8 آذر در تاريخ فوتبال ايران يک روز فراموش ناشدني است، روزي که ايران براي دومين بار به جام جهاني صعود کرد. ايران دو بار ديگر در سال‌هاي 1978 و 2006 راهي جام جهاني شد، اما صعود به جام جهاني 1998 طعم ديگري داشت. اكنون پس از 12 سال از حماسه ملبورن فوتبال ايران شرايط متفاوتي به خود گرفته است. فراز و نشيب‌ها- كه بهتر است فقط نشيب آن را باور كنيم - در فوتبال ايران فراوان بوده است اما، آنچه كه مهم است ظاهرا پس از گذشت بيش از يك دهه هنوز هم فوتبال ايران خاطره‌ي بهتري از آن اتفاق در ذهن ندارد. مرور خاطرات شيرين آن روزها شايد درماني باشد بر طعم تلخ ناكامي‌هاي امروز فوتبال ايران.
به گزارش ايسنا؛ قطعا مهمترين اتفاق در تاريخ فوتبال ايران صعود به جام جهاني 98 بود. اين اتفاق به حدي تاثيرگذار بوده است كه فدراسيون جهاني فوتبال نيز هنوز نوشتن از آن بازي را جذاب و خواندني مي‌داند.
سايت فيفا در مورد آن روز تاريخي مي‌نويسد: نوامبر 1997 در حافظه جمعي تمام فوتبال دوستان ايران و استراليا روزي فراموش نشدني است. البته اين دو گروه دلايل سراسر متفاوتي براي به ياد داشتن اين روز دارند. استراليا به عنوان قهرمان منطقه اقيانوسيه و ايران به عنوان تيم چهارم قاره آسيا بايد در دو ديدار تعيين كننده مشخص مي‌كردند که كدام يك از اين دو، سي و دومين و آخرين تيمي است كه به رقابت‌هاي جام جهاني فوتبال 1998 در فرانسه راه مي‌يابد. يكي از اين دو كشور 90 دقيقه بعد پس از سال‌ها عدم حضور براي نخستين بار دوباره به جام جهاني راه مي‌يافت. استراليا تا پيش از آن تنها يك بار در جام‌هاي جهاني حاضر بود و آن هم به سال 1974 بازمي‌گشت. ايران هم چند سال بعد از آن در جام جهاني 1978 آرژانتين راه يافته بود.
بازي در ورزشگاه "كريكت ملبورن" استراليا انجام شد كه پيش‌تر شاهد چندين رخداد بزرگ ورزشي بود اما، چنين بازي حساسي پيش از آن در آنجا برگزار نشده بود.
* استراليا 2 ـ ايران 2
29 نوامبر 1997، ورزشگاه كريكت ملبورن
گلزنان: هري كيول (32) ائريليو ويدمار (48) - كريم باقري (71)، خداداد عزيزي (75)
مجموع دو بازي رفت و برگشت 3-3، ايران راهي جام جهاني 1998 فرانسه شد.
استراليا: مارك بوسنيچ، كرگ مور (78 - گراهام آرنولد)، استيو هوروات، آلكس توبين (كاپيتان)، استان لازاريديس، رابي اسليتر (76- توني ويدمار)، ند زليچ، ائريليو ويدمار (76 - ارنيه تاپاي)، كرگ فاستر، هري كيول، مارك ويدوكا
ايران: احمدرضا عابدزاده (كاپيتان)، نعيم سعداوي (70 - ابراهيم تهامي، 84- علي‌اكبر استاد اسدي)، محمد خاكپور، افشين پيرواني، مهدي پاشازاده، حميد استيلي، كريم باقري، مهدي مهدوي‌كيا، رضا شاهرودي (52 - عليرضا منصوريان)، خداداد عزيزي، علي دايي
پس از رقابت‌هاي طولاني و پرفشار انتخابي جام جهاني، اكنون همه چيز به نتيجه اين بازي پيوند خورده بود. استراليايي‌ها هفت روز پيش در ورزشگاه آزادي تهران در حضور حدود 128 هزار تماشاگر، ايراني‌ها را با تساوي يك بر يك متوقف كرده بودند،آن هم به لطف عملكرد درخشان مارك بوسنيچ دروازه‌بان‌شان. با توجه به اين فرصت تاريخي، براي بازي برگشت در استراليا 85 هزار تماشاگر پراميد در ورزشگاه کريکت گراند ملبورن جمع شده بودند كه براي خود ركوردي به شمار مي‌آمد. اعتماد به نفس استراليايي‌ها كه هدايت تيم ملي آنها را تري ونبلز، سرمربي پيشين تيم ملي انگليس برعهده داشت، به خاطر 14 برد پياپي بالاتر از حد معمول بود. برخلاف آنها ايران در اين راه بارها و بارها به مشكل و دردسر برخورده بود. ايراني‌ها در گروهشان صدرنشيني را از دست داده بودند و در بازي بر سر انتخاب تيم سوم آسيا در زمين بي‌طرف مالزي برابر ژاپن باخته بودند. دوئل برابر استراليا به طور قطع آخرين فرصت براي انتخاب شدن بود.
* شرح بازي:
كانگوروها در تمام دقايق نيمه نخست بازي بدون وقفه روي دروازه ايراني‌ها خيمه زده بودند. رهبري اين حمله‌ها را دو مهاجم جوان مارك ويدوكا و هري كيول برعهده داشتند. استان لازاريديس و رابي اسليتر از دو جناح بارها و بارها روبه جلو حركت مي‌كردند و ائريليو ويدمار از ميانه ميدان فشار مضاعفي را وارد مي‌آورد.
با اين حال سنگربان و كاپيتان ايران، احمدرضا عابدزاده چند شيرجه قدرتمندانه داشت و البته با خوش شانسي از عقب افتادن تيمش جلوگيري مي‌كرد. پس از شوت كيول كه از فاصله‌اي نزديك زده شده بود، مهدي پاشازاده، مدافع ايران توپ را از روي خط دروازه با ضربه سر برگرداند؛ درست همانند يك معجزه! اما، در ادامه استراليايي‌ها به گل برتري‌شان دست يافتند. كيول، نابغه 17 ساله توپ سانتر شده از سوي ويدمار را به تير دورتر فرستاد و دروازه ايران را باز كرد. مارك بوسنيچ، دروازه‌بان استراليايي‌ها تا پايان نيمه نخست حتي يك بار هم با خطر روبه‌رو نشد و مجبور به نشان دادن واكنش نشد. زماني كه ويدمار در فاصله كوتاهي از شروع نيمه دوم بازي گل دوم را به ثمر رساند، به نظر مي‌رسيد داستان رنج طولاني استراليايي‌ها سرانجام به پايان رسيده است.
ايراني‌ها مانند افراد دست و پا بسته بودند و آماده بودند به سرنوشت‌شان تن در دهند. به ندرت پيش مي‌آمد كه ايراني‌ها بتوانند توپ را براي مدتي طولاني بين خود حفظ كنند. در جريان شادي به ثمر رسيدن گل دوم، تماشاگري استراليايي ( پيتر هور 37 ساله که سابقه بهم زدن مسابقات مختلف ورزشي را در کارنامه دارد) وارد زمين بازي شد. او تور دروازه را پاره كرد و به اين ترتيب براي چند دقيقه وقت بازي را نگه داشت. بازيكنان ايران در اين وقفه‌ي كوتاه توانستند خود را دوباره سروشكل بدهند و زماني كه بازي دوباره به جريان درآمد، قهرمانان با تجربه تيم همانند علي دايي، كريم باقري و خداداد عزيزي، ناگهان دوباره خطرناك نشان دادند. اما در اين زمان خيال استراليايي‌ها هنوز راحت بود.
تنها 19 دقيقه از زمان بازي باقيمانده بود و استراليا با دو گل جلو افتاده بود. قابل درك بود كه برخي از بازيكنان اين تيم در اين زمان خواب فرانسه و روياي سفر به جام جهاني را مي‌ديدند. با اين حال عزيزي به ناگهان وارد محوطه جريمه شد و با پاس خوب باقري را صاحب موقعيت گل كرد. او براي گلزني تنها بايد توپ را به دروازه استراليا مي فرستاد.
هنوز چهار دقيقه از اين گل نگذشته بود كه آنچه فكرش نمي‌شد اتفاق افتاد، پاس دقيق علي دايي از ميانه ميدان به عزيزي رسيد و او از دفاع بسيار سست و بي‌حال استراليا عبور كرد و توپ را از كنار دست بوسنيچ روي زمين افتاده راهي دروازه استراليا كرد و گل مساوي را به ثمر رساند.
* ستاره ميدان:
خداداد عزيزي پس از به ثمر رساندن اين گل كه ايران را به حضور در جام جهاني 1998 فرانسه رساند، نامش را در فوتبال ايران جاودانه كرد. او علاوه بر اين گل سازنده گل نخست ايران هم بود و يك هفته قبل در بازي رفت هم زننده تك گل ايراني‌ها بود. عزيزي آن زمان 26 ساله، مرد سال فوتبال آسيا بود و به پاس عملكردش در كلن بازي مي‌كرد. او در جام جهاني 1998 فرانسه در هر سه بازي ايران در مرحله گروهي بازي كرده، از جمله در پيروزي فراموش ناشدني برابر آمريكا.
* صحبت‌هاي ماندگار:
آلكس توبين (كاپيتان استراليا): اين حقيقت فوتبال است است كه در ورزشهاي ديگر به ندرت مطرح است. شما بر همه چيز مسلط هستيد، اما در دقايق كوتاهي همه چيز مي تواند تغيير يابد.
والدير ويرا (سرمربي ايران): من تنها نشسته بودم و دعا مي‌كردم. براي استراليايي‌ها واقعا متاسفم، چرا كه مي‌دانم همه كودكان استراليايي كه فوتبال بازي مي‌كنند اكنون چه اندازه ناراحت هستند. استراليا بايد برنده اين بازي مي شد.
