برخی منابع عربی میگویند بازگشت «احمد بن عبدالعزیز» از لندن به ریاض نمیتواند بدون انجام «ترتیباتی» انگلیسی و آمریکایی جهت تغییر ساختار قدرت در ریاض از طریق «کودتای سفید» صورت گرفته باشد!
به گزارش روزنامه کیهان، قتل جمال خاشقجی رونامهنگار سعودی باعث بیثباتی جدی در عربستان شده و بسیاری از رسانهها از احتمال برکناری «محمد بنسلمان» ولیعهد سعودی خبر میدهند. در این راستا بازگشت «احمد بن عبدالعزیز» برادر ملک سلمان از انگلیس که چند ماه پیش به نوعی از عربستان فرار کرده بود زمزمههای «کودتایی سفید» در عربستان را بیشتر کرده است. «احمد بن عبدالعزیز» پس از بازگشت به ریاض دیدارهایی را هم با شخصیتهای بانفوذ آغاز کرده است. به گزارش تسنیم، «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب در این رابطه طی مطلبی نوشت:«شاهزاده احمد عربستان را قبل از جنایت ترور «جمال خاشقجی» روزنامهنگار منتقد، ترک کرد و تصور نمیشد که بازگشت او به ریاض و استقبال گرم از او امکانپذیر باشد؛ آن هم اگر این جنایت اتفاق نمیافتاد و هیئت حاکمه کنونی در عربستان به ارتکاب آن اذعان نمیکرد و «گروه مرگ» متشکل از ۱۸ نیروی امنیتی و یک پزشک متخصص کالبدشکافی را به ارتکاب این جنایت در کنسولگری سعودی در اسلامبول مسئول نمیدانست.»
طبق این گزارش، شاهزاده محمد بنسلمان، حاکم واقعی عربستان، به دلیل بیماری پدرش، به هیچوجه با مخالفانش و یا با کسانیکه حاضر به بیعت کردن با او بهعنوان ولیعهد نشدهاند، مسامحه نمیکند، خواه این معارضان از اعضای خاندان حاکم باشند یا از عامه مردم. به اذعان خود ولیعهد، ۱۵۰۰ نفر از این معارضان، از جمله شماری شاهزاده، پشت میلههای زندان قرار دارند. از اینرو، استقبال او از یکی از بارزترین معارضانش، یعنی عمویش شاهزاده احمد، که هرگز با او بیعت نکرد و عکس وی را در کنار عکسهای پدر و پدربزرگش (موسس خاندان سعودی) در مجلس مهمانیاش در ریاض آویزان نکرد، بسیار قابل توجه است.»
عطوان در ادامه تاکید کرد: «یک منبع موثق سعودی، که مقیم لندن است، به ما تأکید کرده که شاهزاده احمد بنعبدالعزیزبه ما گفته میخواست برای مدتی طولانی در پایتخت انگلیس اقامت داشته باشد. ولی بازگشت ناگهانی وی آن هم سه هفته بعد از ترور خاشقجی، نمیتواند بدون انجام «ترتیباتی» انگلیسی و آمریکایی درباره تغییر ساختار قدرت در ریاض از طریق «کودتای سفید» صورت بگیرد.»
از زمان پادشاهی «سلمان بن عبدالعزیز» در اوایل سال ۲۰۱۵، تغییر ولیعهدها در عربستان دیگر روندی دشوار نیست؛ او در کمتر از چند ماه دو ولیعهد که شاهزاده مقرن و سپس شاهزاده محمد بننایف را برکنار کرد و پسرش، شاهزاده محمد را به منصب ولیعهدی گمارد. بر اساس بسیاری از افشاگریها و گزارشهای خبری، بعید نیست که طی هفتههای آینده شاهد حرکتی در این زمینه باشیم.به اعتقاد عطوان: «شاهزاده احمد بن عبدالعزیز در دوران تصدی سمتهایی در دولت، چه زمانیکه معاون وزیر کشور در دوره برادرش شاهزاده نایف بود و چه زمانیکه وزیر کشور بود، به واشنگتن سفر نکرد. یکی از دوستان سعودی، که او را در دفترش در وزارت کشور بارها ملاقات کرد، به ما گفت که شاهزاده احمد هرگز از هیچ مسئول آمریکایی استقبال نمیکرد و این ماموریت را شاهزاده محمد بننایف، که مسئول پیگیری پروندههای امنیتی بود، انجام میداد.»
سعودیها به جان هم افتادهاند.
از سوی دیگر منابع مخالف آلسعود فاش کردهاند که نمایندگان خاندان حاکم بر عربستان، محمد بنسلمان را به خلع وی از منصب ولیعهدی تهدید کردهاند. به گزارش تسنیم، مجتهد افشاگر اخبار پشت پرده آلسعود در توئیتی از درگیری لفظی شدید میان بنسلمان و نمایندگان خاندان حاکم پرده برداشته است. براساس گفتههای مجتهد، نمایندگان خاندان حاکم، محمد بن سلمان را به خلع و برکناری از منصب ولیعهدی تهدید کردهاند. طبق این گزارش، درگیری لفظی شدیدی میان بنسلمان و نمایندگان خاندان حاکم رخ داده، به طوری که آنها از بنسلمان خواستهاند در مقابل عدم پیگرد و تضمین مناصب دیگرش از ولیعهدی کنارهگیری کند. بنسلمان در مقابل به نمایندگان خاندان حاکم پیشنهاد توقف جنگ یمن و پایان یافتن محاصره قطر را در مقابل باقی ماندن در ولیعهدی پیشنهاد داده است. در ارتباط با ترکیه، ولیعهد سعودی آمادگی خود را برای جلب رضایت ترکیه با هر مبلغی از پول که بخواهد، اعلام کرده است.
بن سلمان دست به دامان آمریکا شد
در همین حال نشریه دیلیبیست هم از اعزام «ترکی الفیصل» رئیس سابق سازمان اطلاعات سعودی به واشنگتن از سوی محمد بنسلمان خبر داده است. این نشریه تاکید کرده هدف از ماموریت ترکی الفیصل، دفاع از بنسلمان از طریق متقاعد کردن تصمیمگیرندگان و سیاستمداران آمریکایی و متقاعد کردن آنها به اینکه قاتلان جمال خاشقجی به عدالت سپرده خواهند شد، اعلام شده است. ترکی الفیصل هماکنون در آمریکا به سر میبرد و روز چهارشنبه در کنفرانسی در واشنگتن از اینکه به سبب جنایت قتل خاشقجی در کنسولگری سعودی، رژیم آلسعود در معرض فشارهای سهمگین جهانی قرار گرفته، ابراز خشم کرد. روزنامه واشنگتنپست نیز در گزارشی فاش کرد، نتانیاهو خواهان حمایت ترامپ از «بنسلمان» درخصوص پرونده قتل «خاشقجی» است. عبدالفتاح السیسی رئیسجمهور مصر نیز طی گفتوگوی تلفنی با همتای آمریکایی خود رویکرد مشابه نتانیاهو را ابراز داشته و دونالد ترامپ را به حمایت از محمد بنسلمان ولیعهد عربستان فراخوانده است. رئیس پیشین دستگاه اطلاعاتی عربستان در جریان یک سخنرانی هشدار داده است، که واکنشها و انتقادها در آمریکا به جریان قتل جمال خاشقجی، میتواند پیامدهای تهدیدکنندهای برای روابط راهبردی ریاض و آمریکا داشته باشد. ترکی الفیصل آل سعود، گفت، ما روابط راهبردی با آمریکا را ارج مینهیم و امیدواریم که پایدار باشد. ما امیدواریم که آمریکا هم در مقابل، اقدام مشابهی انجام دهد.
تشدید تحریمها علیه عربستان
اما جامعه جهانی همچنان در حال تشدید فشارها بر عربستان هستند. در همین ارتباط سخنگوی دولت سوئیس از توقف ارسال تسلیحات به عربستان بهدلیل ارتباط آلسعود با پرونده قتل جمال خاشقجی خبر داد. «آندره سیمونازی» سخنگوی دولت سوئیس در برن این خبر را اعلام و تأکید کرده که سوئیس دیگر هیچگونه قطعه تسلیحاتی را به عربستان صادر نمیکند و مجوز صادرات تسلیحات تابهحال تصویبشده به این کشور هم اجرایی نمیشود. بر این اساس به گمرکات دستور داده شده است که هرگونه اعلام صادرات تسلیحات به عربستان را رد کنند. تلویزیون المیادین نیز به نقل از دولت آلمان گزارش داد در صورتی که عربستان به تعهدات خود درخصوص شناسایی قاتلان جمال خاشقجی روزنامه نگار عربستانی عمل نکند احتمال اعمال تحریمها علیه این کشور وجود دارد. از سوی دیگر، یک نماینده فرانسوی ضمن انتقاد شدید از تعامل کشورش با عربستان در پی ماجرای قتل روزنامه نگار منتقد سعودی، دولت فرانسه را به گرفتن حق السکوت از عربستان متهم کرد. به گزارش تلویزیون المیادین، باستین لاشو نماینده فرانسوی، عربستان و رابطه فرانسه با این کشور را مورد حمله قرار داد و در جلسه پارلمان اعلام کرد: همه میدانند عربستان به فرانسه حقالسکوت داده است. وی با طرح این اتهامات افزود قیمت شرافت فرانسه چقدر است و فرانسویها تا کی میخواهند با این ننگ زندگی کنند.