افزایش غلظت آلاینده ازن در ساعات میانی روز

دکتر عباس شاهسونی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه آلاینده ازن یک آلاینده با خاصیت اکسید کننده بالا است، ‌ گفت: آلاینده ازن در غلظت‌های بالاتر از ۱۰۰ PPB اثر تخریبی شدیدی بر مخاط و اندام تنفسی می‌گذارد؛ به همین دلیل ازن موجود در سطح زمین یکی از آلاینده‌های اصلی هوا است و خطر قرار گرفتن در معرض غلظت‌های بالای آن در تابستان بویژه در ساعات میانی روز (۱۲ ظهر تا ۱۶ عصر) به بالاترین حد خود افزایش می‌یابد.

آثار آلاینده ازن بر سلامت

وی در خصوص مشکلاتی که تنفس ازن به همراه دارد، تصریح کرد: مشکلاتی از جمله درد سینه، ‌ سوزش چشم و گلو، حملات آسمی، برونشیت، آمفیزم و سردرد ممکن است با در معرض آلاینده ازن قرار گرفتن، اتفاق افتد. همچنین آلاینده ازن باعث سوزش گلو و گرفتگی ریه می‌شود که به دنبال این رخداد، عفونت، التهاب جداره و کاهش عملکرد ریه اتفاق می‌افتد. قرار گرفتن در معرض آلاینده ازن به طور مکرر و طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد زخم دائم در بافت ریه و همینطور سرطان ریه شود.

افزایش غلظت آلاینده ازن در ساعات میانی روز

وی با تاکید بر لزوم کاهش میزان مواجهه کودکان با آلاینده ازن، اظهار کرد: کودکان در مواجهه با ازن در معرض خطر بالاتری هستند؛ چون ریه‌های آنها در حال رشد است. در ساعات میانی روز (۱۲ ظهر تا ۱۶ عصر) که غلظت آلاینده بالا است باید میزان مواجهه این گروه کاهش یابد؛ از این رو از حضور کودکان خود در این بازه زمانی در فضای آزاد خودداری کنید. سالمندان، ‌ بیماران زمینه‌ای و بیماران تنفسی هم جزو گروه‌های حساس به آلاینده ازن هستند.

روند تشکیل آلاینده ازن

رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، ادامه داد: مسئول اصلی تشکیل آلاینده ازن، آلاینده اکسیدهای نیتروژن بویژه دی‌اکسید نیتروژن و ترکیبات آلی فرار هستند که ناکس‌ها در اثر احتراق داخلی در منابع متحرک و ثابت تشکیل می‌شوند. دی‌اکسید نیتروژن با ترکیبات آلی فرار که از خروجی اگزوز، نشت در ایستگاه سوخت‌رسانی، فعالیت صنعتی و... خارج می‌شوند، ترکیب شده و واکنش‌های شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی‌فرار در حضور نور خورشید منجر به تشکیل آلاینده ازن می‌شود.

بهبود وضعیت شاخص آلاینده ازن طی دو سال قبل

وی با اشاره به اینکه میزان‌ آلاینده ازن در میانه روزهای تابستان به حداکثر غلظت خود می‌رسد، بیان کرد: مقایسه شاخص ازن طی مدت زمانی مشخص اول فروردین تا ۷ مرداد ماه سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ در شهر تهران نشان می‌دهد که طی ۱۳۱ روز در سال ۱۴۰۰ (اول فروردین تا ۷ مرداد ماه) ۹ روز هوای پاک، ۱۰۴ روز قابل قبول، ۱۷ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز هم ناسالم برای تمام گروه‌ها بوده است. طی مدت مشابه در سال ۱۴۰۱ (اول فروردین تا ۷ مرداد ماه) شاخص آلاینده ازن در تهران ۵۷ روز هوای پاک، ۵۰ روز قابل قبول، ۲۲ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲ روز ناسالم برای تمام گروه‌ها بوده است.

شاهسونی افزود: در سال جاری نیز تاکنون (اول فروردین تا ۷ مرداد ماه) شاخص آلاینده ازن نشان دهنده ۵۵ روز هوای پاک، ۶۰ روز هوای قابل قبول، ۱۴ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲ روز ناسالم برای تمام گروه‌ها بوده است. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت آنچه که برخی رسانه‌ها از آن تحت عنوان شرایط بحرانی شاخص آلاینده ازن یاد می‌کنند، درست نیست و طی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ حتی وضعیت شاخص آلاینده ازن بهبود هم یافته است. به طور کلی البته در ساعات ۱۲ تا ۱۶ شاخص آلاینده ازن افزایشی می‌شود.

توصیه‌های بهداشتی در مواجهه با آلاینده ازن

وی در خصوص اثرات بهداشتی آلاینده ازن، توضیح داد: زمانی که شاخص کیفیت هوا برای آلاینده ازن در طبقه ناسالم برای گروه‌های حساس است، احتمال افزایش علائم تنفسی نظیر تنگی نفس در کودکان فعال و بالغینی که دچار بیماری‌های تنفسی و آسم هستند، افزایش می‌یابد. این درحالی است که بروز مشکلات تنفسی در تمام جمعیت نیز دور از انتظار نیست.

شاهسونی توصیه کرد: کودکان، سالمندان، ‌ افراد دارای فعالیت زیاد در محیط خارج از منزل، مبتلایان به آسم و... باید فعالیت طولانی و خارج از منزل خود را بویژه از ساعت ۱۲ تا ۱۶ کاهش دهند. در زمانی که شاخص آلاینده ازن در شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها است هم بهتر است که افراد سعی کنند در خانه بمانند.

افزایش غلظت آلاینده ازن در تهران طی ۱۱ سال گذشته

وی با اشاره به اینکه غلظت آلاینده ازن از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ در تهران افزایشی بوده است، اظهار کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که میانگین پیک‌های فصلی ۸ ساعته غلظت آلاینده ازن طی سال‌های ذکر شده در تهران بالاتر از رهنمود سازمان بهداشت جهانی که ۳۰ PPB است گزارش شده است و این عدد تقریبا بین ۳۵ تا ۵۷ PPB بوده است.  

بهبود نسبی وضعیت هوای تهران در مقایسه با ۱۴۰۱

رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، تصریح کرد: مقایسه شاخص کیفیت هوا در شهر تهران (کلیه آلاینده‌ها) در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که از اول فروردین تا ۷ مرداد ماه در سال قبل، ۷ روز هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، یک روز بسیار ناسالم، ۲ روز خطرناک، ۵۵ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۶۴ روز قابل قبول بوده است. در سال جاری نیز تاکنون هوا ۹۳ روز هوا قابل قبول، ‌ ۲۸ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۲ روز ناسالم برای همه گروه‌ها بوده است. در واقع وضعیت کلی هوای تهران در مدت مشابه نسبت به سال گذشته بهبود نسبی یافته است. با این حال غلظت ذرات معلق PM۲.۵ در مقایسه با رهنمود سازمان بهداشت جهانی بالا است اما در کل در مقایسه این دو سال شاهد بهبود نسبی هستیم.