آب بازی افراد متمکن، همزمان با بحرانی که خوزستان را به آتش کشیده است

به گزارش «تابناک»؛ مسائل و مشکلات منابع آب ایران در استان خوزستان را نباید محدود به مشکل آب شرب و بی آبی در چند شهر این استان دانست و شاید مشکل بزرگ‌تر آبی این استان را بتوان ضعف و ناکارآمدی شدید در حوزه مدیریت منابع آبی معرفی کرد؛ مشکل بزرگی که تناسب و عدالت جغرافیایی را در خوزستان از بین برده و فاصله میان مناطق برخوردار و فقیر را به شدت افزایش داده است.

با اینکه در سال و ماه‌های اخیر مشکلاتی نظیر کاهش منابع آبی رود کارون و بالا آمدن سطح آب دریا به شور شدن منابع آبی مردم شهر‌های آبادان و خرمشهر منجر شد و صد‌ها هزار شهروند را با چالش آبی رو به رو کرد، از آن سو، در همین استان هستند افراد محدود و صاحب نفوذی که به شکلی دیگر زندگی می‌کنند و با منابع آب محدود استان، تجارت‌های پرسودی به راه انداخته اند.

رود کارون به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع تغذیه آب شرب، کشاورزی و صنعت استان خوزستان، جدا از بهره برداری‌های خارج از عرف در استان‌های بالادست نظیر اصفهان و چهارمحال بختیاری و بحران خشکسالی در حوزه استحفاظی استان خوزستان نیز با سوء مدیریت شدید رو به روست و مسئولان استان از ایجاد عدالت در بحث بهره برداری منابع آن و نیز رعایت حقابه مناطق پایین دست ناتوان هستند.

جدا از مسأله کشاورزی و کشت بی رویه نیشکر و نیز بهره برداری از منابع آب کارون در بخش صنعت که محور این گزارش نیست و در فرصت‌های دیگر به آن پرداخته خواهد شد، توسعه گردشگری و زیرساخت‌های تفریحی آب بر و گران قیمت در مناطق مختلف استان خوزستان و به ویژه مناطق بالادست رود کارون را باید یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز بحران در این استان عنوان کنیم.

در سال‌های اخیر و به دنبال افزایش توجه مدیران سیاسی و اجرایی به مقوله گردشگری در استان خوزستان و در بسیاری از شهرستان‌ها مثل باغ ملک، مسجد سلیمان، دزفول، بهبهان، اندیمشک، اهواز و... ویلا‌های تفریحی و تجملاتی فراوانی ساخته شد که در همه آن‌ها به مقوله آب و بحران پیش آمده هیچ توجهی نشده است.

هیچ کس قادر نیست، نقش توسعه مناطق گردشگری را در بهبود کیفیت زندگی مردم و توسعه مناطق جغرافیایی کشور انکار کند و بدون شک ساخت زیرساخت‌های لازم از جمله مراکز اقامتی مناسب، یکی از الزام‌های طی کردن مسیر توسعه در استان‌هایی مثل استان خوزستان است؛ اما در این مسیر قاعدتاً باید مدیران سیاسی و اجرایی به محدودیت‌های منابع آبی و لزوم صرفه جویی در این حوزه دقت کافی را می‌کردند که شواهد موجود چنین برداشتی را به دست نمی‌دهد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد، در بسیاری از شهرستان‌های استان خوزستان و به ویژه شهرستان‌هایی که به آن‌ها اشاره شد، اکنون ویلا‌های گران قیمت و پر هزینه‌ای وجود دارد که نه تنها به دلیل هزینه‌های سنگین اجاره مناسب شهروندان معمولی جامعه برای استفاده نیستند، بلکه به دلیل نوع ساخت و دیدن زیرساخت‌هایی نظیر استخر و پوشش گیاهی فراوان برای اداره شدن نیاز به منابع آب فراوانی هستند.

اینکه در استانی، چون خوزستان در یک نقطه شهروندانی زندگی کنند که با بحران جدی منابع آب به ویژه در بخش آب شرب رو به رو باشند و به فاصله کوتاهی از آن‌ها در همین استان شهروندانی زندگی کنند که استخر شخصی و پارک‌های آبی بخش جدایی ناپذیری از زندگی آن‌هاست را اگر ملاکی برای نبود مدیریت صحیح منابع آب بدانیم، پس چه عنوان دیگری برای آن می‌توان یافت؟

امروز در حالی بخش‌های فراوانی از استان خوزستان در آتش بی آبی می‌سوزد و اسیر گرد و غبار‌های گاه و بیگاه شده است که از آن سو در برخی مناطق استان بهره برداری‌های نامتعارف و غیر منطقی از منابع آب به شدت رواج دارد؛ شرایط غیر قابل قبول و باوری که نشان می‌دهد، در این استان بیش از آنکه بحران آب امان مردم را بریده باشد، این سوء مدیریت هاست که بر زندگی مردم سایه افکنده است.

به نظر می‌رسد در شرایط کنونی ورود جدی مقامات نظارتی به کارکرد و نوع بهره برداری از ویلا‌های اختصاصی و تجملاتی استان خوزستان و نیز سایر استان‌های بالادست حوضه آبریز کارون و اصلاح جدی نوع مصرف آب در آن‌ها یکی از الزامی‌ترین اقدامات برای حل بحران آب استان در کوتاه مدت باشد.

به هر حال نمی‌توان تصور کرد که در برخی مناطق حوضه آبریز کارون توسعه ویلا‌های تفریحی آن هم برای افراد سرمایه دار به شدت رواج یافته است و از آن سو صد‌ها هزار شهروند عادی استان با مشکل جدی در تأمین آب شرب خود رو به رو باشند.