مدیریت صحیح و هوشمندانه تولید، توزیع و مصرف برق و تلاش برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در صنعت برق به یکی از دستور کار‌های جدی در بسیاری از کشور‌ها تبدیل شده است، موضوعی بسیار مهم که به واسطه افزایش میزان مصرف برق و نیز تشدید مشکلات در حوزه تولید مطرح و دنبال می‌شود.
به گزارش «تابناک»، به نقل از «پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)»، در میان همه کشور‌ها و مناطق جهان که امروزه با چالش‌های جدی در حوزه برق رو به رو هستند و تلاش می‌کنند تا با اتخاذ تدابیر هوشمندانه، تهدیدات پیش روی خود را در آینده کاهش دهند باید به کشور‌های اروپایی و به صورت مشخص اتحادیه اروپا اشاره کرد.
با اینکه در افکار عمومی اینگونه القا شده است که در این کشور‌ها به واسطه سطح توسعه یافتگی، مشکل چندان در حوزه برق و صنایع وابسطه به آن وجود ندارد، اما واقعیت چنین نیست و اتفاقاً این کشور‌ها با مشکلات قابل توجهی در صنعت برق دست و پنجه نرم می‌کنند.
پیشتر و در تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۲۲ یک
نشست آنلاین برای بررسی چالش‌ها و فرصت‌های صنعت برق در کشور‌های عضو اتحادیه اروپا برگزار شد که مروری بر آنچه در این جلسه مطرح شد، به خوبی تهدیدات و چالش‌های جدی پیش روی صنعت برق در اتحادیه اروپا را نشان می‌دهد.
در این جلسه که به مناسبت بسته شدن یک پروژه تحقیقاتی چهارساله در اتحادیه اروپا به منظور بررسی منابع انعطاف پذیری برای شبکه برق برگزار شد، به بسیاری از چالش‌ها و ضرورت‌های صنعت برق در کشور‌های عضو این اتحادیه اشاره شده است که اینجا به اختصار به مواردی از آن اشاره می‌شود.
در این نشست بر ضرورت انعطاف‌پذیری صنعت برق در اروپا تأکید شد و یکی از کارشناسان به نام «شفچوویچ» در این باره توضیح داد: برای صنعت برق کشور‌های عضو، انعطاف پذیری و دیجیتالی سازی یک ضرورت است. در این مسیر باید به سمتی حرکت شود که حداقل ۵۰ درصد منابع انرژی برق از باد و خورشید تولید شود و نیز زمینه‌های لازم برای حمایت از سرمایه‌گذاران در این صنعت ایجاد شود. همچنین ضرورت دارد در آینده از گسترش پر هزینه شبکه برق اروپا جلوگیری شود.
در این نشست ضمن تأکید بر اینکه از منابع ذخیره برق مثل باتری‌ها می‌توان به عنوان یکی از منابع اصلی انعطاف‌پذیری استفاده کرد، تأکید شد که لازم است با استفاده بهتر از همه دستگاه‌هایی که به شبکه برق متصل هستند، مانند پمپ‌های حرارتی، باتری‌های خودرو و شبکه خانگی و... سطح انعطاف‌پذیری افزایش یابد، اتفاقی که باید در راستای سیاست‌های کلان معاهده آب و هوایی پاریس دنبال شود و اتحادیه اروپا متعهد شده است انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را حداقل تا ۵۵ درصد تا سال ۲۰۳۰ میلادی در مقایسه با سطوح سال ۱۹۹۰ کاهش دهد و ۴۰ درصد انرژی مصرفی خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید تامین کند.
در این گزارش آمده است که برقی شدن دستگاه‌های گرمایشی در کشور‌های عضو و نیز برقی شدن دستگاه‌های حمل و نقل و تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه برق روز به روز در حال افزایش است و از آن سو ضعف در بهره‌برداری و استفاده از دستگاه‌های کنترل هوشمند می‌تواند چالش‌های برقی را در اتحادیه اروپا تشدید کند.
تأکید بر دیجیتالی شدن صنعت برق برای عبور از بحران
یکی از پژوهشگران صنعت برق به نام «ورا سیلوا» در این نشست از رجوع به فناوری‌های دیجتیال به عنوان بهترین راه برای مدیریت مصرف برق یاد کرد و گفت: دیجیتالی‌سازی، تغییر به سمت یک سیستم انرژی توزیع‌شده چند جهتی را امکان‌پذیر می‌سازد؛ سیستمی که در آن منابع تقاضا به طور فعال در متعادل کردن عرضه در همه مقیاس‌ها مشارکت می‌کنند. این موضوع به ویژه از آن جهت مورد تأکید است که این تکنولوژی‌ها اکنون در دسترس هستند و تنها بحث باقی مانده بکار بستن آن است.
سیلوا ضمن اشاره به اینکه استمرار روند‌های موجود در صنعت برق اروپا خطرناک است، اضافه می‌کند: به عنوان مثال در مورد کشور ایرلند پیش بینی‌ها برای سال ۲۰۳۰ نشان می‌دهد که اگر کاری برای هماهنگ سازی بهتر جریان‌های برق انجام نشود، عملیات شبکه در ۵۰ درصد مواقع ناپایدار خواهد بود و این کشور با چالش‌های جدی در حوزه تأمین برق رو به رو می‌شود.
به دست آوردن قلب‌ها و ذهن‌ها شرط موفقیت پروژه‌ها
ورا سیلوا همچنین در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد که علی رغم اهمیت بالای تولید و استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال در این حوزه، مدیریت بازار و تقاضای مصرف برق اهمیت بیشتری دارد. از سویی باید سرمایه‌گذاران دقیقاً بدانند که چه زمانی و کجا سرمایه‌گذاری کنند و از سویی نیز مصرف‌کنندگان باید بدانند بخش قابل توجهی از نیاز مازاد آن‌ها از طریق شرکت‌های خصوصی تأمین می‌شود که در صورت عدم پرداخت هزینه‌های تأمین، ورشکست خواهند شد.
در تأیید سخنان سیلوا، یکی از متخصصان حاضر در نشست به نام رایان نیز بر لزوم ارائه ضمانت‌های لازم به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران برای حضور در این صنعت تأکید کرد و گفت:ما به سیگنال‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت نیاز داریم تا سرمایه‌گذاران بتوانند نوآوری‌های مورد نیاز برای تحقق آن را هدایت کنند.
رایان گفت: این تصمیم‌ها باید اکنون گرفته شوند تا بتوانیم تا پایان دهه به پارادایم جدیدی که در آن فعالیت خواهیم کرد، حرکت کنیم.
توضیحات بیشتر در این نشست در مورد فرصت‌ها و چالش‌های صنعت برق اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که در آلمان، دولت جدید علیرغم مخالفت محلی با گسترش شبکه برق و محدودیت‌های فضای موجود برای نصب توربین‌های بادی جدید، ۸۰ درصد انرژی تجدیدپذیر را تا سال ۲۰۳۰ در نظر گرفته است.
همچنین در فرانسه، برخی از شهرداران از نصب کنتور‌های هوشمند که به عنوان مبنای دیجیتالی کردن شبکه برق در نظر گرفته می‌شود، به دلیل بار مالی که دارد خودداری کرده‌اند و نیز ماهیگیران محلی از ساخت مزارع بادی جدید فراساحلی به دلیل خسارتی که به کسب‌وکار آن‌ها می‌زند، ممانعت می‌کنند.
رایان در بخش دیگری از این نشست ضمن اشاره به چالش‌های اینچنینی که از آن به عنوان عدم همراهی مردم یاد می‌شود، رمز عبور از این موانع را برای دست‌یابی به اهداف به دست آوردن قلب و ذهن شهروندان توصیف کرد و افزود: ما نیاز به ایجاد زیرساخت‌هایی برای همراه کردن مردم و افکار عمومی داریم و بنابراین باید مطمئن شویم که مردم درک می‌کنند که آن‌ها بخشی جدایی ناپذیر از این سیاست‌ها هستند و نتیجه این اتفاقات به سود آن‌ها خواهد بود.
لزوم نوسازی شبکه و ارتقای سیستم توزیع
در این نشست همچنین بر لزوم نوسازی شبکه و ارتقای سیستم توزیع برق نیز به عنوان یکی دیگر از چالش‌ها اشاره شد و در این باره این توضیح مطرح شد که مسائل مربوط به استانداردسازی شبکه و اصلاح کد‌های شبکه و تبادل اطلاعات باید سریع‌تر اجرایی شود و در صورت عدم‌تغییر در این باره اتحادیه نخواهد توانست به اهداف خود برای سال ۲۰۳۰ دست یابد.
کد‌های شبکه جدید
در نشست مورد اشاره همه حاضران بر لزوم تسریع اصلاحات زیرساختی در صنعت برق کشور‌های عضو تأکید کردند و گفتند که زمان به سرعت رو به پایان است تا اتحادیه اروپا به مهلت خود در سال ۲۰۳۰ برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای تا ۵۵ درصد برسد.
به صورت مشخص در این باره «لیام رایان» با تأکید بر اینکه تنها حدود ۱۰۰ ماه تا رسیدن به سال ۲۰۳۰ باقی‌مانده است، گفت: هر ماه تأخیر ما یک درصد تاخیر در رسیدن به هدف است.
همان‌طور که از محتوای مطالب طرح شده در نشست مذکور برمی‌آید، کشور‌های عضو اتحادیه اروپا نه تنها در شرایط کنونی به لحاظ سطح پایداری انرژی برق در شرایط رضایت بخشی قرار ندارند، بلکه به شدت نگران آینده این انرژی و نیز طرح و برنامه‌های توسعه‌ای خود هستند؛ برنامه‌هایی که برای اجرای آن هم به مشارکت مردم نیاز دارند و هم لازم است نسبت به روزسانی سیستم‌ها تولید و توزیع انرژی برق اقدام شود.
