در پی انتشار خبری مبنی بر واردات دارویی جعلی به کشورمان که منجر به مرگ دو تن از هموطنانمان شده، سازمان تدارکات پزشکی هلال احمر اطلاعیهای صادر کرد که اگرچه تلاش در تکذیب خبر دارد، اما نکات جالب توجهی را افشا میکند!
به گزارش «تابناک»، ماجرا از کلیپی آغاز شد که خبر از واردات دارویی جعلی برای درمان بیماری سالک (لیشمانیوز) و منجر به مرگ شدن مصرف این دارو برای دو تن از هموطنانمان دارد. کلیپی که در آن تاکید شده وارد کننده دارو، جمعیت هلال احمر کشورمان است و استنادش برای جعلی بودن این دارو و منجر به مرگ شدن مصرف آن در دو مورد، گزارش «سازمان جهانی بهداشت» است.
استناد به گزارشی که چند ماه پیش روی خروجی سایت سازمان جهانی بهداشت (
اینجا) قرار گرفته و هشدار میدهد دارویی با نام «GULUCATIME» در ایران توزیع شده که بر اساس بررسیهای صورت گرفته در این سازمان، جعلی است. به این معنی که روی بسته بندیهای آن ادعا شده در شرکت «Tillotts Pharma AG» تولید شده در حالی که این شرکت دارویی تولید و توزیع آن را تکذیب کرده و بر اساس تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی، در تهیه آن اشکالاتی دیده میشود.
جالب آنکه در آن گزارش تاکید شده روی بسته بندی داروی یاد شده، به دو زبان انگلیسی و فرانسه توضیحاتی درج شده که هر دو حاوی اشکالات املایی هستند. توضیحی که ظاهرا حجت را بر همه تمام میکند که این دارو، جعلی است و میبایست از مصرف آن خودداری کرد. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که دارویی مشابه که آن هم جعلی است، در کشور پاکستان توزیع شده که کلیپ یاد شده تاکید دارد آن هم جان دو تن را ربوده است.
ماجرایی قابل تامل که اگر بدانیم داروهای یاد شده، نسخه جعلی دارویی با نام گلوکانتیم «Glucantime» (به تفاوت املای نام دارو با نام داروی جعلی دقت کنید) است که در درمان سالک کاربرد دارد و سالک، بیماریای است که ممکن است شاهد اپیدمی آن در کشورمان باشیم (با توجه سیلابهای اخیر و برجای ماندن آبهای راکد در بسیاری از نقاط که بستر مناسبی برای زاد و ولد پشههای ناقل سالک هستند)، ترسناک به نظر میرسد.
اما بشنوید از ادامه ماجرا و واکنش هلال احمر کشورمان به این کلیپ هراس آور که امروز در قالب اطلاعیهای منتشر شد. اطلاعیهای که در آن، سازمان تدارکات پزشکی هلال احمر، واردات داروی جعلی گلوکانتیم را از بیخ و بن شایعه خوانده و تکذیب کرده و توضیحاتی مفصل به این تکذیبیه پیوست نموده که تاکید دارد داروی وارد شده توسط ایشان، تاییدیههای لازم را از چند مرجع دریافت کرده و داراست. توضیحاتی که بد نیست چکیده شان را مرور کنید:
«با توجه به احتمال اپیدمی بیماری سالک در کشور و همچنین عدم وجود داروی «گلوکانتیم» ساخت کارخانه سنوفی، در آبان ماه سال ۱۳۹۷ با درخواست کمک وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو جهت کنترل بحران مذکور، سازمان تدارکات پزشکی برای تامین فوریتی آن دارو با برندگلوکاتیم از کشور هندوستان اعلام آمادگی کرد.
با اخذ مجوزهای لازم برای واردات این دارو از سازمان غذا و دارو، مقدار ۵۰ هزار دوز داروی گلوکاتیم ساخت شرکت «PRG/Intact Drug and Pharmaceutical» تأمین شد و پس از تایید مدارک کارخانه سازنده این دارو، خط تولید و خود فرآورده توسط سازمان غذا و دارو (که توسط وزارت بهداشت و اتاق بازرگانی هند و سفارت ایران در هند تایید شده بود) و پس از نصب برچسب اصالت، در اختیار معاونت بهداشت وزارت بهداشت قرار گرفت.
گفتنی است پس از مصرف کل محموله نخست، با درخواست مجدد سازمان غذا و دارو نسبت به تأمین ۵۰ هزار دوز دیگر از همان دارو اقدام شد که مقدار قابل توجهی از محموله دوم نیز مصرف شده است. همچنین قابل ذکر است که شرکت تأمین آوا سلامت متعلق به هیأت امنای ارزی نیز دقیقاً همین دارو را به مقدار ۵۰ هزار دوز با مجوز سازمان غذا و دارو وارد کشور کرده است که این موضوع مبین تأیید اصالت و سلامت این فرآورده است.
لازم به ذکر است ... که این دارو با داروی Glucantime شرکت Merial آلمان مطابقت کامل داشته و با مقادیر درج شده روی بسته بندی نیز همخوانی دارد و این نتایج توسط آزمایشگاه رفرانس Suisse Technology Partner در کشور سوئیس و آزمایشگاه مرجع Satiate Research and Anatech در کشور هند مطابقت داشته و مقدار آنتی موانت موجود در داروی گلوکاتیم با استانداردها برابر است، بنابراین جعلی بودن این دارو مورد تأیید نیست.»
البته این اطلاعیه ادامه دارد و مفصلتر است، اما به رغم این تفصیل، حاوی ابهامات عجیبی به نظر میرسد. ابهاماتی که از جمله آنها، چرایی تکذیب واردات دارویی است که گزارش سازمان جهانی بهداشت به صراحت آن را جعلی خوانده و حتی تاکید کرده که ادعای تولید آن در فلان شرکت نیز کذب است و در توضیحات درج شده روی بسته بندی آن، غلط املایی به چشم میخورد؟ آیا هدف هلال احمر، مبرا نشان دادن خود از واردات داروی جعلی بوده و به اشتباه واردات داروی جعلی به کشورمان را (که میتواند وارد کننده دیگری داشته باشد) از بیخ و بن تکذیب کرده است؟
این سوال زمانی قابل تاملتر میشود که میبینیم در اطلاعیه هلال احمر تاکید شده مخاطب وزارت بهداشت برای تامین دارویِ درمان سالک، صرفا هلال احمر نبوده و دیگرانی هم نسبت به واردات این دارو اقدام کرده اند. دیگرانی که ممکن است یکی یا چندتایشان به واردات دارویی اقدام کرده باشند که در گزارش WHO، جعلی نامیده شده است. وارداتی که تایید یا تکذیب آن از عهده وزارت بهداشت و زیر مجموعه این وزارت خانه یعنی سازمان غذا و دارو ممکن است و بس.
نهاد مرجع و مطلعی که سکوت پیشه کرده و واکنشی به کلیپ پخش شده نشان نداده است، هرچند برخی مستندات حکایت از آن دارد که به زودی میبایست به این سکوت پایان دهد چراکه کاربرگ سوال از وزیر در این خصوص در مجلس پر شده و در آن کاربرگ تاکید شده که مصرف داروی جعلی، منجر به مرگ دو تن در تاریخهای مشخص و با علایم مشخص شده است. اتفاقات شومی که میتواند فرجام ماجرا را به تشکیل پرونده قضایی منجر کند، مگر آنکه همه چیز کذب خوانده شود که در این صورت، سکوت چند ماهه در قابل گزارش سازمان بهداشت جهانی حکم دم خروس را ایفا خواهد کرد!