سناریوهای محتمل برای غزه پس از جنگ؛ خواب اسرائیل و آمریکا تعبیر می شود؟

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، پس از حمله 7 اکتبر 2023 حماس و متعاقبا حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه، طرحهایی از سوی مقامات امریکایی، اسرائیلی و اعراب در خصوص آینده غزه مطرح شده است.

کنترل تشکیلات خودگردان بر نوار غزه

یکی از سناریوهای مطرح شده در این خصوص، کنترل تشکیلات خودگردان بر این منطقه پس از جنگ بوده است. با این حال باید توجه داشت علیرغم اصرار ایالات متحده بر لزوم برنامه ریزی برای حکومت داری پس از جنگ در نوار غزه، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، همچنان از ترسیم هرگونه استراتژی برای روز بعد یا واگذاری کنترل به تشکیلات خودگردان فلسطین (PA) خودداری می کند. 

اما تشکیلات خودگردان نیز این ایده را رد کرده است که در پشت یک تانک اسرائیلی دوباره وارد نوار می شود.

اداره محلی تحت کنترل امنیتی اسرائیل

طرحی که از سوی گالانت وزیر جنگ رژیم صهیونیستی برای نوار غزه تحت عنوان «روز پس از جنگ» مطرح شده مبتنی بر تقسیم غزه به 24 منطقه اداری، تحت نظارت ایالات متحده آمریکا و جلب مشارکت نیروهای عربی از چند کشور منطقه به ویژه در بازه زمانی اولیه است.

در این طرح یوآو گالانت پیشنهاد کرده غزه به 24 منطقه اداری متفاوت تقسیم شود و در هر منطقه یک شورای اداری و سیاسی در کنار کمیته امنیتی بر برنامه‌های آتی از جمله بازسازی غزه نظارت کند. فعالیت شوراهای مذکور تحت نظارت آمریکایی‌ها و با مشارکت نیروهای بین المللی عربی شامل چهار کشور مصر، اردن و امارات و مراکش خواهد بود.

طبق این طرح اما نیروهای اسرائیلی 6 ماه دیگر محور فیلادلفیا (نوار مرزی 14 کیلومتری حدفاصل غزه و مصر) را در کنترل خود نگه خواهند داشت. هدف از تداوم حضور نظامیان صهیونیستی در غزه، تعداد بسیار زیاد تونل‌هایی است که در طول سالهای متمادی میان مصر و نوار غزه توسط گروه‌های مقاومت فلسطینی ساخته شده است. گالانت به آمریکایی‌ها گفته در این مدت اسرائیل موفق به از بین بردن بخشی از تونل‌های این منطقه شده اما همه آنها از بین نرفته است. گالانت با تشبیه این تونل‌ها به «لوله های اکسیژن» برای حماس، خواستار تداوم حضور ارتش اسرائیل در غزه برای تکمیل این هدف شده است.

اما باید توجه داشت در حالی که نتانیاهو تمایل خود را برای انتقال کنترل نوار غزه به یک دولت غیرنظامی تحت کنترل امنیتی اسرائیل ابراز کرده است، امکان چنین انتقالی بعید به نظر می رسد. همه اعضای جامعه مدنی، از جمله رهبران محلی و بازرگانان، از ترس اتهام خیانت ملی تا زمانی که جنگ ویرانگر ادامه دارد، در همکاری با اسرائیل مردد هستند. 

با این حال، در غیاب زیرساخت‌های امنیتی فعال و کمک‌های بشردوستانه قابل اعتماد، این احتمال وجود دارد که مردم غزه تصمیم بگیرند یک نهاد محلی برای نظارت بر امور بشردوستانه و عملیات اضطراری با هدف جلوگیری از هرج و مرج کامل ایجاد کنند. این ترتیب ممکن است به ارتش اسرائیل اجازه دهد تا کنترل مرزهای نوار را حفظ کند و حملات زمینی و بمباران هوایی محدودی را انجام دهد.

کمیته های حفاظت از قبایل

رسانه های اسرائیلی پیشنهاد کرده اند که با قبایل فلسطینی در غزه هماهنگ شود تا کمک های بشردوستانه به نوار غزه وارد شود. در پاسخ، شورای قبیله ای با صدور بیانیه ای رسمی همکاری پس از جنگ با اسرائیل را رد کرد. اما با وجود این موقعیت، هرج و مرج پیش بینی شده پس از جنگ ممکن است قبایل را وادار کند تا برای محافظت از خانواده های بزرگ خود اقدام کنند. این می تواند به شکل کمیته های حفاظتی، متشکل از جوانان هر خانواده، برای دفاع از اموال و تسهیل دسترسی به کمک های بشردوستانه با هماهنگی سازمان های بین المللی و نه با اسرائیل باشد. 

این کمیته ها ممکن است هیچ نقش سیاسی نداشته باشند، اما در عوض بر نظارت بر رفاه عمومی هر قبیله تمرکز می کنند، در حالی که حضور امنیتی اسرائیل در نوار به نوعی ادامه دارد.

مدیریت ائتلاف بین المللی

با توجه به پیچیدگی وضعیت غزه، تشکیل یک ائتلاف بین المللی - با همکاری ناتو یا هر نهاد جهانی دیگر – به عنوان یک راه حل برای به حداقل رساندن خطرات امنیتی مطرح شده است. همچنین تشکیلات خودگردان از خجالت بازگشت مستقیم به غزه با همکاری اسرائیل در امان خواهد ماند. سفر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا به ترکیه، با توجه به نقش مهم ترکیه در ناتو و روابط مثبت آن با فلسطینیان، حاکی از مشارکت بالقوه دو کشور است. در صورت پذیرش توسط مردم فلسطین، این نیروهای بین المللی می توانند بر نقش های محدودی مانند حفظ امنیت، تسهیل کمک های بشردوستانه و نظارت بر بازسازی غزه تمرکز کنند. متعاقباً، ممکن است یک کمیته ملی برای تعامل با تشکیلات خودگردان و انتقال تدریجی کنترل غزه یا آماده سازی برای انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری آینده برای آغاز مرحله جدیدی از حکومت تشکیل شود.

حکومت حماس

اگر از بازگشت تشکیلات خودگردان به غزه جلوگیری شود و نیروهای بین‌المللی نتوانند وارد نوار غزه شوند، اعضای باقی‌مانده حماس ممکن است به فعالیت خود ادامه دهند. این گروه‌ها می‌توانند نقش غیررسمی در اداره نوار را بر عهده بگیرند. اگر ارتش اسرائیل به انجام گاه به گاه عملیات زمینی و هوایی در غزه ادامه دهد، درگیری با این گروه نیز اجتناب ناپذیر خواهد بود. در نتیجه، محاصره اسرائیل احتمالاً ادامه خواهد داشت، با بسته شدن گذرگاه رفح و بازسازی غزه تا رسیدن به یک راه حل جامع - راه حلی که تشکیل یک دولت ملی با اختیار رسمی بر نوار را تضمین می کند - به تعویق افتاد.

در نهایت باید تأیید کرد که فقط خود فلسطینی‌ها باید شکل حکومت خود را تعیین کنند. قدرت های خارجی از جمله اسرائیل نمی توانند این تصمیمات را دیکته کنند. با این حال، در مواجهه با تأثیر یک اشغال طولانی مدت و یک جنگ ویرانگر، فلسطینی ها ممکن است خود را مجبور به پذیرش هر سناریویی ببینند که نوید پایان سریع درگیری شدید و بازگشت به خانه هایی را که از آنجا آواره شده اند می دهد.