فتاوای آیات عظام: امام خمینی با حواشی آیت الله نوری همدانی
(مسأله 2878) مرده مسلمان را تشریح نمي توان نمود و اگر تشریح كنند حرام است، و براي قطع سر او قطع ساير اعضاي او ديه است[1] ولي تشریح مرده غيرمسلمان جايز است و ديه ندارد، چه اهل ذمه باشد يا نباشد.
(مسأله 2879) اگر ممكن باشد تشریح غير مسلمان، جايز نيست تشریح مسلمان، براي ياد گرفتن مطالب طبي اگر چه متوقف باشد حفظ جان مسلماني يا عده اي از مسلمانان برتشریح، و اگر با امكان تشریح غير مسلمان تشریح مسلمان كنند معصيت كار، و بر آنها ديه است.
(مسأله 2880) اگر توقف داشته باشد حفظ جان مسلمان يا عده اي ازمسلمانان بر تشریح، و امكان نداشته باشد تشریح غير مسلمان، جايز است تشریح مسلمان1، و اما براي ياد گرفتن بدون آن كه زندگي مسلماني موقوف بر آن باشد، جايز نيست و موجب ديه است.
1- نوری: ولی رعایت احترام جسد مسلمان تا آنجا که ممکن است لازم است و بعد از انجام تشریح لازم است قطعات جسد را دفن کنند...
(مسأله 2881) در موردي كه حفظ جان مسلمان موقوف بر تشریح مسلمان است بعيد نيست ديه نداشته باشد گرچه احتياط در ديه است.
(مسأله 2882) اگر حفظ جانمسلماني موقوف باشد بر پيوند عضوي از اعضاي ميت مسلماني، جايز است قطع آن عضو و پيوند آن و بعيد نيست ديه داشته باشد و آيا ديه بر قطع كننده است با بر مريض، محل اشكال است، لكن مي تواند طبيب با مريض قرار دهد كه او را دیه بدهد و اگر حفظ عضوي از مسلمان موقوف باشد بر قطع عضوميت، در اين صورت بعيد نيست جايز نباشد و اگر قطع كند ديه دارد، لكن اگر ميت در حال زندگي اجازه داد ظاهراً ديه ندارد، لكن جواز شرعي آن، محل اشكال است و اگر خود اجازه نداد، اولياي او بعد از مرگش نمي توانند اجازه بدهند و ديه از قطع كننده ساقط نمي شود و معصيت كاراست.
(مسأله 2883) قطع عضو ميت غير مسلمان براي پيوند، حرام نيست و ديه ندارد، لكن اگر پيوند كرد، اشكال واقع مي شود در نجاست آن و ميته بودن آن براي نماز، اگر ميته انساني در نماز اشكال داشته باشد، بنابراين اشكال در ميته مسلمان نيز هست و اشكال نجاست اگر قبل از غسل قطع نمايد نيز هست، لكن ميتوان گفت كه اگر عضو ميت پس از پيوند، حيات پيدا كند، از عضويت ميت مي افتد و به عضويت زنده در مي آيد و نجس و ميته نيست بلكه اگر عضو حيوان نجس العين نيز پيوند شود و زنده به زندگي انسان شود از عضويت حيوان خارج و به عضويت انسان در مي آيد.
(مسأله 2884) اگر قطع عضو را بعد از مردن جايز دانستيم، بعيد نيست كه در حال حيات، فروش آن جايز باشد و انسان بتواند اعضاي خودش را بفروشد براي پيوند، در مواردي كه قطع جايز است، بلكه جواز فروش تمام جسم را براي تشریح در موردي كه جايز است، خيلي بعيد نيست، اگر چه بي اشكال نيست لكن گرفتن مبلغي براي اجازه دادن در مورد جواز مانع ندارد.
[1]که در کتاب تحریر الوسیله ذکر نموده ام
