوتی (ماجرای نیمروز: رد خون)
امیرحسین قاسمی (غلامرضا تختی)
آرش قاسمی (شبی که ماه کامل شد)
بهترین موسیقی متن:
پیمان یزدانیان (متری شش و نیم و بنفشه آفریقایی)
امین هنرمند (قصر شیرین)
افشین عزیزی (غلامرضا تختی)
مسعود سخاوت دوست (شبی که ماه کامل شد)
کریستف رضاعی (ناگهان درخت و سال دوم دانشکده من)
بهترین تدوین:
محمدرضا مویینی (سمفونی نهم)
بهرام دهقانی (متری شیش و نیم)
خشایار موحدیان (قسم)
محمد نجاریان (ماجرای نیمروز:ردخون)
میثم مولایی (غلامرضا تختی)
بهترین فیلمبرداری:
حمید خضوعی ابیانه (غلامرضا تختی)
هومن بهمنش (متری شیش و نیم)
شهرام نجاریان (خون خدا)
علی قاضی (مسخره باز)
هادی بهروز (ماجرای نیمروز: ردخون)
مسعود سلامی (آشفتهگی)
بهترین نقش مکمل زن:
زهره عباسی (ناگهان درخت)
ژیلا شاهی (قصر شیرین)
فرشته صدرعرفایی (شبی که ماه کامل شد)
نیوشا علیپور (قصر شیرین)
پانتهآ پناهیها (درخونگاه)
بهترین نقش مکمل مرد:
آرمین رحیمیان (شبی که ماه کامل شد)
نوید محمدزاده (متری شیش و نیم)
حسن پورشیرازی (قسم)
یونا تدین (قصر شیرین)
علی نصیریان (مسخره باز)
جواد عزتی (ماجرای نیمروز: رد خون)
بهترین بازیگر نقش اول زن:
مهناز افشار (قسم)
الناز شاکردوست (شبی که ماه کامل شد)
ژاله صامتی (درخونگاه)
بهنوش طباطبایی (ماجرای نیمروز: رد خون)
فاطمه معتمدآریا (بنفشه آفریقایی)
بهترین بازیگر نقش اول مرد:
حامد بهداد (قصر شیرین)
امین حیایی (درخونگاه)
هوتن شکیبا (شبی که ماه کامل شد)
پیمان معادی (متری شیش و نیم)
نوید محمدزاده (سرخپوست)
بهترین فیلمنامه:
محسن تنابنده (قسم)
محسن قرائی و محمد داوودی (قصر شیرین)
نیما جاویدی (سرخپوست)
پرویز شهبازی (طلا)
نرگس آبیار و مرتضی اصفهانی (شبی که ماه کامل شد)
بهترین کارگردانی:
بهرام توکلی (غلامرضا تختی)
نیما جاویدی (سرخپوست)
نرگس آبیار (شبی که ماه کامل شد)
سعید روستایی (متری شیش و نیم)
رضا میرکریمی (قصرشیرین)
محمدحسین مهدویان (ماجرای نیمروز:ردخون)
بهترین فیلم:
سرخپوست (تهیه کننده مجید مطلبی)
شبی که ماه کامل شد (تهیه کننده محمدحسین قاسمی)
غلامرضا تختی (تهیه کننده سعید ملکان)
متری شیش و نیم (تهیه کننده سیدجمال ساداتیان)
ماجرای نیمروز: ردخون (تهیه کننده سیدمحمد رضوی)
قصر شیرین (تهیه کننده رضا میرکریمی)