25 فروردین مقارن حوادث مختلفی در اقتصاد ایران است؛ از وضع مالیات بر خودرو گرفته تا ورود آلفرد پوش متخصص صنعت نساجی به ایران و تاسیس شرکت نفت ایران و انگلستان در لندن.
به گزارش
تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و پنجم فروردین ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.
وضع مالیات بر وسایل نقلیه
25 فروردین 1309: برقراری مالیات بر وسایل نقلیه در ایران به اقتباس از آمریکا و اروپا که 12 فروردین 1309 به تصویب رسیده بود، 25 فروردین برای اجرا به ادارات مربوط ابلاغ شد. طبق این ضوابط، مالیات سالانه یک اتومبیل 120 تومان بود که در آن زمان پول چشمگیری به حساب می آمد. به علاوه، هنگام شماره‌گذاری و دریافت کارت مشخصات اتومبیل باید مبلغی (به نام اجرت کارمندان) پرداخت می شد. این مقررات در بیشتر کشورها به همین صورت ادامه دارد. در آمریکا در حال حاضر علاوه بر مالیات ثابت سالانه ایالت، یک اتومبیلدار باید هر سال بر پایه بهای اتومبیل مبلغی هم به شهرداری محل پرداخت کند که این مبلغ از چهار و نیم درصد بهای روز اتومبیل کمتر نیست. به علاوه، در آمریکا و اروپا و برخی کشورهای دیگر یک تا سه نوع مالیات از فروش بنزین دریافت می‌شود که جمعا از اصل بهای بنزین بیشتر است و به همین لحاظ هزینه داشتن اتومبیل شخصی سنگین است و وسیله خودنمایی و تفریح نمی تواند باشد. در بسیاری از کشورها، برای کاستن از پیچیدگی ترافیک شهرهای بزرگ، مالیات مضاعف بر خودرو وضع می‌کنند تا اتومبیلداری بر پایه نیاز واقعی باشد نه امیال شخصی و وسیله خودنمایی. در چندین کشور و به‌ویژه کشورهایی که گرفتار تورم پول هستند، دولت ها بهای اتومبیل را متناسب با نرخ تورم بالا می برند تا هجوم به خرید اتومبیل صورت نگیرد و ما به التفاوت حاصل، صرف اصلاح معابر و راه ها می‌شود.
ورود آلفرد پورش به ایران
25 فروردین 1332: یک متخصص برجسته آلمانی در زمینه نساجی وارد ایران شد و ورود او در جراید بازتاب پیدا کرد. بنابر گزارش های منتشر شده این متخصص که قرار است با کارخانه های نساجی ایران همکاری داشته باشد در صنعت چاپ و رنگرزی پارچه های نخی و ابریشمی تخصص ویژه دارد و از طرف سازمان ملل متحد مامور همکاری با کارخانه های ایرانی شده است. «آلفرد پورش» رئیس موسسه رنگرزی و پارچه بافی شهر برلین است و سال ها در کارخانه های نساجی لهستان و ایتالیا و در شهرهای میلان و فلورانس مشغول کار بوده و قرار است برای مدت یک سال به ارائه آموزش های تجربی خود بپردازد و در کارخانه های نساجی، متخصصان را با آخرین روش های نوین رنگرزی آشنا سازد. اولین همکاری او با کارخانه حریربافی چالوس خواهد بود و سپس به دیگر واحدهای نساجی ایران خواهد رفت. او گفته است با وجود مواد اولیه فراوانی که در ایران است، امید می‌رود صنعت پارچه بافی در ایران متحول شود. او در این مدت به برخی از متخصصین مدرک علوم رنگرزی ارائه خواهد کرد.
تاسیس شرکت نفت ایران و انگلستان
14 آوریل 1909: در 14 آوریل سال ۱۹۰۹ شركت نفت انگلستان و ایران در لندن ثبت شد. این در حالی بود که نخستین چاه نفت در ۲۶ مه ۱۹۰۸ در عمق كمتر از ۴۰۰ متر در مسجد سلیمان به نفت رسیده بود و متعاقب آن دو چاه دیگر. ویلیام ناکس دارسی از اشراف زادگان انگلیسی بود که از 17 سالگی با خانواده اش برای مدتی دراسترالیا زندگی می‌كرد و به استخراج طلا از كوه «مورگن» سرگرم بود. پس از بازگشت و ادامه زندگی در لندن متوجه وجود نفت در ایران شد. پیش از او ژولیوس رویتر (موسس خبرگزاری رویترز) با مطالعه یادداشت های یك زمین شناس فرانسوی كه قبلا از ایران دیدن كرده بود به فكر گرفتن امتیاز اكتشاف و استخراج آن از دولت تهران افتاده بود، ولی موفق نشده بود. دارسی از طریق همكارانش بر مفاد یادداشت های زمین شناس فرانسوی و نیز تلاش های رویتر دست یافت و با یافتن یك دوست رئیس الوزرای وقت ایران و واسطه قرار دادن او از سال ۱۹۰۰ با دولت تهران تماس گرفت كه سفارت روسیه در تهران متوجه فعالیت های او شد و اعتراض كرد. با وجود این، قرارداد در سال ۱۹۰۱ برای مدت ۶۰ سال امضا شد و پنج استان ایرانی مجاور مرز روسیه از شمول آن مستثنی شد. دارسی برای دریافت امتیاز نفت ایران مبلغ ناچیزی با وعده تعدادی سهم به ایران داده بود. دارسی برای اكتشاف و استخراج نفت ایران مهندس جورج رینولدز را به ایران فرستاد و در سال ۱۹۰۵ نیز با شركت انگلیسی نفت برمه شریك شد. پس از تاسیس شركت در سال ۱۹۰۹، سهام آن به معرض فروش گذاشته شد و دو لرد انگلیسی متعاقب هم مدیر عامل آن شدند، ولی دارسی تا زمان مرگ در سال ۱۹۱۷ عضو هیات مدیره بود.
منبع:
آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد
