از زمان اوجگیری درگیریهای سیاسی در اوکراین که سرانجام به خروج رئیسجمهور از کشور و سپس موضعگیری شدید روسیه انجامید، یکی از مهمترین بحثها، ارتباط بحران اوکراین با بحران سوریه و به بیان دیگر، تلاش غرب برای انتقامگیری از روسیه در ماجرای روسیه بود. با این حال، برخی تحلیلها، حاکی از آن است که این راهبرد تقابلی ایالات متحده، میتواند حتی نتیجه عکس برایش به دنبال داشته باشد.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی تأثیر رخدادهای اخیر اوکراین بر سیاست خاورمیانهای روسیه و به طور کل، موازنه قدرتها در این منطقه پرداخته و در این زمینه، مطالبی به قلم برخی تحلیلگران شناخته جهانی منتشر کرده است.
به باور «فیودور لوکیانف»، رئیس شورای روابط خارجی و دفاعی روسیه، تأثیر تقابل آمریکا و روسیه در موضوع اوکراین این خواهد بود که احتمالاً مسکو فشارهای خود بر دولت دمشق برای پیوستن به فرایند صلح بینالمللی سوریه را ـ که نماد آن برگزاری کنفرانسهای ژنو 1 و 2 بود ـ کاهش خواهد داد.
وی مینویسد: وضعیت سیاسی ـ نظامی جاری در سوریه، بشار اسد را امیدوار میکند که بتواند بر مخالفان پیروز شده و یا دستکم، وضعیت کنونی موازنه قوا را به مدتی طولانی حفظ کند.
در این شرایط، روسیه ضمن کاهش فشار بر اسد برای پیوستن به فرایند دیپلماتیک، به کمکهای تسلیحاتی خود به دولت وی برای تضمین وضعیت موازنه قوا خواهد افزود. البته این امر شامل انتقال سلاحهای شیمیایی سوریه به خارج از کشور نخواهد شد، زیرا این ایده از سوی شخص ولادیمیر پوتین مطرح شده بود.
در همین راستا، «پل ساندرس»، عضو «مرکز منافع ملی» آمریکا نیز بر این باور است، در صورتی که مسکو احساس کند در ماجرای اوکراین در مقابل کشورهای غربی به نقطه بیبازگشت رسیده، حمایت خود از دولت سوریه را از بیش از پیش افزایش خواهد داد. این سیاست میتواند در قالب فروش گستردهتر تسلیحات به دولت سوریه و حتی فرستادن مستشاران و کارشناسان نظامی روس به این کشور جلوهگر شود.
ساندرس میگوید: از دیدگاه روسیه، چنین راهبردی میتواند همزمان، فشار بیشتری بر غرب آورده و به تقویت دولتی منجر شود که میتواند به متحدی کلیدی برای مسکو در منطقه خاورمیانه تبدیل شود؛ هرچند این کار میتواند سبب تیره شدن روابط روسیه با عربستان سعودی شود، روسیه میتواند در صورت نیاز، به دولت سعودی فشار وارد کرده و برایش دردسر ایجاد کند.
از سوی دیگر، «لورا روزن»، خبرنگار المانیتور میگوید، از دید دولت آمریکا، فرایند مذاکرات صلح ژنو با رکود و حتی عقبگرد روبهرو شده و چشمانداز روشنی برای ازسرگیری آن در آینده نزدیک وجود ندارد. همین موضوع است که سبب شده احتمال استعفای «اخضر ابراهیمی»، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه نیز قوت بگیرد.
مجموعه این تحولات، میتواند بالقوه آمریکا را در موضوع سوریه با شرایطی دشوار روبهرو کند، زیرا در هفتههای اخیر، شماری از مقامات کنونی و سابق ایالات متحده نسبت به خطر قدرت گرفتن گروههای شبهنظامی افراطگرا در سوریه هشدار دادهاند و در شرایط همکاری نکردن روسیه، اوضاع برای آمریکا و متحدانش دشوارتر از پیش خواهد شد.
از سوی دیگر، آن گونه که از این اظهارنظرها برمیآید، بر خلاف برخی تحلیلهای اولیه، فشار غرب بر روسیه در موضوع اوکراین، نه تنها سبب امتیازدهی روسیه در ماجرای سوریه نخواهد شد، بلکه موضع این کشور را در این زمینه سختتر خواهد کرد. در این اوضاع و همزمان با انعطافناپذیری روسیه در اوکراین، میتوان از تسریع روند تقابلی روسیه و غرب در مجموعه موضوعات بینالمللی سخن گفت.