به گزارش
تابناک اقتصادی، از دیرباز گفته اند که گذشته چراغ راه آینده است؛ و در این میان تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ایست تمام نما از پدیده های اقتصادی که در گذشته رخ داده است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و هشتم بهمن ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.
کودتا در ایران
سال 1299: در چنین روزهایی در بهمن ماه سال 1299 شمسی، نیروهای قزاق به قصد کودتا و با رهبری رضا خان میرپنج، به سمت تهران حرکت کردند. در تاریخ آمده است که برای انجام این کودتا پنج نفر که نقشی بسیار کلیدی داشتند، با یکدیگر متحد و هم قسم شده اند که عبارت بودند از: سید ضیاءالدین، رضا خان میرپنج، ماژور مسعودخان، سرهنگ احمد آقاخان و کلنل کاظم خان. سید ضیاءالدین در دفاع از خود بارها گفته است که وقایع مربوط به کودتا از اسرار است و وی مجبور نیست درباره ی آن مطلبی بگوید و به این طریق مطلبی از اسرار را افشا نکرده است این در حالی است که در تلگراف های مبادله شده بین وزیر مختار انگلیس و وزیر خارجه انگلیس و نیز یادداشت های روزانه آیرونساید دیگر جای هیچ شک، شبهه و ابهامی باقی نمی گذارد که کودتا با پشتیبانی انگلستان صورت گرفته است. سید ضیاءالدین طباطبایی با پنهانکاری و مخفی داشتن اسرار کودتا نه تنها تظاهر به همگامی با سیاست های بریتانیا نداشت بلکه به عنوان یک عنصر داخلی سیاسی بزرگ ترین خدمت را در جهت اهداف استعمار انجام داد و این رضا خان بود که به صراحت از حمایت بی دریغ بریتانیا برای عملی ساختن کودتا سخن گفته بود.
تاسیس بزرگترین کتابخانه دانشگاهی جهان
سال 1638: کتابخانه بزرگ هاروارد از کتابخانه های بزرگ جهان در 16 فوریه 1638 میلادی توسط جان هاروارد تاسیس شد و او هنگام مرگ نیز املاک و دارایی خود را برای کتابخانه و مدرسه خویش اختصاص داد. امروزه این مدرسه به عنوان دانشگاه هاروارد، یکی از بزرگترین دانشگاه های جهان به حساب می آید و کتابخانه آن نیز نه تنها قدیمی ترین مجموعه فرهنگی در آمریکا، بلکه با شعبه های خود، بزرگترین کتابخانه دنیا است و در حال حاضر دارای 14 میلیون و 500 هزار جلد کتاب، رساله و میکروفیلم است.
زادروز ریچارد مک دونالد
سال 1909: ریچارد مک دونالد، موسس فروشگاه های زنجیره ای مک دونالد در 16 فوریه سال 1909 به دنیا آمد. ریچارد و موریس مک دونالد در سال 1940 اولین رستوران مک دونالد با نام «مک دونالد بار بی کیو» در کالیفرنیا راه اندازی کردند که غذاهای زیادی در منو داشت و پیشخدمت از مشتریان پذیرایی می کرد. هشت سال بعد این دو برادر سیستم «صنعتی» و غذای از پیش آماده را راه اندازی کردند، پیش خدمت حذف شد و تعداد غذاها را به چیزبرگر، همبرگر، سیب زمینی سرخ شده، کیک و نوشیدنی تقلیل دادند. شرکت مک دونالد دارای بزرگترین فروشگاه های زنجیره ای فست فود در سراسر دنیاست. این شرکت با فعالیت در 119 کشور روزانه دارای 68 میلیون مشتری است. تصمیم آن ها به استفاده از سیستم خدمات رسانی سریع در سال 1948 پایه و اساس شکل گیری رستوران های فست فود در آینده را رقم زد. البته این سیستم دو دهه پیش از این توسط رستوران زنجیره ای وایت کسل مورد استفاده قرار می گرفت اما عرضه غذا در زمانی کوتاه با مک دونالد شناخته شد. بنا به آمار سال 2014 ارزش دارایی های این شرکت 34 میلیارد دلار و تعداد کارمندانش در سراسر جهان 420 هزار نفر بوده است. سود خالص این شرکت نیز 7/4 میلیارد دلار برآورد شده است. با این حال مک دونالد به دلیل تولید غذاهای غیر ارگانیک و فست فود مورد انتقاد و اعتراض طرفداران غذای سالم قرار گرفته است. لازم به ذکر است که برند مک دونالد بین 10 برند برتر شرکت های مرتبط با مواد غذایی در جهان دیده می شود.
آغاز به قدرت رسیدن فیدل کاسترو در کوبا
سال 1959: فیدل کاسترو، سیاستمدار و انقلابی کوبایی بود. وی علاوه بر رهبری انقلاب کوبا از سال 1959 تا 1976 میلادی به عنوان نخست وزیر و سپس به عنوان رئیس جمهور این کشور از سال 1976 تا 2008 مشغول به فعالیت بود. حزب کمونیست کوبا که تنها حزب سیاسی در نظام تک حزبی کوبا است، از سال 1965 تا سال 2011 تحت رهبری وی اداره می شد.کاسترو یکی از نمادهای انقلاب کمونیستی در آمریکای لاتین به شمار می رود زیرا او نخستین حکومت مارکسیسم ـ لنینیسم جهان را در نیم کره غربی و در نزدیک ترین فاصله به آمریکا برقرار کرد. او در میان رهبران کمونیست جهان طولانی ترین دوره حکومت را داشت. کاسترو، ارنستو چه گوارا و همراهانشان انقلاب را از پایگاه خود در کوه های سیئرا مائسترا با یک جنگ چریکی کلاسیک آغاز کرده و در روز دوم ژانویه 1959 وارد هاوانا شدند. با فرار باتیستا، زمامدار کوبا، در چنین روزی کاسترو پیروز شد و دولت جدیدی در کوبا مستقر شد. رهبران کوبا قول دادند زمین ها را به مردم واگذار کنند و از حقوق فقرا دفاع کنند. در دوران زمامداری وی در کوبا صنایع و تجارت ملی سازی شد و اصلاحات سوسیالیستی دولت در سراسر جامعه به اجرا درآمد. همچنین کاسترو با اعمال تحریم هایی علیه آمریکا تمام اموال و دارایی های آمریکایی ها در کوبا را مصادره کرد. اتحاد شوروی روابط اقتصادی زیادی با کوبا برقرار کرد و خریدار بخش عمده محصول شکر این جزیره بود. آمریکا نیاز شدیدی به برخی کالاهای کوبایی داشت اما به خاطر تحریم های تجاری آمریکا، این کالاها به شوروی صادر می شدند.کاسترو هم چنین دو دوره دبیرکل جنبش عدم تعهد بود. کاسترو نظام خدمات درمان و آموزش رایگان و با کیفیت را در دسترس همگان قرار داد. نرخ مرگ و میر نوزادان این کشور با اکثر کشورهای پیشرفته جهان قابل مقایسه است. فیدل کاسترو در 25 نوامبر 2016 در سن 90 سالگی درگذشت و مراسم تشییع جنازه ی وی در چهارم دسامبر برگزار شد.
منابع:
1-آرشیو دنیای اقتصاد
2-ویکی پدیا
3-آرشیو خبرگزاری های داخلی
