کارشناسان معتقدند که امروز برای زنده نگه داشتن کشاورزی در شرایط خشکسالی و کمبود منابع آبی زیرزمینی، آبیاری غرقابی باید ممنوع شود و بهترین تدبیر در این مسیر اجرای سیستم آبیاری نوین است.
به گزارش ایرنا، اینکه بخش کشاورزی حدود 90 درصد از منابع آبی را مصرف می کند و کشور ما از نظر منابع آبی بسیار آسیب پذیر شده، تهدیدی جدی است که نیازمند تدبیر راهکارهای اساسی و کاربردی برای حفظ منابع آبی و البته کشاورزی است.
با توجه به اینکه طی دهه گذشته کشور ما با خشکسالی، تغییر اقلیم و کمبود بارش ها مواجه شده، دولت تدبیر و امید به طور جد در این عرصه وارد شده و برنامه های راهبردی برای اجرا و توسعه آبیاری نوین در دستور کار خود قرار داده است.
طبق گزارش های اعلام شده وزارت جهاد کشاورزی، تاکنون بیش از یک میلیون و 600 هزار هکتار آبیاری نوین با حمایت دولت در کشور اجرا شده و 300 هزار هکتار هم باید امسال اجرا شود که به ازای هر هکتار با استفاده از روش های آبیاری نوین، چهار هزار و 400 مترمکعب آب صرفه جویی می شود و هدف اجرای آبیاری میکرو و قطره ای نیز در زراعت و باغبانی است.
این در حالیست که با اجرای سیستم آبیاری نوین، میزان مصرف آب کمتر از نصف و میزان تولید 10 برابر می شود و این سیاست جدی کشور برای نجات آب و در عین حال بخش کشاورزی است؛ مساله بسیار مهمی که تنها با اجرای آبیاری نوین و تغییر الگوی کشت می توان محقق کرد.
این مطلب بسیار نگران کننده است که سفره های زیرزمینی کشور سالانه حدود هفت تا هشت میلیارد مترمکعب بیلان منفی دارند که به همین منظور در برنامه ششم توسعه به دولت تکلیف شده حداقل 11 میلیارد مترمکعب در منابع آبی کشور تا پایان برنامه سالانه صرفه جویی شود.
در این وادی استان همدان نیز بسیار خوب ورود پیدا کرده و به گفته محمدناصر نیکبخت نماینده ارشد دولت در این خطه و مسئولان سازمان جهاد کشاورزی استان، همدان رتبه برتر را در اجرای سیستم آبیاری نوین دارد و به خوبی توانسته برای افزایش بهره وری آب از روش های آبیاری نوین استفاده کند و سطح اجرای این طرح را به حدود 81 درصد رسانده است.
در حال حاضر 160 هزار هکتار اراضی مستعد اجرای آبیاری نوین در استان همدان وجود دارد که تاکنون این طرح در حدود 140 هزار هکتار آن اجرا شده و 20 هزار هکتار باقیمانده مربوط به اراضی خرد و کوچک است که از این میزان بیش از 10 هزار هکتار طرح آبیاری نوین در شهرستان ملایر اجرا شده است.
**روند ارایه تسهیلات آبیاری نوین توسط راضی کننده نیست
نمایندگان و مسئولان ملایر از روند کند اجرای طرح یاد شده در این شهرستان ابراز گلایه دارند و اجرای این میزان طرح آبیاری نوین را در مقایسه با استان کافی نمی دانند.
در این راستا نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی در نشستی که به منظور بررسی موانع و مشکلات اجرای روش های نوین آبیاری در این شهرستان تشکیل شد، گفت: پس از چندین سال از طرح شعار آبیاری تحت فشار، تنها پنج درصد از کشاورزان این شهرستان آبیاری خود را به صورت نوین و تحت فشار تغییر دادند.
محمد کاظمی با اشاره به اینکه دولت تسهیلات بسیار خوبی را برای کشت های گلخانه ای، گیاهان دارویی و اجرای آبیاری نوین اختصاص داده، از برخی کوتاهی ها در ارایه این تسهیلات به کشاورزان ابراز گلایه کرد و افزود: هم اکنون غیر از یک مزرعه در ملایر هیچ کشت گل و گیاهی در این شهرستان نتوانسته تسهیلات بگیرد.
وی خواستار کاهش موانع دریافت تسهیلات بانکی کشاورزان و باغداران و آسان سازی این روند شد و بیان کرد: هر کشاورزی که می خواهد سیستم کشت خود را به صورت آبیاری نوین اجرا کند، با کلی موانع و مشکلات اداری مواجه می شود و این روند موجب تاسف است.
کاظمی با تاکید بر اینکه تمام تلاش ما باید رفع مسایل و مشکلات کشاورزان باشد، ادامه داد: امروز کشاورز و باغدار ما باید بداند که با کمبود آب مواجه ایم و آبیاری نوین یک ضرورت است.
وی اظهار داشت: 170 میلیارد ریال تسهیلات برای شهرستان ملایر اختصاص داده شده که هنوز رقم کمی از این میزان تسهیلات جذب شده است.
نماینده مردم ملایر در مجلس دهم بر لزوم استمرار جلسه های کارشناسی و آسان سازی روندهای موجود برای شتاب گیری در اجرای طرح آبیاری نوین در ملایر تاکید کرد و گفت: کمیسیونی که وظیفه اش صدور پروانه بهره برداری است، باید در ملایر تشکیل و به صورت هفتگی پرونده های ارسال شده را بررسی کند.
کاظمی با تاکید بر اینکه باید با همکاری، همدلی و دلسوزی جلوی عمیق تر شدن مشکل را بگیریم، ادامه داد: در این راستا راه سختی که کشاورزان و باغداران برای استفاده از تسهیلات و امکانات طی می کنند، باید ساده و روان شود.
وی یادآور شد: با تلاش های مضاعف دستگاه های مرتبط و حمایت از کشاورزان، روش های نوین آبیاری در این شهرستان حداقل در 20 تا 30 درصد از اراضی آن باید اجرا شود.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی میزان تولید انگور و کشمش در ملایر را با بیش از 10 هزار هکتار اراضی زیر کشت یکی از مزیت های این شهرستان و استان دانست و افزود: از سازمان جهاد کشاورزی تقاضا داریم از 40 هزار تن کشمشی که در ملایر تولید می شود، امسال حداقل پنج درصد آن با سبد جابجا شود.
کاظمی همچنین آموزش مستمر کشاورزان را امری ضروری و تحقق آن را در گرو تلاش مضاعف تمامی بخش ها دانست و گفت: امروز مساله آب به عنوان یک مشکل اساسی در کشور مطرح شده و به همین دلیل ستاد بحران آب به ریاست معاون اول رئیس جمهوری تشکیل شد.
وی بیان کرد: همه ما در این زمینه مسئولیت داریم و باید کوتاهی و قصورمان را در بروز مشکل آب کشور بپذیریم.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: امروز پس از گذشت چندین سال از بحران آب، باید سیستم آبیاری غرقابی را در کشور ممنوع می کردیم.
وی کشاورزی را یکی از محورهای اساسی برون رفت از مشکل فعلی کشور دانست و ابراز امیدواری کرد: با کمک و همکاری همه بخش های مرتبط شاهد روند رو به رشد و فزاینده روش های آبیاری نوین در این شهرستان و استان باشیم.
**ملایر بهره کافی را از آبیاری نوین نبرده است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی همدان نیز اذعان کرد: ملایر در آبیاری نوین و استفاده از آبیاری قطره ای به نسبتی که در استان همدان اجرا شده، بهره مند نشده است.
منصور رضوانی جلال گفت: این شهرستان با توجه به سطح باغ های موجود و میزان تولید محصولات باغی، از آبیاری نوین بهره کافی را نبرده و تمام تلاش خود را برای افزایش این طرح به کار بسته ایم.
وی با بیان اینکه تلاش ما مکانیزه کردن باغ های انگور و اجرای طرح فراز در این شهرستان است، افزود: سال گذشته از اعتبارات استانی 50 هزار سبد تهیه و در اختیار باغداران ملایری قرار داده شد.
رضوانی جلال از نمایندگان مجلس درخواست کرد: در تخصیص اعتبارات کمک ویژه ای کنند تا بتوانیم تمرکزی روی 2 هزار و 500 هکتار از باغات و اجرای طرح فراز در ملایر داشته باشیم تا این طرح نمود کشوری پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه روند بسیار خوبی با محوریت آب به ریاست استاندار همدان در دست اجراست، بیان کرد: برای آبیاری نوین و الگوی کشتی که باید اجرا کنیم، نیازمند توجه و نگاه ویژه نمایندگان مجلس و مسئولان هستیم.
رضوانی جلال یادآور شد: با توجه به اینکه بیش از 45 درصد از تولید زعفران و بیش از 65 درصد از تولید گل محمدی در ملایر است، به اعتبارات بیشتری برای توسعه اینگونه کشت ها نیاز داریم.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان نیز بیان کرد: اصلاح سیستم کاشت باغات موجود تحت عنوان طرح فراز یا داربستی کردن باغ های یکی از این موارد است که در سطح پنج هزار هکتار پیش بینی شده است.
حجت الله شهبازی افزود: این حجم از عملیات طی پنج سال از سال 97 تا 1401 اجرا و 50 درصد این طرح معادل 2 هزار و 500 هکتار با استفاده از تسهیلات کمک های فنی و اعتباری اجرا می شود.
**پنج هزار هکتار از باغ های استان داربستی می شود
وی اظهار داشت: هزینه هر هکتار از اجرای این طرح 300 میلیون ریال است و چنانچه 10 درصد آن را آورده متقاضی در نظر بگیریم، تسهیلات مورد نیاز برای 2 هزار و 500 هکتار، 675 میلیارد ریال است.
شهبازی اضافه کرد: 50 درصد دیگر از تعهد ما برای تعدادی از باغداران است که شرایط اخذ تسهیلات را نداشته و یا رغبتی برای استفاده از این تسهیلات ندارند که برای هر هکتار 375 میلیارد ریال اعتبار بلاعوض نیاز داریم.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان با بیان اینکه بازپرداخت این تسهیلات پنج ساله است، بیان کرد: تغذیه صحیح و اصولی مورد دوم است که باید در سطح 10 هزار هکتار از باغ های ملایر این اتفاق بیفتد.
وی گفت: در این ردیف برای هر هکتار 40 میلیون ریال اعتبار نیاز داریم که 50 درصد را باید به صورت بلاعوض و 50 درصد آورده متقاضی در نظر بگیریم که 200 میلیارد ریال در یک پروسه پنج ساله اعتبار نیاز داریم.
شهبازی مدیریت آفت های کلیدی برای باغ های انگور ملایر را از دیگر موارد برشمرد و افزود: نیمی از هزینه مورد نیاز به صورت بلاعوض باید از اعتبارات عمرانی و تملکی تامین شود که با پیش بینی 50 میلیون ریال برای هر هکتار، 250 میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است.
وی ادامه داد: تهیه سبد بهداشتی حمل و نگهداری کشمش گام بعدی است که با توجه به تولید سالانه 40 هزار تن کشمش در این شهرستان، حدود 2 میلیون سبد بهداشتی نیاز داریم.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان گفت: نیمی از این اعتبارات با استفاده از کمک های فنی و اعتباری یارانه دار با بازپرداخت 2 ساله به کارخانه های کشمش پاک کنی پرداخت می شود که با احتساب قیمت هر سبد، 200 میلیارد ریال تسهیلات باید در اختیار کارخانه داران قرار گیرد.
شهبازی گفت: برای باغداران نیز 50 درصد هزینه سبد بهداشتی را خودشان و 50 درصد مابقی به صورت بلاعوض پرداخت می شود و 100 میلیارد ریال پیش بینی کرده ایم که در سال های 97 و 98 باید اجرا شود.
وی تهیه گونی را آخرین مرحله عنوان کرد و افزود: برای تولید 40 هزار تن کشمش حدود 160 هزار تن انگور مورد نیاز است که حدود سه میلیون و 200 هزار متر مربع گونی و 40 میلیارد ریال اعتبار نیاز داریم.
حال با توجه به اینکه دولت به ازای هر هکتار اجرای آبیاری قطره ای 70 میلیون ریال کمک بلاعوض می دهد و 85 درصد هزینه های اجرای سیستم های نوین آبیاری را نیز به صورت بلاعوض پرداخت می کند، این تسهیلات فرصتی طلایی برای کشاورزان و باغداران است تا بتوانند نوع آبیاری خود را تغییر داده و برای نجات آب سهیم شوند.
به گزارش ایرنا، اعتبارات سامانه نوین آبیاری در استان همدان تاکنون یک هزار و 100 میلیارد ریال مصوب شده که تا پایان سال گذشته در حدود 140 هزار هکتار از اراضی مستعد این استان سیستم آبیاری نوین اجرا شده که از این میزان حدود 10 هزار هکتار آن مربوط به شهرستان ملایر است.
