بین الملل تابناک: پایان تحریم تسلیحاتی ایران تا 6 ماه دیگر براساس توافق برجام یکی از مواردی است که نگرانی های زیادی در میان مقامات آمریکایی به وجود آورده است. به گونه ای که آن ها بدون هیچ مبنای حقوقی خواهان تمدید تحریم های تسلیحاتی علیه ایران شده اند.
در همین راستا، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، روز شنبه طی پیامی در حساب توئیتری خود خطاب به شورای امنیت سازمان ملل، تمدید تحریم فروش اسلحه به ایران را درخواست کرد.
وی مدعی شد که تأمین اسلحه برای ایران موجب «تشدید خشونت» و آغاز یک «مسابقه تسلیحاتی» جدید در خاورمیانه می‌شود.
پمپئو طی پیامی در حساب توئیتری خود، مدعی شد: «تحریم تسلیحاتی علیه ایران بزرگترین حامی مالی تروریسم در جهان، شش ماه دیگر از امروز به پایان می‌رسد. شورای امنیت باید قبل از تشدید خشونت و شروع رقابت جدید تسلیحاتی در خاورمیانه، تحریم‌ها علیه ایران را تمدید کند».
پمپئو در ادامه گفت که زمان به‌سرعت در حال سپری شدن است و باید زودتر در این‌باره اقدام کرد.
فرایند لغو تحریم تسلیحاتی ایران
اشاره پمپئو به تحریم های تسلیحاتی است که در متن قطعنامه ۲۲۳۱ بازه زمانی پنج ساله برای آن در نظر گرفته شده و حدود یکسال آینده این محدودیت به پایان می رسد. ضمن این که در قطعنامه مذکور برای فعالیت های موشکی ایران نیز محدودیتی هشت ساله در نظر گرفته شده و بعد از این زمان، فعالیت های ایران در این زمینه به شرایط عادی بازخواهد گشت.
تحریمهای تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ برای ممنوعیت فروش سلاح به ایران و صادرات سلاح از ایران وضع شد. پس از توافق برجام مقرر شد این تحریم‌ها ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (27 مهر 1399) و پس از آنکه گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تأیید کرد، برداشته شود.
بیانیه مستقل قطعنامه ۲۲۳۱ از کشورهای عضو خواسته به مدت پنج سال محدودیت‌هایی را در مورد ارتباط و معاملات تسلیحاتی ایران مراعات کنند.
بر این اساس از دولت‌ها خواسته شده تا از معامله، خرید و فروش و فراهم کردن هرگونه تسهیلات مالی، مبادلاتی وترابری در مورد تجهیزات سنگین نظامی به ایران یا برای استفاده ایران به مدت پنج سال از زمان اجرای برجام یا تسلیم "گزارش جمع‌بندی مبسوط" اجرای برجام توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (هر کدام که زودتر باشد) خودداری کنند. در این بخش از قطعنامه از انواع تانک رزمی، سامانه‌های توپخانه سنگین، هواپیماهای رزمی، هلی‌کوپترهای تهاجمی، ناو، سامانه‌های موشکی نام برده شده است.
واکنش روسیه
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، با انتشار پیامی در توئیتر در واکنش به درخواست مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، نوشت: معمولاً مسابقه تسلیحاتی یکجانبه نیست. این یک تلاش جمعی است که در سطح قدرتهای بزرگ و یا قدرتهای منطقه‌ای و فرعی انجام می‌شود. خطر مسابقه تسلیحاتی را به سختی می‌توان از طریق تحریم تسلیحات علیه یک کشور از بین برد. این کار مستلزم تلاش جمعی از طریق مذاکرات است.
واکنش ایران
علاالدین بروجردی در واکنش به درخواست وزیر امورخارجه آمریکا از شورای امنیت برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران، گفت: بر اساس توافق برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت که از سال ۲۰۱۶ میلادی اجرایی شد، ایران تا پنج سال از خرید تسلیحات تهاجمی منع شده لذا این بند در اکتبر سال ۲۰۲۰ (مهر ماه ۱۳۹۹) منقضی می‌شود بنابراین خرید و فروش سلاح برای ایران رفع تحریم می‌شود.
بروجردی با اشاره به درخواست وزیر خارجه آمریکا از شورای امنیت، گفت: اقدام پمپئو حلقه دیگری از زنجیره اقدامات آمریکا برای لغو آزاد سازی تحریم‌ها است البته به لحاظ مقررات بین‌المللی آمریکا راهی جز ارایه قطعنامه جدید به شورای امنیت ندارد. در صورتی که قطعنامه‌ای هم از طرف آمریکا در شورای امنیت عنوان شود قطعا با مخالفت روسیه و چین مواجه می‌شود لذا آمریکایی‌ها راه به جایی نمی‌برند.
این نماینده مردم در مجلس دهم معتقد است: درخواست مایک پمپئو در راستای تلاش مذبوحانه آمریکایی‌هاست تا بتوانند امتیاز بزرگی که در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد را لغو کنند زیرا ایران به موجب این امتیاز می‌تواند سلاح‌های مدرن جهانی را خریداری کند. البته به موجب رفع تحریمهای تسلیحاتی بازار فروش تسلیحات ایران را با توجه به کیفیت سلاح‌ها، رونق خوبی می‌گیرد که به لحاظ اعتباری و اقتصادی حائز اهمیت است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه توافق برجام از پشتوانه قطعنامه شورای امنیت برخوردار است، گفت: هر نقضی نیازمند قطعنامه جدید و اجماع پنج عضو دایم شورای امنیت است که به دلیل مخالفت روسیه و چین با آمریکا اتفاق نخواهد افتاد.
آنچه در پیش است؛ شکست تحریم تسلیحاتی
یکی از اقدامات هوشیارانه ایران در جریان مذاکرات هسته‌ای منتهی به توافق برجام تاکید و مشروط کردن توافق به لغو تحریمهای تسلیحاتی علیه کشور و مستند و تضمین کردن آن با قطعنامه شورای امنیت بود. به عبارت دیگر در برجام توافق شد که تمامی قطعنامه‌ای مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران که تا آن زمان صادر شده ملغی شود.
اما آمریکایی‌ها حاضر نبودند زیر بار لغو تحریمهای تسلیحاتی بروند ولی با مقاومت تیم مذاکره کننده ایران در طولانی ترین مذاکرات تاریخ دیپلماسی وزرای خارجه قدرتهای برتر جهانی برای یک توافقنامه، در نهایت مقرر شد در دو بازه ۵ و ۸ ساله این تحریم ها برداشته شود.
بر این مبنا در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، از تمام کشورهای جهان خواسته شده که محدودیت‌های تسلیحاتی زیر را در ارتباط با ایران به مدت پنج سال رعایت کنند:
تأمین، فروش و یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه تانک جنگی، خودروهای رزمی زرهی، سامانه‌های توپخانه‌ای سنگین، هواپیماهای رزمی، بالگردهای تهاجمی، ناوهای جنگی، موشک‌ها و یا سامانه‌های موشکی، مطابق با اهداف فهرست تسلیحات متعارف سازمان ملل.
تأمین مواد مرتبط، شامل قطعات یدکی، از داخل و یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیت‌شان، و یا توسط اتباع آنها و یا افراد تحت حاکمیت آنها، یا با استفاده از هواپیماها و یا کشتی‌های حامل پرچم‌های آنها، اعم از اینکه از قلمروشان نشأت گرفته یا خیر، به ایران یا برای استفاده در داخل ایران و یا در جهت تأمین منافع ایران.
ارائه آموزش فنی، منابع یا خدمات مالی، پیشنهادات، دیگر خدمات و کمک‌های مرتبط با تامین، فروش، انتقال، تولید، حفظ و نگهداری و یا استفاده از تسلیحات و مواد مرتبط توصیف شده در این بند فرعی، به ایران توسط اتباع این کشورها و یا از داخل یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیت‌شان.
حالا ۶ ماه با برداشته شدن این فهرست بلند و استراتژیک باقی مانده و مقامات دولت ترامپ که دو سال پیش به امید بر هم زدن برجام و بازگرداندن همه محدودیت‌های هسته‌ای و نظامی علیه ایران از این توافق خارج شدند، نگران و مشوش به مهر ماه می‌اندیشند که برای اولین بار قرار است رشته‌های تحریمشان پنبه شود.
در همین رابطه پنتاگون اعلام کرد تهران ممکن است علاقمند به خرید انواعی از تسلیحات دفاعی پیشرفته روسیه از جمله سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ و هواپیماهای جنگنده سوخو-۳۰ باشد.
این موضوع را تلویحا امیر سرتیپ عبدالکریم بنی‌طرفی، مدیرعامل سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح در حاشیه نمایشگاه هوافضای روسیه در آذرماه گذشته نیز تایید کرده و در مورد خرید جنگنده توسط ایران گفت: کشورهای مختلفی به ما پیشنهاد می‌دهند. اما همه اینها منوط به آن است که تاریخ پایان تحریمهای تسلیحاتی فرا برسد.
گزارش‌های مختلفی منتشر شده که مدعی است ایران با روسیه در خصوص خرید هواپیماهای جنگنده سوخو ۳۰، هواپیماهای یاک۱۳۰، تانک های تی۹۰ و سیستم ضد موشکی اس ۴۰۰ و سیستم های موشکی باستیون در حال مذاکره است. این احتمال نیز وجود دارد که ایران با چین نیز قراردادهای تسلیحاتی امضا کند.
در همین رابطه، احمد بخشایش اردستانی در گفتگو با قدس آنلاین به نگرانی ترامپ از انتخابات ۳ نوامبر(۱۲ آبان‌ماه) و تقارن این موضوع با زمان لغو تحریم های تسلیحانتی ایران به عنوان کی ضربه و شکست سیاسی برای وی اشاره کرده و می‌گوید: رئیس جمهور آمریکا که دو سال پیش امیدوار بود با خروج از برجام این توافق را در هم بشکند ، حالا نه تنها با یک چالش حیثیتی سنگین در آستانه انتخابات روبروست و باید لغو تحریم های نظامی ایران را نظاره گر باشد، بلکه در بعد امنیتی، اطلاعاتی و نظامی نیز با عملیات عین‌الاسد و انهدام پهپاد پیشرفته ارتش آمریکا در خلیج فارس عملا دریافته که ایران چندان هم نیازمند خریدهای تسلیحاتی از بیرون نیست و این معادلات او را بر هم زده است.
این کارشناس مسائل راهبردی خاطرنشان کرد: آمریکایی ها با علم به این موضوع اکنون بیشترین فشار خود را بر روی تحریم های نفتی و بانکی ایران گذاشته اند تا مانع از دسترس ایران به منابع درآمدی خود شوند تا از این طریق تاثیر گذاری و نفوذ ایران را در منطقه کاهش دهند.
عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: سرو صدا به راه انداختن‌های پمپئو در مورد تحریم های تسلیحاتی ایران و خطر توان نظامی کشورمان بیشتر یک جنجال تبلیغاتی برای منحرف کردن افکار عمومی به ویژه در داخل آمریکا در آستانه انتخابات است و به نظر نمی‌رسد او توان آنرا داشته باشد که اروپایی‌ها را خاصه در شرایط بحران زده امروز این قاره در مورد بر هم زدن برجام که لازمه جلوگیری از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ است مجاب کند. از اینرو به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها تا الان مغلوب بازی حساب شده ایران هستند.
هر انسانی فقط یکبار شانس زندگی در این دنیا را دارد. عجبا گناه ما چی بوده که اسیر سیاست های یه عده شده ایم. چرا نباید مثل مردم کشورهایی مثل ژاپن و کره و نروژ و ... ما هم زندگی آرام و راحتی داشته باشیم؟ 
شما خودت انتخاب نکردی احیانا؟ 
