قائم خدابخش رتبه اول المپیاد پزشکی در بخش انفرادی و رتبه دوم در بخش گروهی به تشریح تجاربش از المپیاد پرداخته و میگوید برخلاف تصور عامه مردم اول شدن در هیچ آزمونی محال نیست.
به گزارش «تابناک» به نقل از فارس، قبل از دیدنش تصور میکنی با شخصی متفاوت مواجه خواهی شد و شاید کسب مدال طلای المپیاد پزشکی او را با سایر دانشجویان متمایز کرده باشد، اما وقتی وارد خبرگزاری میشود و صحبتهایش را میشنوی و خندههایش را میبینی متوجه میشوی که تفاوت زیادی با سایر آدمهای اطرافت ندارد.
خودش میگوید کار خاصی نکرده، اول شدن و طلا گرفتن رویای بزرگی نیست؛ رویای نه چندان بزرگی که برای رسیدن به آن فقط باید تلاش کرد. از همان روزهای قبل کنکور علاقه زیادی به پزشکی داشته و برای رسیدن به این هدف زحمات زیادی کشیده است، حالا شش سال از ورودش به دانشگاه علوم پزشکی تهران و تحصیل در رشته پزشکی میگذرد که توانسته مدال طلای المپیاد یکی از حیطههای پزشکی را به خود اختصاص دهد.
قائم خدابخش، متولد ۱۳۷۵ متولد تهران و ساکن همین شهر است؛ سال 1393 توانسته با کسب رتبه 93 در رشته پزشکی مشغول به تحصیل شود، و با شرکت در المپیاد پزشکی توانسته مدال طلای حیطه آموزش پزشکی و در بخش انفرادی مدال نقره این حیطه را کسب کند.
برای آشنایی با این محقق برجسته میزبان او بودیم و در گفتوگویی با نظرات این دانشجوی پزشکی آشنا شدیم. آنچه در ادامه از نظرتان میگذرد مشروح این گفتوگو است.
*کنکور سختترین آزمون دانشآموزان
فارس: از حال و هوای کنکور سراسری برای من بگویید در آن زمان موفق به کسب چه رتبه ای شدید؟
خدابخش: رتبه ۹۳ کنکور سال ۱۳۹۳ هستم، در حال حاضر دانشجوی سال ششم علوم پزشکی هستم، دو سال قبل از کنکور سراسری مطالعه خود را آغاز کردم؛ فضای کنکور یکی از رقابتیترین فضاهای موجود در کشور است، به خصوص برای دانشآموزان و خانواده های آنها که درگیر مطالعات دانش آموزان و آزمون فرزندانشان هستند. یکی از سختترین آزمون های دانشآموزان در مسیر زندگیشان کنکور سراسری است به دلیل اینکه این آزمون در یک مرحله چهار و نیم ساعت برگزار میشود و فرد باید تمام اطلاعات کسب شده در چهار ساله دبیرستان را با مدیریت و کنترل زمان بر روی برگه پیاده کند تا در نهایت به هدفی که میخواهد برسد.
فارس: شما پشت کنکوری نبودید؟
خدابخش: نه در سال اول توانستم وارد دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران شوم.
*نمیگفتم حتما باید پزشکی قبول شوم
فارس: با هدف قبولی در رشته پزشکی مطالعه میکردید؟
خدابخش: قبل از مطالعه برای کنکور سراسری اطلاعات کلی در زمینه رشتهها داشتم و تحقیق کوتاهی در این زمینه انجام داده بودم تا بتوانم علایق خود را بشناسم، در همان موقع دیدم که رشتههای زیرگروه علوم تجربی با علایق من سازگار است و تصمیم گرفتم که تلاش خود را برای ادامه تحصیل در این رشتهها انجام دهم. از همان دوران علاقه زیادی به رشته پزشکی داشتم اما به دنبال نتیجهگرایی نبودم و هیچ وقت به خودم نگفتم که حتماً باید در رشته پزشکی قبول شوم.
از همان دوران علاقه زیادی به رشته پزشکی داشتم اما به دنبال نتیجهگرایی نبودم و هیچ وقت به خودم نگفتم که حتماً باید در رشته پزشکی قبول شوم
پس از گذراندن کنکور، تحقیق و مطالعه در خصوص زیر گروههای علوم تجربی انجام دادم و اطلاعات مناسبی در خصوص رشتههای هوشبری، پزشکی، داروسازی و پرستاری کسب کردم، اما اولویت اول من پزشکی بود به همین دلیل تلاش کردم از همان آغاز با دید باز انتخاب رشته کنم. خوشبختانه خانواده من فشاری در خصوص ادامه تحصیل در رشته خاص به من وارد نکردند و انتخاب من کاملاً آزادانه بود. آزادانه بودن انتخاب، در دوران تحصیل تاثیر زیادی بر تصمیمات و زندگی و دوران ادامه تاثیر میگذارد به دلیل اینکه اگر فردی با فشار خانواده وارد رشتهای شود پس از گذشت مدت زمانی نمیتواند با سختیهای آن کنار بیاید.
فارس: برای کنکور روزی چند ساعت مطالعه میکردید؟
خدابخش: از سال سوم دبیرستان تکنیکهای تست زنی را آغاز کردم اما به طور جدی در دوران پیش دانشگاهی به مرور دروس و مطالعه دروس سال چهارم دبیرستان پرداختم و خود را برای کنکور آماده کردم و سبک مطالعه به سمت تستزدن سوق یافت.
فارس: از المپیاد پزشکی برایمان بگویید؟ از چه زمانی به شرکت در المپیاد علاقهمند شدید؟
خدابخش: از دوران دبیرستان علاقه زیادی به شرکت کردن در المپیادها داشتم تجربه شرکت در المپیاد های شیمی و زیست را داشتم به دلیل اینکه این دروس مازاد بر دروس اصلی افراد هستند و تجربه جدیدی را برای افراد رقم میزند. زمانی که وارد مقطع پزشکی شدم هنوز قانونی بود که دانشجویان علوم پایه نمیتوانستند در المپیادها شرکت کنند که خوشبختانه این قانون از دو سال قبل برداشته شده و دانشجویان از همان سال اول ورود به دانشگاه میتوانند در المپیاد شرکت کنند.
امسال یازدهمین دوره المپیادهای علمی دانشجویان علوم پزشکی کشور برگزار شد. فلسفه برگزاری المپیادها این است که یک سلسله دروس مازاد که در کوریکولوم اصلی دانشجویان گنجانده نشده را به دانشجویان ارائه میدهند و دانشجویان با توجه به علاقه خودشان یک رشته را بر میگزینند و با کسب کردن مهارتهایی در المپیاد شرکت میکنند؛ این المپیاد در ۶ حیطه استدلال بالینی، آموزش پزشکی، تفکر بالینی در علوم پایه، کارآفرینی در نظام سلامت، مدیریت نظام سلامت و مطالعات میان رشته ای علوم انسانی و هنر برگزار شد.
*برگزاری المپیاد پزشکی در شش حیطه
فارس: هر یک از این حیطهها به چه موضوعاتی میپردازند؟
خدابخش: در رشته تفکر بالینی در علوم پایه، المپیاد با ایده تحلیلی در دروس علوم پایه برگزار می شود و سوالات به این صورت است که چند مقاله جدید به فرد ارائه میشود، دانشجو باید آنها را مطالعه کند و استدلال خود را بیان کند. رشته استدلال بالینی نیز دید متفاوتی دارد و کیس چالش برانگیز از لحاظ بالینی مطرح میشود و با توجه به سناریوی مطرح شده از دانشجو میخواهند که کیس را تجزیه و تحلیل و نقد کند و در نهایت به تشخیص و درمانهای احتمالی برسد.
رشته آموزش پزشکی، نحوه آموزش دادن نحوه تدریس به دانشجو نحوه آزمون گرفتن از دانشجو و غیره را بررسی میکند، موضوعاتی مانند تئوریهای یادگیری در این حیطه بررسی میشود، نحوه آموزش دادن موثر به دانشجوها نیز در این حیطه قرار میگیرد. به طور مثال دانشجو آموزش می بیند که ارائه درس به صورت تیمی موثرتر است یا به صورت فردی؟
حیطه چهارم فلسفه پزشکی است مباحث هنر در پزشکی را بررسی کرده پزشکی را از علم تجربی صرف خارج میکند و با یک مطالعه میان رشتهای به علم پزشکی نگاه میکند.
دارندگان مدال طلای انفرادی و گروهی میتوانند عضو بنیاد ملی نخبگان شوند و مدال نقره و برنز نیز میتوانند درصدی از امتیاز را کسب کنند
حیطه مدیریت نظام سلامت، یکی از قدیمیترین رشتهها بوده و صلاحیت و ویژگیهای مدیر نظام سلامت را مورد بررسی قرار میدهد، مهارتهای تیمی و مدیریتی در این حوزه بررسی میشود.
حیطه کارآفرینی در هزاره سوم، نیز به مباحث کارآفرینی در علوم پزشکی میپردازد. هر ساله وزارت بهداشت و کمیته علمی مباحثی را انتخاب و در سایت اعلام می کنند که پس از این موضوع هر یک از دانشجویان با توجه به علایق خود حیطه مورد نظر را انتخاب میکنند و در نهایت با گذراندن یک دوره آمادگی و چندین آزمون وارد المپیاد میشوند. موضوعات جدید از سوی دانشگاه علوم پزشکی با آغاز سال تحصیلی اعلام شود و در اواخر سال به دانشگاهها اجازه داده میشود که با توجه به رتبههای خود سهمیههایی را اعلام کنند.
مرحله اول انفرادی در اوایل فروردین ماه برگزار میشود و پس از آن از هر حیطه حدود ۹۰ نفر به مرحله دوم انفرادی و گروهی و راه پیدا میکنند که این آزمون در اواسط مرداد ماه برگزار میشود. در مرحله گروهی پروژهای به سه الی یا چهار نفر ارائه میشود و دانشجویان موظفند طرح پژوهشی را به وزارت بهداشت ارایه دهند و در صورت پذیرش به مرحله بعد ورود پیدا میکنند.
*ثبت نام ده هزار نفر در المپیادهای پزشکی
فارس: چند نفر در المپیاد شرکت کرده بودند؟
خدابخش: امسال حدود ۱۰ هزار نفر در کل کشور شرکت کرده بودند که با توجه به سهمیه دانشگاه ها حدود سه هزار نفر به مرحله غربالگری اول رسیدند و پس از این مرحله ۹۰ نفر از حیطه انتخاب شدند و ۵۵۰ نفر وارد مرحله دوم شدند و از این تعداد ۳ مدال طلای انفرادی، ۶ مدال نقره انفرادی و 9 مدال برنز انفرادی به نفرات برتر ارائه می شود و در حیطه گروهی به نفرات اول، دوم و سوم مدال اهدا میشود.
فارس: حیطه رقابت شما در حوزه گروهی چه بوده است؟
خدابخش: حیطه آموزش پزشکی یکی از موضوعات جالب و چالش برانگیز هزاره سوم است به این صورت که مدل جدید آموزش پزشکی را بیان میکند و عنوان میکند که این مدل باید مبتنی بر یک سری صلاحیت ها باشد بدین صورت که یکسری توانمندیهای خاصی اعلام میشود و دانشگاههای علوم پزشکی باید به سمت آن اهداف حرکت کنند و با توجه به این مسائل آموزشها هدفمند میشود. به طور مثال اعلام می کنند که یک پزشک پس از فارغ التحصیلی باید توانمندی ارتباط با بیماران و مدیریت تیم را داشته باشد.
در المپیاد انفرادی و گروهی امسال اکثر مقالات و کتب به ما ارجاع داده شد و ما باید آنها را مطالعه میکردیم و در حوزه گروهی باید پروژهای را با هدف تدوین کروکولوم آموزشی دانشجویان تدوین میکردیم باید خودمان را جای تیمی گذاشتیم که باید کروکولوم آموزشی دانشجویان را طراحی کنیم و در همین راستا نیازسنجی صورت میگرفت؛ این طرح باید دارای نوآوری و دارای قابلیت اجرایی در دانشگاههای ایران باشد.
*استفاده از ۱۰ طرح برتر پژوهشی
فارس: آیا وزارت بهداشت از این طرح ها استفاده میکند؟
خدابخش: خوشبختانه از سال گذشته وزارت بهداشت به تیم اول کمکهای نقدی و معنوی ارائه میکند و این امکان ایجاد شده است که این طرح ها در سازمانها دانشگاه ها و دانشکده ها اجرایی شود و و به خصوص استفاده خوبی از ۱۰ طرح اول برای ایجاد تغییرات استفاده شده است.
فارس: آیا برای بار نخست در المپیاد علمی پزشکی شرکت کردید؟
خدابخش: من در دوره دهم یعنی دو سال قبل در المپیاد پزشکی شرکت کردم و در آن موقع با موضوعات مختلف المپیاد آشنا شدم در آن دوره آزمون در پنج حیطه آزمون برگزار شد و امسال یک حیطه جدید به این آزمون ها اضافه شده است. در همان سال با المپیاد و حیطههای آن آشنا شدم، در آن سال نیز به حیطه آموزش پزشکی علاقهمند شدم و به مطالعه دروس این رشته پرداختم، از دو سال قبل نیز فعالیت خود را در این حوزه بیشتر کردم در آن سال رتبه چهارم و دیپلم افتخار را کسب کردم.
فارس: چالشهای المپیاد چیست؟
خدابخش: بزرگترین چالش من در زندگی مدیریت زمان و برنامه ریزی است که در هر مقطع زمانی که در کنکور در المپیاد و در زندگی شخصی اولویت بندی و مدیریت زمان بسیار مهم است که بتوانیم بین کارهای روزمره تفریحات و مطالعه تعادل را برقرار کنیم و با توجه به افزایش سن زندگی افراد پیچیدهتر میشود که مدیریت زمان در این دوره نقش مهمی را بر عهده دارد.
*مشکلی در زمینه دریافت مقالات روز وجود ندارد
فارس: دسترسی به مقالات علمی با توجه به تحریم ها برای شما مشکلی نداشت؟
خدابخش: با توجه به پیشرفت اینترنت و فناوری در دانشگاه علوم پزشکی تهران مشکل چندانی در زمینه دریافت مقالات روز وجود ندارد شاید در مواقعی با مشکلاتی مواجه شویم اما در زمینه تحقیقاتی مشکلات چندانی وجود ندارد و بسیاری از منابع توسط وزارت بهداشت در اختیار پژوهشگران قرار میگیرد.
فارس: سطح سوالات چگونه بود؟
خدابخش: یکی از چالشها و مزایای المپیاد این است که افراد با مدل جدید سوالات آشنا میشود و سوالات المپیاد صرفاً سوالات چهار گزینه ای نیست مدل های جدیدی از سوالات در سطح جهان در حال ارائه شدن است توسط وزارت بهداشت پیاده شده بود سوالات المپیاد به این صورت است که یک سوال مطرح می شود و ۱۲ گزینه به فرد ارائه می شود و با توجه به سناریوی مطرح شده و منابع مطالعه شده باید سه گزینه صحیح را انتخاب کنید و اگر دانشجویی گزینه بیشتر انتخاب کند نمره منفی کسب میکند، اگر سه گزینه صحیح انتخاب شود به طور متناسب نمراتی به دانشجو اختصاص پیدا میکند.
مدل دیگر سوالات، مدل سناریو نویسی است که کلماتی به دانشجو ارائه می شود و دانشجو باید سناریو ۲۰۰ کلمه ای را بنویسد که از لحاظ زمین های قابلیت اجرایی داشته باشد. سوالات پازل انگلیسی نوع دیگری از سوالات است که کلمات و جملاتی که به واژه خاصی اشاره دارند در اختیار دانشجو قرار می گیرد و دانشجو باید با توجه به جمله مورد نظر بازی مناسب را بنویسد. سوالات در مرحله اول سادهتر و در مراحل بعدی سوالات جنبه تحلیلی پیدا میکنند؛ تصحیح سوالات نیز به صورت دستی و سیستمی انجام میشود.
*امتیازهای چشمگیر المپیاد برای دانشجویان
فارس: شرکت در المپیاد علمی چه مزایایی برای دانشجویان دارد؟
خدابخش: دارندگان مدال طلای انفرادی و گروهی میتوانند عضو بنیاد ملی نخبگان شوند و مدال نقره و برنز نیز میتوانند درصدی از امتیاز را کسب کنند. مدال طلا به صورت مستقیم بدون گذراندن طرح وارد تخصص میشوند و پس از این دوره طرح بگذرانند. دارندگان مدالهای نقره و برنز نیز با دریافت جمع کردن امتیازاتی میتوانند به صورت مستقیم آزمون تخصص بدهند. استفاده از طرحهای مدال آوران در وزارت بهداشت نیز از جمله امتیازات است.
فارس: نقش محیط در موفقیت شما چیست؟
خدابخش: خوشبختانه خانواده و دوستان من نقش مثبتی در موفقیت و مدیریت زمان من داشتند و خانواده برای ایجاد یک محیط حمایتی در زمان کنکور یا امتحانات موثرند اما تلاشهای فردی نیز نباید نادیده گرفته شود.
فارس: درحال حاضر میانگین چقدر مطالعه دارید؟
خدابخش: روزانه سه الی چهار ساعت. برای شرکت در المپیاد نیز هفتهای هفت ساعت را به مطالعه دروس المپیاد اختصاص میدادم.
فارس: هوش و ذکاوت مهمتر است یا تلاش فردی؟
خدابخش: هردو موثر هستند اما باید بدانیم فرد باهوش نیز بدون تلاش موفقیت نخواهد شد فرد باهوش بالاتر با مطالعه یکباره یا دوباره موضوعات را خواهد آموخت و فرد دارای ضریب هوشی کمتر باید چندین بار دروس را مطالعه کند عموم مردم در یک حیطه ضریب هوشی قرار دارند و برخلاف تصور عامه مردم اول شدن در هیچ آزمونی محال نیست.
*به مهاجرت فکر نکردهام
فارس: قصد مهاجرت ندارید؟
خدابخش: برای تک تک دانشجویان و پزشکان در کشور زحمات زیادی کشیده شده است و هر کسی احساس مسئولیت پیدا میکند، من تا کنون به خارج رفتن یا مهاجرت فکر نکردهام و حد اقل کاری که میتوانم انجام دهم این است که توفیق خدمت در کشور و آموزش را داشته باشم و درد و رنجی را از مردم کم کنم، با توجه به آموزشةایی که طی این سالها دیدم یاد گرفتم که در قبال مردم احساس مسؤولیت داشته باشم، بسیاری از پزشکان اینگونه هستند هرچند در این حیطه نیز کم و کاستیهایی وجود دارد. ما باید جواب اعتماد مردم را بدهیم به همین دلیل هدفی برای مهاجرت ندارم و با قاطعیت درحال مطالعه برای ادامه تحصیل در کشورم هستم.
فارس: چرا برخی از پزشکان یا دانشجویان پزشکی به مهاجرت علاقهمند هستند؟
خدابخش: کشیکهای سنگین پزشکی، بار کاری زیاد از جمله این دلایل است به دلیل اینکه روزانه چندصد نفر روزانه به بیمارستانها مراجعه میکنند که این عوامل باعث خستگی و فرسودگی پزشکان از لحاظ روحی میشود.
فارس: بزرگترین مشکل نظام آموزشی پزشکی چیست؟
خدابخش: در چند دهه اخیر تحولات زیادی ایجاد شده است، دانشگاهها نیز به دنبال بهبود درمان و آموزش هستند هرچند اشکالاتی کم و بیش وجود دارد. یکی از موضوعات امسال «آموزش مبتنی بر توانمندی» بود که این موضوع توسط چندین دانشگاه مادر در حال اجرا شدن است که امیداوریم وزارت بهداشت از نتایج این طرحها استفاده کند و داشنگاهها به این سمت سوق داده شوند. به طور مثال پزشکان شاغل در بیمارستانها توانایی و ویژگیهای شاخصی را داشته باشد.
*ایران را با هیچ کشوری عوض نخواهم کرد
فارس: ایران را با چه کشوری برای زندگی عوض میکنید؟
خدابخش: ایران را با هیچ کشوری عوض نخواهم کرد، با وجود مشکلات علاقه دارم به عنوان یک دانشجو در کشور خودم تحصیل کنم و گامی در جهت حل مشکلات کشور بردارم.
فارس: توصیه شما به دانشجویان چیست؟
خدابخش: دانشجویان برای ادامه تحصیل وارد رشته مورد علاقه خود شوند، دستیابی به این هدف با برنامهریزی و مدیریت زمان ممکن است. دانشجویان که قصد شرکت در المپیاد را دارند نیز به مدیریت زمان توجه کنند و کار در گروه را یاد بگیرند، کار گروهی وظیفهشناسی را به افراد آموزش میدهد. تمرین این موضوع در حیطه کاری در آینده به درد دانشجویان میخورد. در صورت نرسیدن به هدف نیز نباید ناامید شد و دوباره تلاش خود را برای موفقیت به کار گیرند.
فارس: از نظر شما موفقیت چه رنگی است؟
خدابخش: کسب رنگ طلا مزه خاص خود را دارد، به دلیل اینکه نتیجه زحمات خود را دریافت میکنی، روز اعلام نتایج اضطراب زیادی داشتم اما مدال طلا انرژی زیادی را برای ادامه مسیر به من داد.
فارس: درخواست شما از وزیر بهداشت چیست؟
خدابخش: به خاطر تلاشهای شبانهروزی از وزیر بهداشت تشکر میکنم و به نمایندگی از دانشجویان درخواست دارم وزارت بهداشت حیطههای المپیاد را گسترش دهد، المپیادها در مقیاس جهانی برگزار شود و دانشگاهها اهمیت بیشتری به نتایج طرحهای المپیادی بدهند و از این طرحها در جهت بهبود وضعیت آموزش کشور استفاده کنند.