خبر کشته شدن زهران علوش، سرکرده گروه تروریستی «جیش‌الاسلام» در سوریه و یکی از مهره‌های اصلی عربستان سعودی در میان معارضین سوری، شب گذشته همچون یک شوک به پیکره تروریست‌ها و همچنین حامیان خارجی آن‌ها وارد شد. اکنون، محور اصلی تحلیل‌ها، تأثیر این واقعه بر وضعیت سیاسی و همچنین میدانی سوریه است.
به گزارش «تابناک»، این واقعه به ویژه از آنجا اهمیت بیشتری یافت که سعودی‌ها طی هفته‌های اخیر، سعی داشته‌اند با گرد هم آوردن گروه‌های مختلف معارضین سوری، پیکره‌ای واحد از آن‌ها را برای شرکت در مذاکرات با نمایندگان دولت دمشق به وجود بیاورند. بر همین اساس، اکنون محور تحلیل‌ها درباره کشته شدن این سرکرده تروریست‌ها، از یک سو بر تأثیر این واقعه بر مذاکرات صلح معارضین و دولت و از سوی دیگر، بر تأثیراتی که می‌تواند از جنبه میدانی بر وضعیت آرایش نظامی گروه‌های مسلح در سوریه داشته باشد، معطوف شده است.
شب گذشته، رسانه‌های منطقه اعلام کردند که زهران علوش، سرکرده گروه تروریستی جیش‌الاسلام، در حمله هوایی به مقر این گروه در حومه دمشق به هلاکت رسیده است. بر اساس این گزارش‌ها، علاوه بر علوش، جانشین وی و سخنگوی گروه جیش الاسلام هم در این حمله کشته شده‌اند.
ساعاتی بعد از انتشار خبر اولیه، یک گروه ناظر حقوق بشر و نیز یک گروه مخالف دولت سوریه نیز اعلام کردند علوش روز جمعه در شرق دمشق کشته شده است. گروه دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد، علوش و پنج فرمانده دیگر در یک حمله هوایی ـ که نشست آن‌ها در «غوطه شرقی» را هدف گرفته بود ـ کشته شده‌اند.
مرگ علوش ۴۴ ساله در توئی‌تر توسط گروه مخالف ائتلاف ملی سوریه نیز تأیید شده است. خبرگزاری فرانسه ضمن انتشار این خبر، اشاره کرد که علوش، یکی از شاخص‌ترین چهره‌های مخالف در جنگ پنج ساله سوریه است که کشته می‌شود.
به فاصله اندکی پس از تأیید این خبر، شماری از ناظران و تحلیلگران به بررسی این موضوع پرداختند که کشته شدن این سرکرده تروریست، چه تأثیری بر مذاکرات صلح سوریه خواهد داشت که قرار است به زودی میان دولت این کشور و معارضین برگزار شود.
شبکه خبری «فرانس ۲۴» در گزارشی به این موضوع پرداخت و اشاره کرد، از نظر ناظران سیاسی در منطقه، این واقعه نباید به توقف روند صلح در سوریه منتهی شود. در این گزارش اشاره شده بود که جیش‌الاسلام در کنفرانس ریاض ـ که در ماه دسامبر برگزار شد ـ شرکت کرد. این گردهمایی برای اتخاذ مواضع مشترک در خصوص مذاکره با دولت سوریه برگزار شد و جیش‌الاسلام نیز تمایل خود به مذاکره را اعلام کرد.
در چنین شرایطی، مرگ رئیس این گروه می‌تواند به پایان این تمایل منجر شود. فرانس ۲۴ همچنین مدعی شد، هرچند هنوز کسی مسئولیت این حمله هوایی را بر عهده نگرفته، بسیاری از گروه‌های شورشی در سوریه، مسکو را عامل این حمله معرفی می‌کنند.
«وال استریت ژورنال» نیز محور تحلیل خود درباره واقعه کشته شدن علوش را همین موضوع قرار داد و نوشت، مرگ وی می‌تواند طرح شکننده مذاکرات صلح سوریه را که با میانجیگری سازمان ملل تهیه شده است، با خطر مواجه کند.
هادی البهرا، یکی از رهبران معارضین سوری گفته، مرگ زهران علوش، صرف‌نظر از اینکه این اقدام توسط چه کسی انجام شده باشد، صرفاً باعث خواهد شد که طرفین توجه خود را بر حل نظامی این بحران بیشتر متمرکز کنند. وی گفته گروه جیش‌الاسلام بخشی از هیأت مخالفان بود که قرار بود در مذاکرات صلح با حکومت سوریه در ژنو در ماه ژانویه شرکت کند.
در این گزارش همچنین اشاره شده که کشته شدن زهران علوش، با آماده شدن حکومت سوریه برای تسهیل خروج چهار هزار نفر از مناطق جنوبی دمشق همزمان شد. این اقدام بخشی از توافقی است که با میانجیگری سازمان ملل حاصل شده و در چارچوب آن، شماری از تروریست‌های داعش هم از مناطق جنوبی دمشق خارج خواهند شد. علوش و افراد همراه وی در حالی در منطقه «المارج» کشته شدند که مشغول طراحی حمله‌ای برای مقابله با پیشروی نیروهای دولتی به سمت مناطق شرقی در اختیار شبه نظامیان بودند.
به هر حال، با گذشت کمتر از ۲۴ ساعت از کشته شدن علوش، به نظر می‌رسد تحلیل‌ها درباره تأثیر این واقعه بر روند مذاکرات و همچنین توافقات آتش‌بس محلی در برخی مناطق سوریه، صحیح بوده است. به عبارت دیگر، آن‌گونه که مشخص است، گروه‌های تروریستی سوری این واقعه را بهانه و دستاویزی برای ادامه رویکرد نظامی و خودداری از ورود جدی و واقعی به مذاکرات با دولت اسد مورد استفاده قرار داده‌اند.
در همین راستا، منابع خبری سوری خبر می‌دهند که پس از هلاکت زهران علوش، خروج عناصر وابسته به گروه تروریستی داعش و دیگر گروه‌های مسلح تروریست از منطقه «الحجر الاسود» در جنوب دمشق، متوقف شده و اتوبوس‌هایی که در محل برای انتقال آن‌ها حاضر شده بودند، بازگشته‌اند. همزمان، گروه موسوم به ائتلاف مخالفان سوریه، هلاکت علوش را محکوم کرده است. در این بیانیه ادعا شده آنچه روسیه انجام می‌دهد، خدمت به تروریسم و داعش از طریق تضعیف گروه‌های وابسته به ارتش آزاد است که با تروریسم مبارزه می‌کنند.
اما در مجموع، تردیدی نیست که بازنده اصلی ماجرا کشته شدن علوش، عربستان سعودی است که طی دوران فعالیت این سرکرده تروریست، از هیچ‌گونه حمایتی از وی دریغ نکرده بود. شبکه خبری «المیادین» نیز در گزارش خود از این ماجرا اشاره کرده که کشته شدن زهران علوش، معادلات مورد نظر ریاض را در سوریه در آستانه مذاکرات سیاسی برای حل بحران این کشور بر هم زد. کشته شدن این فرد همچنین می‌تواند زمینه فروپاشی جیش الاسلام باشد.
علوش توانسته بود خود را بازیگر اساسی در بین گروه‌های مسلح در سوریه معرفی کند. بعضی از ناظران، کشته شدن علوش را در شرایط کنونی، پیام روسیه به بعضی کشورهای منطقه می‌دانند تا راه حل مورد نظر مسکو را در سوریه بپذیرند. زهران علوش همه مسائل مربوط به جیش الاسلام را شخصاً اداره می‌کرد و به همین علت، کشته شدن وی ضربه‌ای به ساختار این گروه تروریستی خواهد بود.
ویدیو به هلاکت رسیدن زهران علوش را در «ویدیو» تابناک ببینید:
