عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: مصرف مسکن های ضد التهابی مانند بروفن، ژلوفن، ناپروکسن و داروهای ضد پلاکت و ضد انعقادی مثل آسپرین و پلاویکس و وارفارین از علل مهم ایجاد زخم معده هستند که مصرف آنها باید با تجویز پزشک انجام شود.
به گزارش زخم معده به جراحات دردناکی گفته می شود که در جداره داخلی معده یا قسمت آغازین روده کوچک که اثنی عشر نامیده می شود وجود دارد. هرگاه تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده بر هم می خورد، زخم معده ایجاد می شود.
دکتر محمد امانی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد: زمانی که از این داروها استفاده می شود، لایه دفاعی معده ضعیف می شود و جریان خون رسانی به آن کاهش پیدا می کند. در نتیجه اسید به داخل مخاط معده نفوذ کرده و زخم ایجاد می شود.
وی بیان کرد: زخم معده ناشی از مصرف مسکن اغلب بدون علامت و بدون درد بوده و تظاهرات اولیه آن ممکن است به صورت خونریزی مشاهده شود. گاه به دنبال مصرف حتی یک عدد مسکن، خونریزی ایجاد شده، بدون اینکه فرد حتی دردی داشته باشند.
فوق تخصص گوارش و کبد ادامه داد:البته مصرف مسکن ها گاهی با سو هاضمه و زخم های متعدد در معده خود را نشان می دهد. زخم های ناشی از داروها، خوش خیم بوده و بدخیم یا سرطانی نمی شوند.
امانی گفت: مصرف مداوم مسکن ها مانند بروفن، ژلوفن و آسپرین ها، باید تجویز پزشک انجام گیرد. شاید برای کنترل درد بدن، استامینوفن داروی مناسب تری از سایر داروهای ضد درد باشد.
وی ادامه داد که هر چه سن بالاتر باشد، عوارض ناشی از مسکن ها در بدن بیشتر می شود و به همین دلیل باید از مصرف بی رویه آنان بشدت جلوگیری کرد.
درد شکم مهمترین علامت زخم معده است
وی افزود: مهمترین علامت زخم معده درد شکم در ناحیه بالای شکم یا جلوی معده یا زیر جناغ است و می تواند حالت سوزشی و فشارنده داشته و معمولا چند ساعت بعد غذا ایجاد می شود و از چند دقیقه تا چند ساعت می تواند طول بکشد ولی معمولا خیلی شدید نیست.
فوق تخصص گوارش و کبد با اشاره به اینکه درد این ناحیه همیشه مرتبط با معده نیست، گفت: دردهای ناحیه معده ممکن است مربوط به کیسه صفرا یا لوزالمعده یا کبد باشد یا حتی علایم اولیه یک سکته قلبی باشد.
وی افزود: دردهای مربوط به زخم معده معمولا در ناحیه جلوی معده احساس می شوند و می توانند به پشت و بین دو کتف تیر بکشند. معمولا با گرسنگی تشدید می شوند و مواد غذایی ترش، تند و نوشیدنی های گازدار باعث شروع علایم شوند.
امانی افزود: شیوع زخم اثنی عشر یا دوازدهه (قسمت ابتدایی روده باریک) از زخم معده خیلی بیشتر است. زخم اثنی عشر در مردان شیوع بیشتری دارد و معمولا در سنین پایین تر ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه البته زخم های اثنی عشر ممکن است نصف شب بیمار را از خواب بیدار کند، افزود: البته گاهی همراه درد زخم معده ممکن است شواهد تهوع و گاه استفراغ هم دیده شود. بیماران با زخم معده و اثنی عشر معمولا با خوردن شربت های ضد اسید معده یا قرص های ضد اسید علایمش موقت بهبود می یابد.
عوارض زخم معده
وی افزود: خونریزی معده، سوراخ شدگی زخم یا انسداد خروجی معده که نیاز به بستری و اقدامات اورژانسی دارد از جمله عوارض زخم معده هستند که باید آنها را جدی گرفت.
امانی ادامه داد: خونریزی معده به اشکال مختلف دیده می شود. وجود مدفوع سیاهرنگ، شل و بدبو یکی از نشانه های خونریزی گوارشی است. استفراغ حاوی خون یا حاوی مواد قهوه ای بیانگر خونریزی گوارشی است.
وی اظهار کرد: گاها در خونریزی شدید خون روشن در مدفوع دیده می شود، معمولا اگر خونریزی قابل توجه باشد بیمار ممکن است دچار سرگیجه، سیاهی رفتن چشم ها و افت فشار و افزایش ضربان قلب شود.
فوق تخصص گوارش و کبد افزود: اگر خونریزی جزیی باشد ولی مکرر اتفاق بیفتد می تواند به کم خونی فقر آهن منجر شود، بدون اینکه بیمار علایم خونریزی واضح داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه گاهی اوقات علایم زخم معده با کاهش وزن همراه است، افزود:کاهش وزن، پیشرونده و واضح مهم است و نشان دهنده وضعیت بدخیمی بوده و نیاز به بررسی بیشتر دارد.
امانی افزود: در برخی بیماران زخم معده شاهد سو هاضمه بصورت سنگینی سردل، نفخ، آروغ زدن مکرر و احساس باد شکم، سنگینی بعد خوردن غذا، احساس سیری زودرس یا گرسنگی های مکرر، دل غشه و مالش معده هستیم.
وی ادامه داد که علایم سوهاضمه همیشه مختص زخم معده نیست و در بیماران با ریفلاکس اسید معده، وجود سرطان های معده یا مری و در سو هاضمه های با علت عصبی هم دیده می شود.
علائم خطر در زخم معده
امانی ادامه داد که برای بیماری های معده و زخم معده علایمی وجود دارد که علایم خطر هستند، وجود این علایم می تواند نشانه بیماری خطرناکتر بوده و نیاز به بررسی دارند.
وی، وجود درد شدید و مقاوم به درمان، سن بالای 45 سال و علایم درد معده یا وجود سوهاضمه، استفراغ مداوم، کاهش وزن واضح، شواهد خونریزی گوارشی یا کم خونی فقر آهن و احساس گیر کردن غذا از جمله علائم خطر هستند که باید به صورت جدی پیگیری شوند.
امانی گفت: وجود توده در معاینه یا وجود زردی، علایم طول کشیده با سابقه فامیلی سرطان گوارشی از دیگر علائم خطر است که وجود علایم و نشانه ها نیاز به بررسی آزمایشگاهی و انجام آندوسکوپی دارد.
