براساس قانون مدني، پس از فوت متوفي موضوع توسط اداره ثبت احوال در رايانه ثبت گرديده و سپس شناسنامه آن فرد باطل و گواهي فوت صادر مي‌شود.
در مرحله بعدي، يكي از وراث با مراجعه به دادگاه (شوراي حل اختلاف) فرم مخصوص «انحصار وراثت» را دريافت و اسامي افرادي كه از متوفي ارث مي‌برند را با مشخصات كامل و نسبت آنها با مرحوم در آن فرم درج مي‌كند و مدارك و مستندات خود را از جمله گواهي فوت متوفي، شناسنامه و كارت ملي (اصل و كپي) كساني كه ارث مي‌برند را پيوست مي‌نمايد و همراه دو شاهد كه متقاضيان ارث را مي‌شناسند، به يكي از دفاتر اسناد رسمي برده تا آنها با گواهي امضا، وراث را تأييد نمايند.
سپس يكي از متقاضيان ارث، فهرست كليه اموال و دارايي‌هاي منقول و غيرمنقول متوفي را به اداره دارايي منطقه محل سكونت فرد فوت شده ارائه داده تا گواهي «ماليات بر ارث» دريافت كند. براساس ماده 20 قانون آئين دادرسي در امور مدني، فرد متقاضي همراه مدارك از جمله گواهي فوت متوفي، فرم انحصار وراثت، گواهي ماليات بر ارث، شناسنامه و كارت ملي (اصل و كپي) متقاضيان دريافت ارث و استشهاديه شهود كه به تأييد يكي از دفاتر اسناد رسمي رسيده باشد، به دادگاه محل سكونت‌شان مراجعه كرده و درخواست صدور گواهي انحصار وراثت را در دادخواستي نوشته و به قاضي ارائه مي‌دهد. قاضي پرونده نيز پس از بررسي اسناد و مدارك، دستور چاپ يك نوبت آگهي در يكي از روزنامه‌هاي كشور را با هزينه فرد متقاضي صادر مي‌كند تا در مدت يك ماه اگر فردي اعتراض و يا ادعايي درباره اين پرونده و اموال فرد متوفي داشته باشد، به دادگاه مراجعه كند و حقي از كسي ضايع نشود و پس از اين مدت اگر كسي ادعايي نداشت، قاضي به استناد دلايل و مستندات پرونده، با صدور گواهي انحصار وراثت، سهم‌الارث وراث را براساس نسبت آنها با متوفي صادر خواهد كرد.
اگر فردي پس از صدور گواهي انحصار وراثت به حكم دادگاه اعتراض داشته باشد، پرونده براي رسيدگي به ادعاي آن فرد به دادگاه تجديدنظر ارجاع خواهد شد.
منبع: ایران
با تشکر از ارائه دهنده مطلب فوق، لازم به ذکر است که در خصوص گواهی حصر وراثت محدود یا نامحدود هیچ اشاره ای نشده و حتی در خصوص عدم همکاری و عدم ارائه مدارک شناسائی توسط سایر وراث و همچنین مرجع صالح که هم اکنون شورای حل اختلاف بوده و برخی مطالب ریز و مبتلا به نیز اشاره ای نگردیده است. 