با سد و نیروگاهی آشنا شوید که به زودی آخرین نفس های کارون را خواهد گرفت!

سد و نیروگاه بزرگی که از سال 1386 و بدون دریافت مجوزهای لازم زیست محیطی عملیات احداثش آغاز شد، حالا آرام آرام صدای اعتراض مردم و مقام های سیاسی کشور را بالا آورده است؛ معترضانی که صدای اعتراضشان زمانی شروع شده که تقریباً کار از کار گذشته و این سد و نیروگاه در مراحل نهایی قرار گرفته است.

به گزارش «تابناک»، عملیات احداث سد و نیروگاه بزرگ خرسان در 45 کیلومتری شهرستان لردگان استان چهارمحال بختیاری و با بیش از 10 هزار میلیارد تومان بودجه از منابع دولتی در سال 1386 آغاز شد؛ سدی که درست روی بزرگ ترین ریزابه های کارون قرار گرفته و تکمیل خواهد شد تا نفس های باقی مانده کارون را نیز از این رود خروشان بگیرد.

این سد با 24 کیلومتر مربع وسعت، 155 متر ارتفاع، یک میلیارد و 185 میلیون مترمکعب حجم و 39 کیلومتر طول یکی از بزرگ ترین سدهای کشور خواهد بود که به رغم هزینه های میلیاردی صورت گرفته برای تکمیل، هنوز اسیر اعتراض هایی است که بر خسارت های جبران ناپذیرش تأکید دارد.

البته مدافعان اجرای این سد مسائلی چون رونق اقتصادی و گردشگری مناطق همجوار سد، تولید 1106 میلیون کیلو وات ساعت برق و اشتغالزایی آن را از جمله دلایل قانع کننده برای تکمیلش می دانند، اما مخالفان نیز از آنسو موارد قابل تأملی را طرح می کنند.

حالا که کاهش وحشتناک بارندگی های سالانه و طبیعت خشک بسیاری از مناطق ایران کمبود آب را به شکلی جدی به مردم و مسئولان هشدار می دهد، برخی دوستداران محیط زیست و نیز مقام های مسئول متوجه شده اند که احداث این سد ضربات جبران ناپذیری را به محیط زیست حاشیه رود کارون و منافع مردم پایین دست وارد خواهد کرد.

در روزهای گذشته هدایت الله فهمی یکی از نمایندگان استان خوزستان در مجلس شورای اسلامی با انتشار پیامی در فضای مجازی ضمن اشاره به تهدیدهای برآمده از احداث سد خرسان، انتقال و یا توقف حتی یک سوم منابع آبی رود خرسان را به معنای مرگ حتمی رود کارون و تسریع در روند بیابانی شدن استان خوزستان توصیف کرد.

پیش از این نماینده نیز و در دولت قبل، معصومه ابتکار رئیس سابق سازمان محیط زیست کشور ضمن اشاره به خسارت های این سد، اعتراف کرد که دولت در سال 1386 بدون توجه به مسائل زیست محیطی و استعلام از سازمان محیط زیست اقدام به احداث سد و نیروگاه خرسان 3 کرده است.

سد خرسان ۳ بر روی رودخانه خرسان یکی دیگر از سرشاخه‌های کارون احداث می‌شود که به گفته فعالان محیط زیست و کارشناسان منابع طبیعی ۲۴ روستا در استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری با بیش از ۸۰۰ خانوار را آواره و بیکار کرده و اضافه بر نابودی ظرفیت‌های گردشگری آبشار آتشگاه و تحت تاثیر قرار دادن بیش از ۲۶ اثر تاریخی و طبیعی، بخش‌های از جنگل‌های چهارمحال و بختیاری و همچنین بخش‌هایی از منطقه حفاظت شده دنا را به زیر آب خواهد برد.

از آنجا که این سد در نزدیکی مرز مشترک استان های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و نیز استان خوزستان در حال احداث است و از سویی نیز منابع آبی که قرار است پشت سد متوقف شود پیش از ورود به رود کارون به استان کهگیلویه و بویراحمد وارد می شود، از هم اکنون اختلاف نظر و درگیری هایی بین مقامات سیاسی این چهار استان در حال شکل گیری است؛ درگیری هایی که با روند کنونی و تشدید بحران کم آبی خیلی زود به میان مردم به عنوان اصلی ترین زیان دیدگان سیاست های غلط آبی نیز کشیده خواهد شد.

مردم و مسئولان کهگیلویه و بویر احمد معتقدند، با احداث این سد، نه تنها هيچ سودي عايد استان کهگیلویه و بویراحمد نمي‌شود، بلکه بهره‌برداري از اين پروژه، خسارت های چند میلیارد تومانی به زیرساخت‌های دولتی و غیر دولتی نيز وارد مي‌کند. آنها عقیده دارند با احداث سد خرسان 3 علاوه بر اینکه شاهد آوارگی 9 هزار روستایی خواهیم بود یک هزار و چهارصد هکتار جنگل نیز زیر آب می‌رود که اين خود خبر از فاجعه‌اي بزرگ مي‌دهد که تبعات نيز آن در آينده بیشتر ديده مي‌شود.

البته مسئولان و مقامات استان چهارمحال و بختیاری که در رابطه با سد و تونل های انتقال آب استان اصفهان موضع مخالف دارند در رابطه با این سد متفاوت و قابل تأمل است.

برای مثال امام جمعه شهرکرد و نماینده ولی فقیه در این استان، بدون توجه به خسارت های زیست محیطی و اجتماعی این سد برای مردم پایین دست تکمیل آن را باعث توسعه هر چه بیشتر استان چهار محال و بختیاری می داند.

نماینده ولی فقیه چهارمحال و بختیاری پیشتر ایجاد زیرساخت‌ها و ساخت سد را به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه و پیشرفت در کشور دانست و در همین رابطه گفت: سد خرسان 3 در چهارمحال وبختیاری به دلیل مشکلات زیست محیطی متوقف شده که مسئولان استان باید برای شروع عملیات اجرایی این سد بیشتر تلاش کنند.

محمدعلی نکونام با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری عظیمی تاکنون براي ساخت این سد شده است، افزود: طولاني شدن عملیات اجرایی سد خرسان 3، منجر به تحمیل خسارت فراوان به دولت و مردم می‌شود. بنابراين بايد به سرعت موانع موجود بر سر راه احداث اين پروژه را برداريم تا بيش از اين مردم و دولت با مشکل مواجه نشوند.

این دست مواضع در شهرستان لردگان و استان چهار محال بختیاری که سد خرسان 3 را عاملی برای توسعه استان خود قلمداد می کنند، در حالی مطرح می شود که مردم و مقامات سیاسی استان های کهگیلویه و بویر احمد و خوزستان تکمیل این سد را زمینه ای برای تشدید مشکلات زیست محیطی و اجتماعی این دو استان می دانند و مقامات کنونی و سابق سازمان محیط زیست نیز نسبت به خسارت های آن هشدار می دهند.

این اولین و آخرین پروژه نامعقول و غلط آبی کشور نیست و مادامی که مدیران اجرایی کشور در مسیر پروژه های میلیاردی خود منافع مردم و الزامات توسعه پایدار را مورد توجه قرار ندهند، اوضاع به همین منوالی که هست پیش خواهد رفت و شرایط روز به روز اسفناک تر نیز خواهد شد.