در تهران كم نيستند ساختمانهاي نيمه كاره رها شدهاي كه روزي با هدف ساخت وسازتخريب شدهاند، اما هماكنون با وجود گودبرداريهاي عميق يا ساخت و سازهاي نيمه كاره چندين سال است كه بلاتكليف ماندهاند. شمار اين ساختمانها به بيش از 1000 مورد ميرسد و اگر ساختمانهاي نيمه كاره در حال ساخت را هم به اين رقم اضافه كنيم، ميبينيم كه سهم هر خيابان شهر تهران يك يا دو ساختمان نيمه كارهاي است كه مشكلات زيادي را براي مردم به وجود آورده است.
به گزارش آرمان، بسياري از ساختمانهاي رها شده و نيمه كاره در تهران يا محل اسكان كارتن خوابها شده است يا زمينههاي تخريب، فرونشست زمين و ديگر مزاحمتها را براي شهروندان به وجود آورده است. اين امر نشاندهنده وجود كم و كاستهايي در اجراي قوانين است. بنابر آمار بيشترين تعداد ساختمانهاي رها شده در شهر تهران در مناطق 1، 3 و 5 است. اين در حالي است كه در ديگر مناطق شهر تهران نيز تعداد گودبرداريهاي رها شده يا ساختمانها و سازههاي نيمهكاره رهاشده كم نيستند. آن طور كه شوراي شهر تهران اعلام كرده است هماكنون يك هزار و 23ساختمان نيمهكاره رهاشده در سطح شهر تهران وجود دارد. تعدادي از ساختمانها بدون برخورداري از مجوز، اقدام به گودبرداري و ساخت و ساز كردهاند در حالي كه يا فاقد مالك خاصي بوده يا از مجوز و نقشه برخوردار نبودهاند. بنابر بررسيهاي انجام شده دلايل رهاسازي هر يك از اين ساختمانهاي نيمه كاره متفاوت است. برخي از ساختمانهاي رها شده نيمه كاره به دليل عدم توانايي در پرداخت عوارض و جريمه بوده است، همانطور كه تعدادي از اين ساختمانها به دليل عدم تامين منابع مشخص در تعاوني مسكنها نيمه كاره رها شده است.
ساختمان نيمه كاره محل تجمع اراذلچند سالي است كه در خيابان ناصري واقع در منطقه 10 تهران ساختماني داخل يك كوچه عريض نيمه كاره رهاشده است. همسايه كناري اين ساختمان نيمه كاره به «آرمان» ميگويد: چند سالي است كه مالك، اين ساختمان را به اميد خدا رها كرده است. او ميافزاد: كم نيستند كارتن خوابها و اراذل و اوباشي كه شبها اين محل را براي اسكان خود انتخاب ميكنند و همين امر باعث بروز ناامني و تشديد آسيبها در محل شده است. او قدمت اين ساختمان نيمهكاره را 10 ساله ميداند و ميافزايد: از فلزات زنگ زده اين ساختمان ميتوان فهميد كه چندين سال از رهاسازي آن ميگذرد. به گفته او با وجود اينكه تاكنون به نيروي انتظامي و شهرداري شكايتهاي فراواني به دليل خسارتهاي ناشي از اين ساختمان شده است، اما هنوز شاهد هيچ اقدامي از سوي سازمانهاي مربوطه نبودهايم. براي جلوگيري از عدم تردد اراذل و اوباش همسايهها بهطور خود جوش مبادرت به نصب در و پنجره كردهاند ولي اين افراد با تخريب اين ساخت و سازها همچنان به كار خود ادامه ميدهند.
تردد ماشينهاي سنگين و مشكلات آنساعت يك بامداد است. گودبرداري ساختمان به اوج خود رسيده است. سر و صداهاي ناشي از گودبرداري و تردد ماشينهاي سنگين فضاي محوطه را در بر گرفته است. بنابر قوانين تردد خودروهاي سنگين در ساعات روز و در سطح شهر ممنوع است. راننده ماشين سنگين از اينكه آرامش همسايگان را به هم زده است به هيچ عنوان ناراحت نيست و به «آرمان» ميگويد: بنابر قانون در طول روز ماشينهاي سنگين اجازه تردد در شهر را ندارند. اين روال كار است و اگر هم همسايگان از اين امر شاكي هستند بروند و يقه كسي را بگيرند كه اين قانون وضع كرده است! اينكه با سر و صداي لودر مزاحم حال همسايگان ميشويم بر كسي پوشيده نيست، اما اين مشكل را برنامهريزان و قانون گذاران در شهرداري و مديريت شهري ايجاد كرده و خودشان نيز بايد آن را حل و فصل كنند. با وجود ترافيك روزانه در كلانشهرها تردد ماشينهاي سنگين ممنوع است.
ساختمانهاي نيمه كاره با 40 سال قدمت
چندي پيش رئيس كميته ايمني شوراي شهر تهران درباره ساختمانهاي رها شده در پايتخت گفت: در حال حاضر يكهزار و 23 ساختمان در تهران نيمه كاره رها شده كه سيما و منظر شهري را بر هم زده است. معصومه آباد با اشاره به اينكه ۴۰ سال از قدمت ساختمانهاي نيمه كاره رها شده گذشته است، تصريح كرد: در حال حاضر يكهزار و 23 ساختمان نيمه كاره وجود دارد كه قديميترين آن مربوط به سال ۵۳ است. اين در حالي است كه اگر اين ساختمانها ساخته ميشد و به اتمام ميرسيد، امروز به علت كلنگي بودن بايد تخريب ميشد. آباد ادامه داد: ورود كميسيون سلامت به اين بحث مسائل اجتماعي بود كه در گودهاي ساختمانهاي رها شده و نيمه كاره اتفاق ميافتاد. رئيس كميته ايمني و مديريت بحران شوراي شهر تهران عنوان كرد: نگراني براي اينكه شهروندان در اين زمينه متضرر ميشوند درست نيست زيرا كه ۸۰ درصد اين ساختمانها دولتي و مربوط به تعاونيهاست.
آباد ادامه داد: ما اين ساختمانها را به سه دسته تقسيم كردهايم. دسته اول تعاونيها و ساختمانهاي دولتي، گروه دوم ساختمانهايي كه صاحبان آن مشخص نيست و آخرين دسته نيز ساختمانهايي كه جريمههاي متعدد به آن داده شده است. او با بيان اين مطلب كه نگاه ما به اين موضوع درآمدي نبود، تاكيد كرد: نگاه ما به ساختمانهاي نيمه كاره موضوعات اجتماعي بود، در اين زمينه نيز سازمان رفاه مطالعهاي انجام داد كه طبق اين مطالعه ۳۰ درصد آسيبهاي اجتماعي در همين ساختمانهاي نيمهكاره رخ ميدهد. عضو شوراي شهر تهران با اشاره به اينكه اين ساختمانها به دليل جريمههاي متعدد و بالا رها شده است، خاطرنشان كرد: موضوع اين مصوبه و طرح كه بعد تبديل به لايحه شد در ابتدا با رويكرد مالي عنوان نشده بود و بعدها با اين رويكرد مطرح شد و اين در حالي است كه عوارض و جريمههاي اين ساختمانها را افزايش داديم. او افزود: درگذشته تنها قوه قضائيه ميتوانست به اين موضوع وارد شده و راي دهد. هدف ما اين بود كه شهرداري نيز بتواند به اين مسير ورود پيدا كند. آباد ادامه داد: اين ساختمانها هم سيما و منظر شهري و زيست محيطي را بههم ريخته است و هم اينكه از لحاظ ايمني شهروندان را با خطر مواجه ميكند. عضو شوراي شهر تهران ادامه داد: ساختمانهايي كه ۴۰ سال رها شدهاند، امروز تبديل به مخروبه شدهاند و بايد تعيين تكليف شود. او ادامه داد: انتظارم اين بود كه پس از گذشت سه سال كه اين مصوبه داخل كميسيونهاي مختلف بررسي شده است يك رويكرد حقوقي و عملياتي نسبت به اين موضوع ارائه ميشد تا عملياتي شود.
حل مشكل ساختمانهاي رها شده باهمراهي مردميك وكيل دادگستري وضعيت ساختمانهاي نيمه كاره و رها شده در سطح شهر تهران را در ارتباط با حقوق شهروندي بررسي ميكند و به «آرمان» ميگويد: در قواعد و مقررات شهرداري برخی ضوابط در اين امر مطرح شده است. در اين قواعد هر سازهاي كه منطبق با استانداردها نباشد شهرداري ميتواند به مالك اخطار قانوني دهد كه ظرف مدت معلوم به تعيين تكليف آن واحدها بپردازد و به اين ترتيب قانون شهرداريها مساله را مشخص ميكند. حسين احمدي نياز ميافزايد: شهرداري بر حسب قوانين و مقررات براي هر يك از ساختمانها به مدت يك ساله، دوساله، سهساله يا پنج سال پروانه ساخت صادر كرده است كه بعد از پايان اين مهلت شهرداري ميتواند براي سر و سامان دادن به ساختمانهاي نيمه كاره ورود پيدا كند. البته اين امر منوط به شكايت است. اگر شهروندان نسبت به ساختمانهاي نيمهكاره و مشكلات ناشي از ساخت وسازشكايت داشته باشند با مراجعه به شهرداري منطقه مشكل آنها مورد رسيدگي قرار ميگيرد.
به گفته او شهرداري نيز بر اساس ضوابط خود براي مالك اخطار صادر ميكند و در غياب مالك در محل وقوع ملك پلاكاردي نصب ميكند كه بعد از مدت مشخص ميتوان دستوري منوط به تخريب ملك از سوي كميسيونهاي ماده 100 يا ماده خاص خود با دستور قضائي دريافت كند. احمدينياز تاكيد ميكند: در زمينه رسيدگي به مساله ساختمانها يا سازههاي نيمه كاره ستاد اجراي فرمان امام (ره) نيز بنابر وظايف خود به سرپرستي اين املاك رها شده ميپردازد. در اين اقدام ستاد اجراي فرمان امام (ره) نسبت به املاك و ساختمانهاي بدون مالك ميتواند تحت عنوان سرپرستي وارد عمل شود و نسبت به تصرف و واگذاري اقدامهاي اساسي لحاظ كند. اين وكيل دادگستري تصريح ميكند: در واقع، اين اقدام منوط به معرفي اين ساختمانها و املاك به ستاد است، در ضمن شهرداري بنابر تكاليف خود از لحاظ انضباط شهري و برخورد با خاطيهاي ساختمانهاي نيمهساز نيز اقدامات اساسي انجام ميدهد. احمدي نياز تصريح ميكند: بنابر وسعت اقدامات و وظايف شهرداريها آنها توانايي رسيدگي به تمام اين ساختمانهاي نيمه كاره را ندارند، اما بر اساس تعامل شهروندان با شهرداريها براي برخورد با چنين املاك وساختمانهايي در قانون براي اين مساله تعيين تكليف شده است و مهم عمل به آن است.