اجلاس سالانه لابی صهیونیستی آمریکا (آیپک) همواره محفلی بوده که از آن به مهمترین گردهمایی برای پیشبرد سیاست‌های ضدایرانی صهیونیست‌های آمریکایی و پیگیری دستور کار کلان رژیم اسرائیل یاد میشود. با این حال، مجموعه‌ای از شواهد، از کاهش قدرت لابی‌گری این گروه درباره ایران در سال جاری حکایت دارد.
به گزارش «تابناک»، در شرایطی که قرار است اجلاس سالانه آیپک فردا برگزار شود، سایت نشریه «فارن پالیسی» با انتشار مطلبی به بررسی دستور کار این گروه درباره موضوع هسته‌ای ایران پرداخته و از کاهش نفوذ آیپک در این موضوع خبر داده است.
در این مطلب به طور خلاصه آمده است: کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) که یکی از قدرتمند‌ترین گروه‌های لابی‌گر در ایالات متحده به شمار می‌رود، اکنون با یک مشکل غیرمعمول روبه‌روست. روز یکشنبه، دوم مارس، این گروه در واشنگتن میزبان چهارده هزار عضو خود خواهد بود. در این اجلاس سالانه، پس از دو روز سخنرانی در حمایت از اسرائیل، این افراد برای لابی‌گری به سمت ساختمان کنگره آمریکا روانه خواهند شد. با این حال، این گروه هنوز درباره مهمترین موضع مورد توجه خود، یعنی برنامه هسته‌ای ایران، به یک جمع‌بندی و موضع واحد نرسیده است.
نبود یک لایحه واحد و یا حتی یک قطعنامه غیرالزام‌آور مورد توافق، بیانگر درگیری شدید آیپک با کاخ سفید است که سبب شده دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در موضوعی که پیش از این سنتی در آن اتفاق نظر داشتند، دچار انشقاق شوند. این امر همچنین سبب شده بسیاری این گروه را به سبب نداشتن دستور کاری مشخص درباره مهمترین موضوع مورد بحث خود مورد انتقاد قرار دهند.
دیلان ویلیامز، مدیر امور حکومتی در لابی «جِی استریت»، مهمترین رقیب آیپک، در این زمینه می‌گوید: «وقتی یک سازمان توجه بسیاری را به یک موضوع معطوف می‌کند، مردم انتظار دارند که شاهد انجام اقدام چشمگیری از سوی آن باشند؛ اما تا امروز مشخص نیست که این کار مهم چیست و آیا اصلاً کاری انجام خواهد گرفت یا خیر».
البته اقدامات بسیاری از سوی آیپک صورت گرفت تا پیش از اجلاس سالانه قطعنامه یا موضع مشخصی درباره ایران حاصل شود. از این جمله می‌توان به قطعنامه مدون از سوی مجلس نمایندگان آمریکا درباره شرایط لازم برای توافق نهایی هسته‌ای با ایران اشاره کرد. با این حال، منابع نزدیک به کنگره می‌گویند این قطعنامه غیرالزام‌آور تا پیش از برگزاری اجلاس آیپک آماده نخواهد شد. در عوض، برخی نمایندگان درصدد فرستادن نامه‌هایی در این زمینه به رئیس‌جمهور هستند؛ اما سرنوشت این موضوع نیز مشخص نیست.
یکی از کارمندان کنگره در این زمینه می‌گوید: «آن‌ها (آیپک) تنها می‌خواهند که چیزی وجود داشته باشد. آن‌ها هزینه سیاسی زیادی پرداخته‌اند و در شرایط کنونی حاضرند برای اینکه تخم مرغ به صورتشان پرتاب نشود، هر چیزی را بپذیرند».
البته مقامات آیپک به این موضوع واکنش نشان داده و مدعی هستند، دستشان در موضوع ایران خالی نیست. یکی از این مقامات می‌گوید: «چیزی در قالب یک طرح قانونی، یک قطعنامه یا یک نامه نداریم؛ اما در عوض مجموعه‌ای از اقدامات را در دست انجام داریم».
به عبارت دیگر، آیپک مدعی است یک «راهبرد جامع» تدوین کرده که در آن، بر نقش کنگره در نظارت بر مذاکرات هسته‌ای ایران تأکید شده است. این امر، شامل دقت و سخت گیری در اجرای توافقنامه مقدماتی هسته‌ای است که در ماه نوامبر میان ایران و گروه ۱+۵ به امضا رسید.
با این حال، آیپک اکنون خود را میان گروه دموکرات‌های وفادار به رئیس جمهور و جمهوری‌خواهانی که مایل به نزدیک کردن خود به اسرائیل هستند گرفتار می‌بیند. یکی از کارمندان کنگره که ارتباط نزدیک با آیپک دارد، می‌گوید: «موضوع تحریم‌های ایران، به یک موضوع حزبی تبدیل شده که در یک طرف آن جمهوری خواهان و در طرف دیگر، کاخ سفید و دموکرات‌ها هستند».
وی می‌افزاید: «هنگامی که یک موضوع حالت حزبی به خود بگیرد، سازمانی مانند آیپک که با هر دو حزب کار می‌کند، در مدیریت آن به مشکل می‌خورد. به جای عدم توافقات بر سر خط مشی‌ها که می‌توان آن را مدیریت کرد، شما با عدم توافق‌های سیاسی روبه‌رو می‌شوید که بازی را به برد ـ باخت تبدیل می‌کند».
آیپک همچون دولت نتانیاهو در سرزمین‌های اشغالی، با توافقنامه مقدماتی هسته‌ای ایران مخالف است و اصرار دارد که هرگونه توافق نهایی با ایران باید شامل توقف کامل غنی سازی در خاک ایران باشد. تندروهای طرفدار اسرائیل بر این باورند که در توافقنامه مقدماتی امتیازات زیادی به ایران داده شده است، حال آنکه بیشتر کار‌شناسان در داخل و خارج از دولت آمریکا تأکید دارند که توقف کامل غنی‌سازی هیچ گاه مورد قبول ایران قرار نخواهد گرفت.
این گونه اختلاف‌نظر‌ها، حمایت معمول از آیپک را کاهش و این گروه را در موضع دشواری قرار داده است. تا اوایل فوریه، آیپک از طرح تحریم‌های جدید ایران که در سنا ارائه شده بود، حمایت می‌کرد؛ اما در پی تهدید اوباما مبنی بر وتو این طرح در صورت تصویب و سپس انصراف تعدادی از سناتورهای دموکرات از حمایت از طرح، آیپک نیز ناچار شد از موضع خود عقب‌نشینی کند.
به گفته یک مقام آیپک، این گروه همچنان در جست‌و‌جوی حامیانی برای احیای طرح یادشده است؛ اما اعتقاد دارد که در اوضاع کنونی نباید آن را به رأی گذاشت، بلکه باید فضا برای این موضوع مساعد‌تر و حمایت‌ها بیشتر شود.
در آخرین تحول در این زمینه، سناتورهای جهوری‌خواه تلاش داشتند با الحاق اصلاحیه‌ای به طرح افزایش حمایت‌ها از کهنه سربازان که به تازگی در صحن سنا ارائه شده بود، موضوع تحریم‌های ایران را در این قالب احیا کنند؛ اما هری رِد، رهبر اکثریت سنا از طرح این اصلاحیه خودداری کرد و به این ترتیب، جلوی تصویب کل طرح مربوط به کهنه سربازان هم گرفته شد.
به این ترتیب و در شرایطی که دو حزب اصلی در ایالات متحده نیز بر سر موضوع تحریم‌های ایران به شدید‌ترین اختلافات ممکن برخورده‌اند، آیپک در جلب حمایت این دو حزب برای پیشبرد دستور کار خود با روندی بسیار دشوار ـ و شاید بتوان گفت در شرایط کنونی ناممکن ـ روبه‌روست.
این موضوع که بعضی مواقع در آمریکا کارهای مثبتی انجام میشود (هر چند کوچک) جای امیدواری دارد وشاید اگر دستگاه دیپلماسی ایران حتی در ظاهر از این کارتقدیر کند حداقل نتیجه این است که کسانی که اهل تفکر و منطق هستند (از لابی صهیونیسم مستقل)طرف ایران رو میگیرند این موضوع در دراز مدت به نفع ایران خواهد بود.