شعرخوانی ضدایرانی و جنجالبرانگیز رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، خشم مردم ایران را در پی داشت و آنان را خواستار پاسخ محکم مسئولان به این گستاخی ساخت. نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز همگام مردم با تقبیح اظهارات بلندپروازانه و متوهمانه اردوغان تاکید کردند که اجازه تعرض هیچ حکومتی را به خاک ایران نمیدهند.
به گزارش «تابناک»؛ ماجرا از آنجا آغاز شد که رییس جمهوری ترکیه، پنجشنبه هفته گذشته (۲۰ آذر) در جشن پیروزی جنگ قرهباغ در باکو، شعری در رابطه با «رود ارس» خواند که در آن شعر مردم خطه آذربایجان ایران خطاب قرار میگیرند. این شعر که به زبان ترکی است، یکی از نمادهای جداییطلبی پانترکیستهاست و بازخوانی آن از سوی بالاترین مقام حکومت ترکیه واکنشهای فراوانی را به دنبال داشت.
این اظهارات نخستین بار در روز جمعه (۲۱ آذر) با واکنش شدید مقامات جمهوری اسلامی ایران مواجه شد و وزارت خارجه در تقابل با سخنان اردوغان، ضمن احضار سفیر ترکیه در تهران اعتراض خود را به صورت رسمی به دولت ترکیه ابلاغ کرد. در مقابل نیز وزارت خارجه ترکیه محمد فرازمند سفیر ایران در ترکیه را فراخواند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم پس از این واکنشها با انتشار دیدگاههای خود در صفحات شخصی در توییتر یا مصاحبه با رسانههای مختلف به این موضوع واکنش نشان دادند.
علی نیکزاد، نایب رییس مجلس و نماینده اردبیل، خواستار پیگیری اظهارات اخیر رییس جمهور ترکیه از سوی وزارت خارجه و ارائه گزارش در این باره به مردم شد؛ موضوعی که حسین امیرعبدالهیان دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بینالملل به آن اشاره کرد و گفت: «اظهارات آقای رجب طیب اردوغان مایه تعجب شد. من فکر میکنم رییس جمهور ترکیه خود نمیداند چه گفته است. آقای رییس جمهور اردوغان! فرق است بین همسایگی و چشمداشت کشورگشایی. لطفا یک بار تاریخ ایران و به ویژه جمهوری اسلامی ایران را به دقت مرور کنید.»
حسین نوش آبادی، رییس فراکسیون دیپلماسی بینالمللی و منافع ملی نیز با یادآوری حقوق بین الملل اظهار کرد: «طبق موازین حقوق بین الملل اظهارنظر غیرمسئولانه و دخالت در امور سایر کشورها تخلف بوده و بر خلاف منشور سازمان ملل است. همچنین از نگاه عرفی هم هیچ کشوری نباید به خود جرأت دهد که مواضع غیر خردمندانه داشته باشد؛ لذا رفتار برخی مسئولان در ترکیه این فکر را به ذهن متبادر میکند که آنها به دنبال امپراتوری عثمانی هستند، خود را صاحب کشورهای مسلمان و خاورمیانه میدانند و هوای تسلط بر کشورها را در سر دارند، باید یادآور شد که عثمانی با همین خوی سلطه طلبی از بین رفت.»
همچنین روح الله متفکر آزاد، عضو هیات رییسه مجلس، با اشاره به سیاست حسن همجواری ایران با همسایگان خود گفت: «ما همواره بر روابط صلحآمیز و دوستانه با کشورها به ویژه همسایگانمان تأکید داریم، اما نسبت به تمامیت ارضی کشورمان با حساسیت رفتار میکنیم و با هیچ کس در این باره تعارفی نداریم. پس اردوغان به جای سیاستهای مداخلهجویانه و تفرقهافکنانه در منطقه بهتر است سیاست حفظ وحدت بین کشورهای منطقه را در پیش گرفته و در مسیری که مدنظر دشمنان منطقه است حرکت نکند و اجازه ندهد، کسانی که در منطقه حضور ندارند و دشمن ملتهای منطقه هستند، از طریق ایجاد اختلاف بین کشورها توسط ترکیه به مقاصد شومشان برسند.»
علی علیزداه، عضو هیات رییسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با یادآوری سرنوشت صدام گفت: «صدام و نیروهای داعش آخرین کسانی بودند که چشمی به تمامیت سرزمینی ایران داشتند، سرنوشت آنها آیینه عبرتی برای رویا پردازیهای جناب اردوغان است.»
احمد علیرضا بیگی، عضو مجمع نمایندگان استان آذربایجان غربی صحبتهای اردوغان را نتیجه عملکرد ضعیف دستگاه دیپلماسی برای استفاده از ظرفیت نظام جمهوری اسلامی برای گسترش نفوذ تفکر انقلاب اسلامی در منطقه دانست و تاکید کرد: «اگر اردوغان جرى شده به خاطر تساهل دستگاه دیپلماسی از قدرت نرم جمهورى اسلامى است؛ ظریف میخواهد انفعال خودش را در قبال مناقشه قره باغ با توئیت جبران کند، ایمیلهاى تند در رابطه با عهدشکنى طرفهای برجام هم از همین قماش بود. وقتى انفعال و وادادگی نهادینه شده باشد، بهتر از این نمیشود، همسایگان به دامن صهیونیزم مىغلتند، جمهورى آذربایجان هم نصیب اردوغان مى شود.»
همچنین ابراهیم عزیزی، رییس کمیته امنیت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش مشابهی از وزارت امور خارجه خواست با اقتدار و خروج از مواضع منفعلانه پاسخ قاطع و شایستهای به گزافه گوییهای اردوغان دهد.
محمد صالح جوکار، نماینده یزد نیز تاکید کرد، «باید وزارت امور خارجه کاری کند تا دولت ترکیه از مردم ایران عذرخواهی کند. همچنین به اردوغان فهمانده شود که این گفتمانها خریداری ندارد و دخالت در امور سایر کشورها به نفعش نخواهد بود.»
مجتبی ذوالنوری، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با واکنش تندی گفت: «اگر اردوغان در ادبیات، جغرافیا و تاریخ رفوزه نشده بود، میفهمید که آن شعر در رثای جدا شدن آذربایجان از سرزمین مادری اش ایران سروده شده است. از سرنوشت صدام درس و عبرت بیاموزد و فورا از مردم متحد و غیور ایران عذرخواهی کند.»
اما جلال رشیدی کوچی، نماینده مرودشت در واکنش تندتری آن هم با هشتک «اردوغان غلط کرد»، نوشت: «اردوغان همان مسیری را میرود که هیتلر، جمال عبدالناصر، صدام و قذافی رفتند. یکی به این فرد بفهماند دوران پانها تمام شده است و البته یادآوری کند جولای ۲۰۱۶ را.»
این موارد البته تنها بخش کوچکی از واکنشهای نمایندگان به سخنان خارج از عرف دیپلماتیک رییس جمهوری ترکیه است که گویا خود را با پادشاهان عثمانی قیاس میکند! شاید تنها واکنشی که در این شرایط میتواند خشم ایرانیان را کاهش دهد، عذرخواهی اردوغان از این اقدام نابجا باشد.