به گزارش بورس تابناک، بورس تهران پس از آغاز موج کاهش ارزش ریال و تورم قیمت‌ها از زمستان ۹۶ تا ابتدای سال جاری دوره‌ای پررونق را گذراند. در این فاصله زمانی، شاخص کل همگام با جهش ۴ برابری نرخ ارز در بازار آزاد، رشد بیش از ۵ برابری را به ثبت رساند که افزایشی متناسب با تعدیل ارزش پول ملی و رشد سودآوری شرکت‌ها بود.
رشد بورس و انتظارات تورمی
در توجیه این شکاف بزرگ بازده، برخی کارشناسان موضوع انتظارات تورمی را مطرح کرده‌اند. بر این اساس، استدلال می‌شود که هر چند بورس تهران در بازده سال جاری از تورم و دیگر دارایی‌ها سبقت گرفته، ولی رشد سهام در واقع نمایانگر نوعی پیش‌بینی انتظارات تورمی بالا و ادامه جهش نرخ ارز در آینده است که اکنون در معادلات سرمایه‌گذاران و مفروضات پیش‌بینی سود شرکت‌ها لحاظ شده است.
بر همین اساس، برخی به بازده نجومی بورس‌های کشورهای با تورم بالا، نظیر ونزوئلا و زیمبابوه، اشاره می‌کنند و از این رو رشد بورس را در فضای انتظارات تورمی بالا معقول می‌دانند. در این رابطه اولا توجه به این نکته حائز اهمیت است که به لحاظ رشد متغیرهای پولی، شرایط ایران به‌ویژه براساس آمار اخیر بانک مرکزی (رشد ۳ درصدی پایه پولی از ابتدای سال تا پایان مرداد) از انتظارات تورمی بالا پشتیبانی نمی‌کند و از سوی دیگر، بورس کشورهای با تورم بالا نیز از ثبت بازده دلاری (و نه اسمی) مثبت ناتوان هستند. بر این اساس، مقایسه بازده یک سال گذشته بورس ونزوئلا و زیمبابوه با بازده دلاری بورس تهران قابل‌توجه است.
در سال ۹۹ اما رابطه مزبور بر هم خورده و به رغم رشد ۵۰ درصدی ارز در بازار آزاد و سامانه نیما در سال جاری، افزایش ارزش متوسط سهام از ابتدای سال تا نقطه اوج شاخص ۲.۰۷۸ میلیون واحدی در ۱۹ مردادماه به میزان ۳۰۰ درصد یعنی شش برابر رشد ارز رقم خورد؛ وضعیتی که موجب ایجاد بازده واقعی (دلاری) قابل‌توجهی در بورس تهران، در مدت زمانی کوتاه، شد.
با اصلاح اخیر قیمت‌ها این بازده تا سطح ۲۱۰ درصد تعدیل شده اما هنوز از سایر دارایی‌ها فاصله زیادی دارد. نمودار شماره یک بازده شاخص کل در برابر برخی دارایی‌های دیگر در بازارهای موازی از ابتدای دی ماه ۹۶ (به‌عنوان نقطه شروع سیکل تورمی) تا پایان مردادماه ۹۹ را نشان می‌دهد.
مقایسه بورس تهران با آمارهای جهانی
از منظر جهانی عملکرد بورس تهران نه‌تنها در سال ۲۰۲۰ بلکه در بازه زمانی ۱۰ سال گذشته خارق العاده است. در جدول عملکرد ۱۰ بورس برتر دنیا (بازده دلاری سالانه) را مشاهده می‌کنید که بورس تهران براساس اطلاعات تا آخر مردادماه صدر نشین است.
البته در بازه ۱۰ ساله نیز بازارسهام ایران اول است. با بررسی این آمار واضح است که پایداری این بازده دلاری در بورس تهران با در نظر گرفتن سایر فاکتورهای اقتصادی از جمله نرخ رشد و بهره‌وری و نوآوری با سایر کشورها محل تردید است.
منبع: تجارت‌نیوز
