در نخستین اقدام از سوی ترکیه برای جلب توجهات بین المللی، مرزهای این کشور برای ورود پناهندگان به اروپا باز شد. ترکیه بارها تهدید کرده بود که دروازههای خروج به سوی اروپا را برای مهاجران باز خواهد کرد؛ تهدیدی که به اعتقاد ناظران، نوعی اعمال فشار از سوی آنکارا به اتحادیه اروپا و جامعه بین المللی برای گرفتن امتیازهایی در خاک سوریه است.
شبکه دولتی تی آر تی و کانال تلویزیونی خصوصی ان تی توی روز جمعه با پخش تصاویر گروههایی دهها نفره از افرادی که به عنوان مهاجر معرفی شدند، آنها را در حال حرکت در جادهای به سوی مرز یونان به تصویر کشیدند و مدعی شدند که این افراد آزادانه در حال ترک کشور و عزیمت به سوی مرزهای اروپا هستند.
از سوی دیگر، خبرگزاری دی اچ ای ترکیه نیز در گزارشی اعلام کرد، حدود سیصد مهاجر سوری، عراقی و حتی ایرانی برای عزیمت به سوی اروپا وارد استان ادیرنه شدهاند که هم مرز با یونان است.
به نوشته روزنامه صباح، نشریه نزدیک به دستگاه حاکمه در ترکیه تصمیم برای باز کردن مرزهای خروجی به روی مهاجران شامگاه پنجشنبه و در جریان نشست فوق العاده شورای عالی امنیت ملی به ریاست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور اتخاذ شده است.
این نشست پس از آن به صورت ویژه برگزار شد که در جریان حملات ارتش سوریه و نظامیان روسیه به مواضع نیروهای ترکیه در استان ادلب، دست کم۳۳ نظامی ترک جان باختند.
تلاش برای همراه کردن ناتو
دومین گام ترکیه برای کسب حمایت بین المللی، درخواست نشست فوری ناتو بوده است. مولود چاوشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه در تماسی تلفنی با ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو خواستار حمایت این ائتلاف دفاعی نظامی از کشورش شد و گفت: «ما همه جامعه بینالمللی را فرامیخوانیم تا به وظایف خود عمل کنند.»
استولتنبرگ نیز خواستار تنشزدایی شد و گفت: اوضاع "خطرناک" منطقه و "وضعیت دهشتناک انسانی" ساکنان آن را نباید بدتر از این کرد.
ینس استولتنبرگ، روز جمعه پس از جلسه فوق العاده شورای اقیانوس اطلس شمالی در سطح نیز گفت که این اتحادیه تشدید درگیری در سوریه را محکوم می کند.
وی گفت، ترکیه وضعیت امنیتی را در این نشست توضیح داد. دبیرکل این سازمان گفت: ناتو به خانواده های قربانیان تسلیت می گوید و همبستگی خود را با ترکیه اعلام می کند.
استولتنبرگ همچنین گفت: امروز ترکیه وضعیت امنیتی را توضیح داد، متحدان درگذشت نظامیان ترکیه را عمیقا تسلیت می گویند، آنها همچنین حملات رژیم سوریه را با پشتیبانی روسیه در استان ادلب محکوم کردند.
وی تأکید کرد که اتحادیه خواستار پایان یافتن درگیری ها در ادلب و همچنین احترام به قوانین بین المللی و حمایت از تلاش های سازمان ملل برای یافتن راه حل صلح آمیز است.
افزایش تماس ها با واشنگتن
همزمان با دو گام فوق الذکر، آنکارا سطح تماس های خود با واشنگتن را به شدت افزایش داد، به گونه ای که وزارت خارجه آمریکا بامداد جمعه به وقت تهران پس از کشته شدن حدود سی تن از نظامیان ترکیه در ادلب، درباره تشدید درگیری و تنش در ادلب بین نیروهای ترکیه و سوریه ابراز نگرانی کرد.
وزارتخانه مزبور در بیانیه خود با تاکید بر حمایت واشنگتن از ترکیه در ادلب اعلام کرد: ما در کنار ترکیه به عنوان شریکمان در ناتو قرار داریم.
وزارت خارجه آمریکا همچنین خواستار توقف حملات به شمال سوریه شد و افزود: ما خواستار توقف فوری حملاتی هستیم که سوریه و روسیه در این منطقه انجام میدهند.
دولت آمریکا همچنین تاکید کرد، گزینه های مربوط به بهترین نحوه حمایت از ترکیه در شمال سوریه را بررسی میکند.
از سوی دیگر، لیندسی گراهام، سناتور بانفوذ آمریکایی با توجه به وخامت اوضاع، خواستار برقراری منطقه پرواز ممنوع در ادلب شد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت، واشنگتن در کنار ترکیه، متحد خود در ناتو میایستد و میخواهد، هر چه سریعتر حملات "انزجارآور" رژیم سوریه، روسیه و نیروهای مسلح تحت حمایت ایران پایان یابد.
براساس آنچه گفته شد، باید به چند نکته اشاره کرد؛
نخست: باز کردن مرزها و گسیل مهاجران و پناهندگان به سوی اروپا می تواند نتیجه عکس برای ترکیه به همراه داشته باشد و به جای همراهی اروپا، زمینه تقابل و تنش با آن را برای آنکارا به همراه آورد.
دوم: اظهارات دبیرکل ناتو به خوبی نشان داد که این اتحادیه تمایل و اشتیاق چندانی برای همراهی با ترکیه در سوریه ندارد. لذا، به نظر می رسد ناتو اقدامی فراتر از لفاظی های معمول در حمایت از ترکیه نخواهد داشت.
سوم: شاید بیشتر امید ترکیه به همراهی آمریکا معطوف شده است. اردوغان تلفنی تلاش کرد، ترامپ را برای مداخله در این بحران متقاعد کند. به نظر می رسد حمایت یا عدم حمایت های واشنگتن از آنکارا به مشوق هایی بستگی دارد که اردوغان به ترامپ ارائه خواهد داد. با این حال، دور از انتظار است که ترامپ در زمین مبهم ترکیه بازی کند.
در نهایت، به نظر نمی رسد ترکیه بتواند اجماعی در مورد منازعه ادلب حول محور حمایت از خود به وجود بیاورد و در وضعیتی نامطلوب و پر از تنش خود را گرفتار می بیند.