سلامت و امنیت از مهم ترین حقوقی است که هر انسان باید از آن بهره مند باشد.قاچاق انسان از مصادیقی است که سلامت و کرامت و امنیت انسان را به خطر می اندازد.کودکان و نوجوانان نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض این خطر قرار دارند.اتفاقی که می تواند سلامت جسم و روح طفل را تهدید و در معرض آسیب قرار دهد.
به گزارش «تابناک»؛ قاچاق کودک با انگیزههای گوناگون صورت میگیرد. به بردگی گرفتن کودک، فروش اعضای بدن کودک، فحشا، استفاده و بهره کشی در ارتکاب جرایم مختلف مانند استفاده از کودکان در فروش مواد مخدر، از مهمترین دلایل قاچاق کودکان است. این موضوع آنچنان اهمیت دارد که در اسناد بین المللی از جمله کنوانسیون حقوق کودک «ماده ۳۵» و پروتکل پالرمو «بند ۱ ماده ۳» به آن پرداخته شده است.
محمدامین حسن زاده، حقوقدان و دبیر کلینیک حقوق کودک مشهد در این ارتباط بیان میدارد: قانون مبارزه با قاچاق انسان مصوب ۱۳۸۳ «قاچاق» انسان را این گونه تعریف میکند: «خارج یا وارد ساختن از کشور و یا ترانزیت مجاز یا غیرمجاز فرد از مرزهایکشور به قصد فحشاء یا برداشت اعضا و جوارح، بردگی و ازدواج که این اعمال با اجبار و اکراه یا تهدید یا خدعه و نیرنگ و یا با سوء استفاده از قدرت یا موقعیتخود یا سوء استفاده از وضعیت فرد همراه است». همچنین «تحویل گرفتن یا انتقال دادن یا مخفی نمودن یا فراهم ساختن موجبات اخفای افراد پس از عبور از مرز» نیز قاچاق انسان محسوب میشود.
علاوه بر آن، اعمالی از قبیل تشکیل یا اداره دسته یا گروه با هدف قاچاق، عبور دادن، حمل یا انتقال مجاز یا غیرمجاز فرد به طور سازمان یافته برای فحشا یا سایر مقاصد، عبور دادن، حمل یا انتقال غیرمجاز افراد به قصد فحشاء هرچند با رضایت آنان باشد در حکم قاچاق انسان است. این قانون برای جرم قاچاق انسان مجازات نبز پیش بینی کرده است.
مرتکب جرم قاچاق انسان مطابق ماده ۳ قانون مبارزه با قاچاق انسان در صورتی که عمل او از مصادیق جرایم مندرج در قانون مجازاتاسلامی نباشد مستحق حبس از دو تا ده سال و پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر وجوه یا اموال حاصل از جرم یا وجوه و اموالی که از طرف بزه دیده یا شخص ثالث وعده پرداخت آن به مرتکب داده شده است، خواهد بود. همچنین اگر فرد جرم دیگری نیز علاوه بر «قاچاق انسان» مرتکب شود به مجازات آن جرم نیز محکوم خواهد شد «ماده ۶».
قانون حمایت از اطفال و نوجوانان ۹۹، نیز بی توجه به «معامله» و «قاچاق» کودک و نوجوان نبوده است. معامله یا خرید و فروش کودک با قاچاق کودک متفاوت است، اما میتواند مرتبط و در راستای قاچاق کودک باشد. بند «ج» ماده یک قانون حمایت از اطفال و نوجوانان معامله عبارت از: خرید و فروش یا هر گونه اقدام غیرقانونی که به موجب آن طفل یا نوجوان در ازای پرداخت وجه یا امتیاز و سایر موارد در اختیار دیگری قرار می گیرد، پیش بینی و جرم انگاری نموده است.
این عمل طبق ماده ۱۱ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان بیش از دو تا پنج سال حبس دارد و همین رفتار چنانچه با هدف فحشاء و هرزه نگاری، بهره کشی اقتصادی، برداشت اعضاء یا جوارح و یا استفاده از طفل و نوجوان در فعالیتهای مجرمانه باشد، اعمالی که پیشر هم از مهمترین عوامل قاچاق کودک بیان شد، بیش از پنج تا ده سال حبس دارد.
همانطور که گفته شد، قانون حمایت از اطفال و نوجوانان قاچاق کودک را نیز پیش بینی کرده و در مواد ۱۲ و ۱۳ قانون مذکور مشاهده میشود «هر کس مرتکب قاچاق اطفال و نوجوانان یا هرکس مرتکب انتقال، خرید، فروش یا قاچاق اعضاء و جوارح طفل یا نوجوان شود، بیش از ده تا پانزده سال حبس انتظار او را خواهد کشید.»