مسأله آقازادگی، موضوع جدیدی نیست و چندین و چند سال است در ادبیات سیاسی کشور ما رایج و مصطلح است. در ابتدا شاید به فرزندان روحانیون شناخته شده و برجسته در ادبیات سیاسی آقازاده اطلاق می شد، آن هم نه به معنای منفی آن؛ اما کم کم آقازادگی معنای منفی پیدا کرد و برای مورد خطاب قرار دادن فرزندان مسئولان، از نام «آقازاده» بهره گرفته می شد.
به گزارش «تابناک»؛ اصطلاح آقازادگی ربطی به خط و خطوط سیاسی افراد ندارد و این روزها وارد مرحله ای شده که اگر وارد بررسی شرایط فرزندان مسئولان ـ چه چپ و چه راست ـ بشویم، بخش قابل توجهی از آنان مسئولیت هایی را در اختیار گرفته اند و پله های ترقی را به گونه ای می پیمایند که کم کم می توانند به عنوان مدیران جوان تربیت شده، وارد فاز کارهای سنگین مدیریتی شوند.
عنوان آقازادگی به خصوص در چند سال اخیر و با راه یافتن فرزندان برخی مسئولان به مجلس و شورای شهر، وارد فاز جدیدی شده است و به گفته فرزند «محمدرضا عارف» معاون اول دولت اصلاحات و رئیس فراکسیون امید مجلس، این «ژن خوب» آنهاست که باعث شده بتوانند چنین مدارج مدیریتی و درآمدی را بپیمایند.
چندی پیش، انتشار سخنانی عجیب از «حمید رضا عارف» پسر «محمد رضا عارف»، موجی واکنش ها را در فضای مجازی به راه انداخت. حمید رضا عارف ضمن اینکه معتقد است پیشرفت هایش هیچ ارتباطی با موقعیت پدرش ندارد، از ژن بسيار منحصر به فرد پدر و مادرش مي گويد كه باعث رشد و موفقيت هاي حيرت انگيزش شده است.
پسر محمد رضا عارف درباره موفقیت هایش می گوید: «آن کسی که توانایی دارد، به جایی رسیده، حتما استعدادهایی داشته، این استعداد، بحث ژن و وراثتی وجود دارد، پدر و مادرم هر دو جزو شاگرد اول های کنکور ایران بودند. ما سه تا برادر درسمان خوب بود....../14-15 ساله بودم، در سوپرمارکت بودم، بعد در تراشکاری کار کردم...اعتقاد دارم کسی که کار سیاسی می کند، حق کار اقتصادی ندارد.»
او در گفت و گویی که ویدئوی آن در اینترنت منتشر شده است، به یکی از افتخاراتش اشاره کرده و می گوید: «افتخار می کنم در 22 سالگی، زمانی که همراه اول فقط وجود داشت، در یک مزایده رسمی با 32 شرکت، یک شرکتی را از افریقای جنوبی آوردم. همه می گفتند، مگر افریقایی ها کار بلدند؟ من با بضاعت خودم رفتم «ام تی ان» را آوردم. مگر همه جای دنیا، آدم های کوچک در 19-20 سالگی کار بزرگ نکردند؟ مثل آقای زاکربرگ.»
او معتقد است: «هرکسی ادعا کند حمیدرضا عارف بدون توانایی خودش و فقط با تکیه بر پدرش کار انجام داده، من حاضرم در هر جایی که خواست و در هر رشته ای با او مسابقه دهم. من واقعا این را ادعا می کنم. من در درسم موفق بودم، هم در ایران، من در بهترین دانشگاه های امریکا هم درس خواندم. در تیم شنا هم بودم. در کتابخوانی و مقاله نویسی. همین الان، آلبوم موسیقی با محسن چاوشی که تهیه کردیم، امسال آلبوم برتر موسیقی پاپ کشور سال شد. بالاخره این خون می آید و می رسد، همینطوری کسی نمی تواند ادعا کند، اصل و نسب دارد. افتخار می کنم این توانایی ها از دوتا ژن خوب آمده.»
این اظهارات یک آقازاده و ژن خوب تنها مورد از سخنان محیرالعقول در خصوص توان چنین افرادی نیست؛ نمونه دیگر این گونه اظهارات را هم در جریان فیش های حقوقی نجومی از زیان نماینده فعلی تهران صادر شد. دختر «سید صفدر حسینی»، وزیر کار دولت اصلاحات و رئیس صندوق توسعه ملی در سال های اولیه دولت روحانی، پس از منتشر شدن اسناد حقوق نجومی پدر و منتشر شدن اسنادی در خصوص تأسیس صرافی سیده فاطمه حسینی نماینده مردم تهران در مجلس و همسرش در خبرگزاریها و شبکههای اجتماعی؛ این نماینده مردم تهران در خلال اظهارنظر نمایندگان درباره عملکرد وزارت ارتباطاتوفناوریاطلاعات، پشت تریبون رفت و متن دفاعیهاش درباره اتهامات وارده به خود و خانوادهاش در فضای رسانهای را قرائت کرد.
هرچند بر اساس آیین نامه وی باید در خصوص صحبتهای وزیر ارتباطات صحبت میکرد، اظهارات حسینی بر خلاف آیین نامه مجلس نیز بود و موجب قطع شدن میکروفن وی شد. برخی عنوان کردند، او گفته است: «سهمشان از سفره انقلاب به این میزان بوده است» که البته او در بیانیه ای این را تکذیب کرد و آن را ساخته و پرداخته رسانه ها و برخی سیاسی کاری ها برای تخریب او و خانواده اش دانست.
به تازگی هم انتصاب پسر «محمد علی وکیلی» نماینده تهران به عنوان مدیرعامل شرکت کاوشگران آتیه، یکی از شرکت های هلدینگ اقتصادی صندوق بازنشستگی کشوری و از زیر مجموعه های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از دیگر رهاوردهای داشتن ژن خوب است. البته در بررسی های بیشتر برادر و پسر دیگر وکیلی در هیأت مدیره شرکت های دیگر نیز مشخص شد و در کنار آن هم از شهردار بودن پسر نماینده لنگرود و فرزند رئیس کل سابق بانک مرکزی و نمونه های دیگری از این مسائل خبری شد.
جالب تر از اینها، واکنش هایی است که آقایان به این مسائل نشان داده اند. برخی گفته اند که خبر نداشته اند! برخی گفته اند فرزندانشان را مورد عتاب قرار داده و خواسته اند، از مسئولیت کناره گیری کنند! برخی هم لیاقت فرزندان خود را بسیار بالاتر از آنچه به خاطر خبری شدنش مورد سئوال قرار می گیرند، می دانند و بر این باورند که باید مسئولیت های بزرگ تر و به مراتب بهتری نصیب فرزندان آقایان شود
.برخی آقازاده ها و ژن های خوب در حالی سنگرهای مسئولیت و مدیریت را در حال فتح کردن هستند که گویی قرار است معنای شایسته سالاری و مدیر جوان پروری باشند. انگار قرار است مسئولیت ها پس از پدر به آقازاده ها و ژن های خوب منتقل شود و دیگرانی که ممکن است از یک پدر کارمند و کارگر زاده شده اند، حتی با وجود داشتن مهارت، توانایی، تحصیلات و توانمندی از دستیابی به چنین مسئولیت هایی به بهانه بودن ژن های خوب بازبمانند.
اما چه می شود که برخی آقازاده ها و ژن های خوب مسئولیت های مدیریتی و پست های آنچنانی از مدیر عاملی، عضویت در هیأت مدیره، شهرداری و ... را بر عهده می گیرند. پیشنهاد می شود درباره این موضوع، بررسی و مشخص شود چه تعداد از این افراد با سفارش و کارسازی پدر یا به خاطر مسئولیتی است که پدر بر عهده دارد، مدیریت بر عهده می گیرند؟
بعضا دیده شده که برخی نمایندگان مجلس منتقد جدی یک وزاتخانه می شوند و حتی کار را به استیضاح و طرح سؤال از وزیر می کشانند، اما یکباره همه چیز درست می شود و دیگر انتقادی بر جای نمی ماند؛ بنابراین بهتر است مشخص باشد که آیا دغدغه ها در خصوص عملکرد مدیریت وزارتخانه ها به واسطه اقدامات و عملکردها رفع می شود یا شاید مسأله دیگری در این بین صورت مسأله را پاک کند؟
گاهی نیز مدیری به واسطه حمایت مسئولی سکان مدیریت یک بخش، هلدینگ، شرکت، سازمان و ... را بر عهده می گیرد و شاید برای جبران حمایت دوست یا همکار سابقش، آقازاده دارای ژن خوب را به مسئولیتی بگمارد؛ موضوعی که از اساس اشتباه است و زمینه بهره گیری از رانت را فراهم می کند. این مسأله یکی از دلایل افزایش به کارگیری برخی آقازاده ها و ژن های خوب است؛ موردی که انقلاب اسلامی از اساس آن را نادرست می داند.
در حقیقت انقلاب اسلامی برپا شد تا مدیریت ها موروثی نباشد و البته فرقی هم بین آقازاده و غیر آقازاده نباشد. در تفکر انقلابی، ژن برتر نداشتیم که متأسفانه آن هم به تازگی حاصل شده است. مسأله ای که به هیچ عنوان از سوی جامعه پذیرفته نیست، چون باید موقعیت ها، مدیریت ها و مسئولیت ها در شرایط برابر پیش روی آقازاده ها و غیر آقازاده ها قرار گیرد تا افراد بتوانند بر اساس شایستگی به آن دست یابند.