به گزارش تابناک به نقل از همشهری آنلاین، آفت پروانه دم قهوهای برگخوار یکی از همین تهدیدهاست که از چند سال پیش به جان جنگلهای خلخال افتاد و شیوع آن در برخی شرایط تا حد بحرانی هم گزارش شد. سالهای گذشته شاهد شیوع این آفت در جنگلهای خلخال بودیم تا حدی که مسئولان حتی از آلودگی ۸۰ درصدی جنگلها هم خبر داده بودند. به دلیلی بحرانی بودن شرایط مدیریت بحران استان هر سال بر روند مبارزه با این آفت نظارت دارد. «فرهاد عبدالعلی پور» مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه آفت پروانه دمقهوهای در جنگلهای خلخال با اقدامات مستمر تا حدودی کنترل شده، اما ریشهکن نشده است به همشهری میگوید: «اقدامات انجام شده برای مبارزه با این آفت موثر بوده و خوشبختانه در مقایسه با گذشته روند مبارزه پیشرفت خوبی داشته، اما این آفت با وجود مبارزه مداوم در سالهای گذشته به طور کامل از بین نرفته است و باید روند مبارزه ادامه داشته باشد.»
سمپاشی ممنوع
امسال از روش مکانیکی و بریدن شاخههای آلوده برای پیشگیری از آفت استفاده میشود، اما این روش با توجه به گسترش سریع آفت در جنگلها، مستلزم زمان و نیروی انسانی زیادی است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خلخال با اعلام این مطلب میگوید: «به دلیل ممنوعیت مبارزه شیمیایی برای از بین بردن آفتهای جنگلی از سوی سازمان جنگلهای کشور، سمپاشی جنگلهای آلوده نیازمند صدور مجوز از سازمان جنگلهاست.»
«صادق پورمحمد» کاهش بارندگی و رطوبت و ادامه خشکسالی همراه با افزایش دمای بیسابقه در خلخال را از عوامل شیوع آفت پروانه برگخوار در مناطق جنگلی ذکر میکند و میافزاید: «مبارزه با آفت پروانه دمقهوهای برگخوار که از پاییز سال گذشته آغاز شده، امسال با مساعد شدن وضعیت جوی از سوی واحد مبارزه با آفات نباتی و جنگلی انجام میشود و تا ریشهکنی کامل از جنگلها و باغهای آلوده به این آفت ادامه خواهد داشت.»
وی با بیان اینکه بهترین زمان مبارزه با معدومسازی این آفت قبل از بیرون آمدن لاروها از داخل پوشش تنیده شده شاخه درختان جنگلهای آلوده منطقه است، اظهار میکند: «با مساعد شدن وضعیت جوی هوا از ابتدای امسال مبارزه با این آفت و ریشهکنی کامل آن از جنگلهای آلوده آغاز شد و تا اواخر خرداد ادامه مییابد.»
به گفته پورمحمد، برای مقابله با آفت پروانه دوم قهوهای برگخوار و همچنین آفت دارواش در ۲۵۰ هکتار از جنگلهای واقع در مناطق خوجین، اندبیل و بخشی از جنگلهای واقع در حوالی روستای لنبر ۶۶۰ میلیون ریال اعتبار تخصیص یافته است و در صورت نیاز، سقف این اعتبار افزایش خواهد یافت.
وی کاهش بارندگی، کاهش میزان رطوبت و ادامه روند خشکسالی همراه با افزایش دمای بیسابقه در خلخال را از عوامل شیوع آفت پروانه برگخوار در مناطق جنگلی شهرستان عنوان میکند و میافزاید: «خسارت آفت پروانه دم قهوهای بر اثر تغذیه لاروها به ویژه لاروهای سنین آخر از برگهاست به طوری که با تنیدن تار دور برگها لانههای زمستان گذرانی برای خود میسازند.»
پورمحمد تاکید میکند که در کنار مبارزه با آفت پروانه دم قهوهای امسال مناطق جنگلی آلوده به آفت نیمهانگلی دارواش در بخش خورشرستم خلخال پاکسازی شدند تا جلوی انتقال این آفت از درختان آلوده زالزلک به درختان ارس و بنه مناطق جنگلی گرفته شود.
راه چاره چیست؟
۸۵ درصد از جنگلهای اردبیل در شهرستان خلخال واقع شده است که به دلیل وجود درختان قد کوتاه با گونههای نادر جنگلی حفظ گونههای زیستی این جنگلها دارای اهمیت است، اما در چند سال اخیر پروانههای برگخوار دم قهوهای آفت درختان جنگلی شدهاند.
یک دکترای محیط زیست با اشاره به اهمیت این جنگلها به خبرنگار همشهری میگوید: «پروانه برگخوار دمقهوهای از آفات فعال در عرصه جنگلی و باغ میوه است و به درختان میزبان خسارت شدیدی وارد میکند.»
«مصطفی نیکدل» میافزاید: «نتایج زیستشناسی آفت نشان میدهد بهترین مرحله اعمال عملیات، کنترل لاروهای زمستان گذران داخل لانههاست. از طرفی با توجه به مشکل کاربرد سموم شیمیایی در اکوسیستم جنگل و نیز مشکلات فنی و اقتصادی، بهترین شیوه کنترل آفت جمعآوری و انهدام لانههای لاروی در اواخر پاییز (بعد از شروع زمستان گذرانی) و اوایل بهار (قبل از خروج از لاروها) است.»
به گفته وی، این شیوه کنترل علاوه بر نداشتن عوارض زیست محیطی و داشتن صرفه اقتصادی به علت سادگی کار از سوی افراد بومی و غیرمتخصص نیز قابل اجراست و با هر کم و کیفی که انجام شود تعداد زیادی از جمعیت لاروی را از بین میبرد.
این کارشناس محیطزیست باتوجه به احتمال وجود برخی از عوامل کنترل کننده طبیعی آفت در داخل لانههای لاروی تاکید میکند که میتوان بعد از جمعآوری لانههای لاروی، آنها را در محلی دورتر از جنگل و در داخل چالههایی در خاک قرار داد تا بندپایان مفید موجود در آنها به تدریج خارج شود و به محیط برگردد.
او میافزاید: «برای اطمینان کامل از انهدام لاروهای آفت میتوان اطراف چالهها را با یک سم تماسی بادوام محصور کرد. این روش از سوی محققان روسی بررسی و به اجرا گذاشته شده است و جمعآوری لانههای لاروی زمستانی آفت پروانه به عنوان باصرفهترین و موثرترین روش کنترل آفت توصیه میشود.»