*حکم رفت و آمد خانوادگی و نیز حضور در مراسمات که در آن احتمال مبتلا شدن به کرونا وجود دارد، چیست؟
از وارد شدن به محلی که احتمال عقلائی مبتلا شدن وجود دارد، اجتناب شود مگر اینکه با رعایت نکات بهداشتی، این احتمال منتفی و یا غیر قابل توجه باشد.
*آیا آنچه متداول شده که به عنوان عزاداری برای امام حسین (علیه‌السلام) گوشت بدن را سوراخ کرده و قفل و سنگ کیلو به آن آویزان میکنند، جایز است؟
این گونه اعمال که موجب وهن مذهب می‌شوند جایز نیست.
* در روز عاشورا مراسمی مانند زنجیر‌هایی که دارای تیغ و پابرهنه وارد آتش و ذغال روشن شدن برگزار می‌شود که علاوه‌بر این که باعث بدنام شدن مذهب شیعه اثنی عشری در انظار علما و پیروان مذاهب اسلامی و مردم جهان می‌شود، ضرر‌های جسمی و روحی هم به این اشخاص وارد می‌کند و همچنین موجب توهین به مذهب می‌گردد، نظر شریف حضرت عالی در این‌باره چیست؟
هر کاری که برای انسان ضرر داشته و یا باعث وهن دین و مذهب گردد حرام است و مؤمنین باید از آن اجتناب کنند و مخفی نیست که بیشتر این امور باعث بدنامی و وهن مذهب اهل بیت (علیهم السلام) می‌شود و این از بزرگترین ضرر‌ها و خسارت هاست.
* آیا لطمه زدن به بدن در عزاداری‌ها جایز است؟
لطمه زدن در عزاداری اگر ضرر قابل توجهی بر بدن داشته باشد و یا موجب وهن مذهب یا مؤمنین یا مراسم عزاداری معصومین (علیهم السلام) باشد، جایز نیست و در هر حال بهتر است مؤمنین مراعات شؤون عزاداری معصومین (علیهم السلام) بویژه سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را بنمایند.
*اگر شخصی در روضه ابا عبد الله (علیه السلام) از خود بی خود شده و به سر و صورت خود لطمه وارد کند و ضرر قابل توجهی به بدن خود وارد سازد، آیا این کار اشکال دارد؟
اگر در موقع لطمه زدن حقیقتاً بی‌اختیار بوده، اشکال ندارد.
* زنجیر زدن به بدن همان‌گونه که بعضی از مسلمانان انجام می‌دهند، چه حکمی دارد؟
اگر به نحو متعارف و به گونه‌ای باشد که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه در عزاداری محسوب شود اشکال ندارد.
*آیا قمه زدن به‌طور مخفی حلال است یا اینکه فتوای شریف حضرت عالی عمومیت دارد؟
قمه زنی علاوه بر اینکه از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمیشود و سابقهای در عصر ائمه (علیهم‌السلام) و زمان‌های بعد از آن ندارد و تأییدی هم به شکل خاص یا عام از معصوم (علیه‌السلام) در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب می‌شود بنا بر این در هیچ حالتی جایز نیست.
*اگر قمه زدن در عزاداری ائمه (علیهم‌السلام) موجب مرگ شخص شود، آیا این عمل خودکشی محسوب می‌شود؟
اگر این عمل عادتا منجر به فوت نمیشود حکم خودکشی را ندارد، ولی اگر از همان ابتدا خوف خطر جانی برای او وجود داشته و در عین حال این کار را انجام داده و منجر به فوت وی شده است، حکم خودکشی را دارد.
*در برخی از هیئت ها، مراسم عزا داری برای مدافعان حرم یا مسائلی از این قبیل شکل میگیرد حال سوال این است که آیا سینه زدن برای این شهدای بزرگوار جایز است یا فقط میتوانیم برای ائمه (ع) سینه زنی کنیم؟
اشکالی ندارد، یاد شهدا، یاد ائمه (علیهم السلام) و یاد خدا محسوب می‌شود.
* استفاده از عَلَم در مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) با قراردادن آن در مجلس عزا یا حمل آن در دسته عزاداری چه حکمی دارد؟
فی نفسه اشکال ندارد، ولی نباید این امور جزء دین شمرده شوند.
*در بعضی از مساجد در ایام عزاداری از عَلَمهای متعددی استفاده می‌شود که دارای تزئینات زیاد و گرانبهایی است و گاهی موجب سؤال متدینین از اصل فلسفه آن‌ها می‌گردد و در برنامههای تبلیغی خلل ایجاد می‌کند و حتّی با اهداف مقدس مسجد تعارض دارد، حکم شرعی در این رابطه چیست؟
اگر قرار دادن آن‌ها در مسجد با شئونات عرفی مسجد منافات داشته باشد و یا برای نمازگزاران مزاحمت ایجاد کند، اشکال دارد.
*اگر شخصی عَلَمی را برای عزاداری سیدالشهدا (علیه‌السلام) نذر کرده باشد، آیا جایز است مسئولین حسینیه از قبول آن خودداری کنند؟
این نذر، متولّی حسینیه و هیأت امناء آن را ملزم به قبول عَلَم نمیکند.
*پول‌های ریخته شده در گهواره‌ی علی‌اصغر (سلام الله علیه) را صرف چه کار‌هایی می‌توان نمود؟ آیا می‌توان صرف مسجد یا صرف خرید دستگاه پرژکتور برای مسجد نمود؟
باید در همان جهتی که نذر کننده یا هدیه کننده منظور نموده (مانند برگزاری مجالس روضه‌خوانی برای آن حضرت)، مصرف شود.
* آیا جایز است در ایام محرم، از افراد خیّر اموالی را جمع‌آوری کرد و با تقسیم آن‌ها به سهم‌های مختلف، قسمتی را به قاریِ قرآن و مرثیه‌خوان و سخنران داد و باقی‌مانده را برای برگزاری مجالس مصرف کرد؟اگر با رضایت و موافقت صاحبان اموال باشد، اشکال ندارد.
* آیا می‌شود «اضافه‌خرج» مراسم فاطمیه را در محرم خرج کرد؟اگر نذر خاص نشده باشد که در مراسم فاطمیه مصرف شود و یا خلاف نظر اهداکنندگان نباشد، اشکال ندارد.
* باقیمانده‌ی اموالی که به عنوان هزینه‌های مراسم عاشورای امام حسین (ع) جمع‌آوری می‌شود، در چه موردی باید خرج شود؟
می‌توان اموال باقی‌مانده را با کسب اجازه اهداکنندگان آن‌ها در امور خیریه مصرف کرد و یا آن‌ها را برای مصرف در مجالس عزاداری آینده نگه داشت.
* آیا می‌توان از اموال بیت‌المال برای مراسم عزاداری استفاده کرد؟بطور کلی این‌گونه امور تابع قوانین و مقررات اداره مربوطه می‌باشد و تخلف از آن جایز نیست؛ و اگر بر طبق قوانین و مقررات باشد، مانع ندارد.
* آیا سیاهپوش کردن مسجد و پوشیدن لباس مشکی در مراسم عزاداری کراهت دارد؟سیاهپوش کردن مساجد و پوشیدن لباس مشکی در ایام عزاداری خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) به منظور تعظیم شعائر الهی و اظهار حزن و اندوه موجب ترتب ثواب الهی است، در هر صورت کراهت پوشیدن لباس سیاه در غیر نماز ثابت نیست.
* آیا مالیدن گِل به سر و صورت در ایام عزاداری اشکال دارد؟اگر به نحو متعارف و به گونه‌ای باشد که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه در عزاداری محسوب شود، اشکال ندارد.
* از ساختمان حسینیه صدای قرائت قرآن و مجالس حسینی بسیار بلند پخش می‌شود، به‌طوری که صدای آن از بیرون شهر هم شنیده می‌شود واین امر منجر به سلب آسایش همسایگان شده است و مسئولین و سخنرانان حسینیه اصرار به ادامه آن دارند، این عمل چه حکمی دارد؟اگرچه اقامه مراسم و شعائر دینی در زمان‌های مناسب در حسینیه از بهترین کار‌ها و جزو مستحبّات مؤکد می‌باشد، ولی واجب است برگزارکنندگان مراسم و عزاداران تا حد امکان از اذیّت و ایجاد مزاحمت برای همسایگان بپرهیزند، هرچند با کم کردن صدای بلندگو و تغییر جهت آن به طرف داخل حسینیه باشد.
* در حسینیه‌ها و مساجد بیشتر مناطق، به‌خصوص روستا‌ها مراسم شبیه‌خوانی به اعتبار اینکه از سنت‌های قدیمی است برگزار می‌شود که گاهی اثر مثبتی در نفوس مردم دارد، این مراسم چه حکمی دارند؟اگر مراسم شبیه‌خوانی مشتمل بر امور دروغ و باطل نباشند و مستلزم مفسده هم نباشند و با توجه به مقتضیات زمان باعث وهن مذهب حق هم نشوند، اشکال ندارند، ولی در عین حال بهتر است که به جای آن‌ها، مجالس وعظ و ارشاد و ذکر مصائب حسینی و مرثیه‌خوانی برپا شود.
* در بعضی از هیأت‌های مذهبی مصیبت‌هایی خوانده می‌شود که مستند به مقتل معتبری نیست و از هیچ عالم یا مرجعی هم شنیده نشده و هنگامیکه از خواننده مصیبت از منبع آن سؤال می‌شود، پاسخ می‌دهند که اهل‌بیت (علیهم‌السلام) این‌گونه به ما فهمانده‌اند و یا ما را راهنمایی کرده‌اند و واقعه کربلا فقط در مقاتل نیست و منبع آن هم فقط گفته‌های علما نمی‌باشد، بلکه گاهی بعضی از امور برای مدّاح یا خطیب حسینی از راه الهام و مکاشفه مکشوف می‌شود، سؤال من این است که آیا نقل وقایع از این طریق صحیح است یا خیر؟ و در صورتی که صحیح نباشد، تکلیف شنوندگان چیست؟نقل مطالب به صورت مزبور بدون اینکه مستند به روایتی باشد و یا در تاریخ ثابت شده باشد، وجه شرعی ندارد مگر آن‌که نقل آن به عنوان بیان حال به حسب برداشت متکلّم بوده و علم به خلاف بودن آن، نداشته باشد و تکلیف شنوندگان نهی از منکر است به شرطی که موضوع و شرایط آن نزد آنان ثابت شده باشد.
* آیا خواندن زن در مجالس عزاداری با علم او به اینکه مردان نامحرم صدای او را می‌شوند جایز است؟اگر خوف مفسده باشد باید از آن اجتناب شود.
* شنیدن صدای گریه و شیون نامحرم که در عزای اهل بیت علیهم السلام است (باتوجه به کنار هم بودن قسمت زنانه و مردانه هیئت) برای مردان چه حکمی دارد؟در صورتی که مفسده‌ای نداشته باشد، فی نفسه اشکال ندارد.
*برهنه شدن در سینه‌زنی به شرط اینکه نامحرم نباشد اشکال دارد؟شایسته است عزاداری به شیوه مرسوم و سنتی ـ که با لباس انجام می‌گرفته ـ برگزار گردد.
* هروله کردن و گفتن ذکر ائمه بصورت تند و پشت سر هم (شور) جایز است؟اگر موجب وهن مذهب یا مراسم عزاداری معصومین «علیهم السلام» نباشد فی نفسه اشکال ندارد.
* آیا استفاده از برخی از الفاظ مانند "من سگ حسینم" در عزاداری اشکال دارد؟گفتن این الفاظ شایسته نیست و در هر حال بهتر است مؤمنین مراعات شؤون عزاداری معصومین «علیهم السلام» به‌ویژه سید و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین (علیه السلام) را بنمایند.
* استفاده از آلات موسیقی مانند اُرگ و سنج و غیر آن‌ها در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟استفاده از آلات موسیقی، مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود.
* اگر بعضی از واجبات از مکلّف به سبب شرکت در مجالس عزاداری فوت شود، مثلاً نماز صبح قضا شود، آیا بهتر است بعد از این در این مجالس شرکت نکند یا اینکه عدم شرکت او باعث دوری از اهل‌بیت (علیهم السلام) می‌شود؟بدیهی است که نمازِ واجب، مقدم بر فضیلت شرکت در مجالس عزاداری اهل‌بیت (علیهم السلام) است و ترک نماز و فوت شدن آن به بهانه شرکت در عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) جایز نیست، ولی شرکت در عزاداری به‌گونه‌ای که مزاحم نماز نباشد ممکن و از مستحبّات مؤکد است.
* نظر شریف حضرت عالی نسبت به ادامه حرکت دسته‌های عزاداری در شب‌های محرم تا نصف شب همراه با استفاده از طبل و نی چیست؟به راه انداختن دسته‌های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب او (علیهم السلام) و شرکت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است که انسان را به خداوند نزدیک می‌کند، ولی باید از هر عملی که باعث اذیّت دیگران می‌شود و یا فی نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز کرد.
* آیا جایز است زنان با حفظ حجاب و پوشیدن لباس خاصی که بدن آنان را بپوشاند، در دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی شرکت کنند؟شرکت زنان در دسته‌های سینه‌زنی و زنجیر زنی شایسته نیست.
* اگر انسان در زیارتگاه‌های ائمه (علیهم السلام) خود را به زمین بیندازد و همانند بعضی از مردم که صورت و سینه خود را برزمین می‌مالند تا از آن خون جاری شود و به همان حالت وارد حرم می‌شوند عمل کند، چه حکمی دارد؟این اعمال که به عنوان اظهار حزن و عزاداری سنّتی و محبت ائمه (علیهم السلام) محسوب نمی‌شوند، از نظر شرعی اعتباری ندارند، بلکه اگر منجر به ضرر بدنی قابل توجه و یا وهن مذهب شوند، جایز نیست.
* استفاده از طبل و سنج و شیپور در مجالس و دسته‌های عزاداری چه حکمی دارد؟استفاده از شیپور و طبل و سنج به نحو متعارف اشکال ندارد، ولی نباید به گونه‌ای استفاده شود که موجب اذیت دیگران شود.
* خرید و فروش در روز‌های تاسوعا و عاشورا چه حکمی دارد؟فی نفسه حرام نیست، لکن شایسته است شخص به عزاداری اشتغال داشته باشد و خود را از ثواب بزرگ محروم نسازد.
منبع: [
۱]
