همزمان با آغاز فصل گرما، ورود گرد و غبار و ريزگردها از كشورهاي همسايه به ايران افزايش پيدا مي‌كند. اين پديده كه بخشي از آن منشأ داخلي و بخش ديگر منشأ خارجي دارد در سال‌هاي اخير جان بسياري از مردم ساكن در مناطق مرزي به ويژه مناطق جنوبي و غربي را تهديد مي‌كند،
به گزارش آرمان، در 10 سال گذشته افزايشي 15 برابري را تجربه كرده است و به گفته كارشناسان محيط زيست تا زماني كه فكري به حال خشك شدن تالاب‌ها، سد‌هاي كشور و برنامه‌هاي بيابان‌زدايي نشود و كشورهاي همسايه در اين زمينه به ايران ياري نرسانند، اين مشكل نه تنها كمرنگ نمي‌شود بلكه در سال‌هاي آينده رشد چشمگيري خواهد داشت.
گرد و غبار ايران را تيره و تار ميكندامسال نيز همانند سال‌هاي گذشته مردم مناطق مرزي پذيراي ميهمان ناخوانده‌اي به نام گرد و غبار عربي يا همان ريزگردها هستند كه از ابتداي امسال به برخي استان‌هاي جنوبي و شرقي كشور به ويژه خوزستان، ايلام، بوشهر و سيستان و بلوچستان هجوم آورده و منجر به بروز مشكلاتي تنفسي و قلبي براي مردم شده است.
علاوه بر اين، همزمان با روزهاي پاياني ارديبهشت، موج جديدي از ريزگرد‌هاي عربي آسمان كردستان را فرا گرفت. گزارش‌هاي اداره كل هواشناسي كردستان نشان مي‌دهد، امسال به هيچ عنوان كاهشي در زمينه ورود اين پديده خطرناك به اين استان صورت نگرفته و در بعضي از موارد نيز ميزان آلودگي‌ها افزايش و شدت پيدا كرده است.
ورود گرد و غبار‌هاي آلوده به ايران تازگي ندارد. مقابله با پديده گرد و غبار كه حاصل سوء مديريت برخی مسئولان محيط زيست در زمينه بيابان‌زدايي از يك سو و بي توجهي مسئولان كشورهاي عراق و تركيه در استفاده درست از بيابان‌ها و زمين‌هاي رها شده است، موجب شد تا در آذر سال گذشته در سفر رئيس سازمان حفاظت محيط زيست به عراق تفاهمنامه‌اي ميان ايران با كشورهاي سوريه، قطر، تركيه و عراق در بحث ريزگردها منعقد شود. در اين سفر همچنين، معصومه ابتكار جامعه بين‌الملل را نسبت به شرايط ناگوار ريزگردها در ايران مطلع كرد و از آنان خواست تا در اين زمينه به ايران ياري برسانند. اگر چه اخبار مربوط به ريزگردها نشان مي‌دهد سازمان محيط زيست تا به حال گام چندان مهمي در اين زمينه برنداشته است.
ايران در انتظار وقوع دوباره پديده گرد و غبارعضو كميسیون كشاورزي با اشاره به كم‌كاري‌هاي صورت گرفته براي جلوگيري از ورود گرد و غبار به كشور گفته است: با وجود بارش‌هاي مناسب جوي در كشور عراق و احتمال كم شدن وقوع پديده گرد و غبار؛ دفعات ورود گرد و غبار به ايران كاهش مي‌يابد اما، به لحاظ عمليات اجرايي هيچ اقدامي صورت نگرفته است.
سيدمحمد سادات ابراهيمي، نماينده مردم شوشتر و گتوند در مجلس اظهار داشته است: در لايحه بودجه ۹۳ رديف اعتباري مشخصي براي جلوگيري از ورود گرد و غبار به كشور در نظر گرفته شده و سازمان جنگل‌ها و مراتع نيز با اين تامين مالي ملزم به پيشگيري از وقوع اين پديده در كشور است.
او با تاكيد بر اينكه سازمان جنگل‌ها بايد عمليات جنگل‌كاري و ساز و كار لازم براي مبارزه با گرد و غبار را انجام دهد، افزوده است: علاوه بر جنگل‌ها، تالاب‌ها نيز به دلايل تغيير اكوسيستم مشكلاتي را به لحاظ زيست محيطي براي كشور به وجود آورده‌اند.
اين عضو كميسيون كشاورزي بر لزوم مديريت و ايجاد امكانات جديد براي مبارزه با پديده گرد و غبار تاكيد كرده و گفته است: بايد عملكرد دستگاه‌هايي كه براي يونيزاسيون گرد و غبار در مناطق جنوب غربي كشور استقرار يافته بود مورد ارزيابي قرار گرفته و بازخورد آن تجزيه شود و چنانچه از نظر عملكردي موفق بوده‌اند بايد تعداد اين دستگاه‌ها افزايش يابد. او درباره نحوه عملكرد اين دستگاه‌ها نيز توضيح داده است: دستگاه‌هاي يونيزاسيون با تغييرات جوي با ايجاد فضاي مغناطيسي و حالت ربايش مانع ورود گرد و غبار به كشور مي‌شوند.
ابراهيمي با اشاره به اينكه تاكنون كار خاص و چشمگيري براي جلوگيري از ورود گرد و غبار به كشور انجام نشده، خاطرنشان كرده است: درحال حاضر آنگونه كه انتظار مي‌رفت اقدامی نسبت به جلوگيري از وقوع يا ورود پديده گرد و غبار به كشور انجام نشده است و مقصر اصلي را عدم تامين مالي اعلام كرده‌اند. او افزوده است: با توجه به افزايش بارش‌ها در عراق نسبت به دو سال گذشته كه با رويش گياهان همراه بوده احتمال كم شدن نسبي تعداد دفعات ورود گرد و غبار به كشور وجود دارد اما امسال نيز همچنان با پديده گرد و غبار مواجه خواهيم بود. عضو كميسيون كشاورزي همچنين تصريح كرده است: در زمينه چگونگي جلوگيري از وقوع پديده گرد و غبار با طرف عراقي مذاكراتي انجام شده اما تاكنون نتايجي در پي نداشته است. مدير دفتر مقابله با پديده گرد و غبار كشور نيز در تازه‌ترين اظهارات خود تسلط تركيه بر دجله و فرات را عامل تشديد ورود گرد و غبار و ريزگردها و از دست رفتن 90 درصد تالاب‌هاي كشور معرفي كرده است. ضياء الدين شعاعي گفته است: 95 درصد گرد و غبار‌هاي كشور منشأ خارجي داشته و تنها 5 درصد از گرد و غبار‌هاي موجود داخلي بوده و ازاستان‌های ايلام، مركزي، سيستان و بلوچستان و جنوب خوزستان نشأت مي‌گيرد.
جنگ آمريكا و عراق مهم‌ترين عامل شكل‌گيري ريزگردهايك نماينده مجلس با اشاره به دلايل ورود ريزگردها به ايران مي‌گويد: بحث ورود ريزگردها به ايران كه بخش بزرگي از آن به كشور عراق مربوط مي‌شود ناشي از جنگ ميان عراق و آمريكا و بمباران عراق توسط آمريكاست. كمال الدين پيرموذن در ادامه بيان مي‌كند: بيابان‌ها و شوره‌زار‌هاي عراق و استفاده نادرست و غير علمي از اين اماكن هم بر ايجاد ريزگردها و ورود آنها به ايران موثر است. او در پاسخ به سوال خبرنگار آرمان درباره اقدامات فراكسيون محيط زيست مجلس در راستاي كنترل ورود ريزگردها تصريح مي‌كند: اقدامات صورت گرفته در اين مورد بيشتر از سوي رئيس‌جمهور و رئيس سازمان محيط زيست بوده است. انعقاد قراردادهاي چند جانبه يكي از همين اقدامات بود. مجلس هم در جلسات آتي با جديت اين مساله را پيگيري مي‌كند.
نياز به كمك‌هاي بين‌المللي داريمحامد قادرمزي، نماينده مردم قروه و دهگلان نيز از تلاش‌هاي خود در مجلس براي مقابله با ريزگرد‌هاي منطقه كردستان خبر مي‌دهد و مي‌گويد: بارها اين مساله را در دولت‌های دهم و يازدهم پيگيري كرده‌ام و با مسئولان سازمان حفاظت محيط زيست جلسه‌هاي متعدد داشته‌ام. واقعيت اين است كه حل اين مساله نياز به كمك‌هاي بين‌المللي دارد و از آنجا كه سرچشمه ريزگردها كشور عراق است، اقدامات ايران به تنهايي نمي‌تواند موثر باشد. اين نماينده مجلس در ادامه عنوان مي‌كند: سدسازي در تركيه و برداشت بي رويه آب از دجله و فرات موجب شده است تا تالاب‌هاي جنوبي كشور عراق خشك شود. همين مساله به مشكل ريزگردها دامن زده است. در نتيجه، معتقدم علاوه بر اقدامات داخلي توافقات جدي ميان ايران، عراق، تركيه و سوريه بايد صورت گيرد تا در آينده شاهد كاهش ورود ريزگردها به ايران باشيم.
