فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله)
مسائل متفرقه مسجد
سؤال 934 -در حدود چهارصد سال پيش شخصى مسجدى را بنام خود بنيان گذاشته و توليت آن را نسلاً بعد نسل به فرزندان ذكور سپرده از آن زمان تاكنون تمام امورات مسجد حتى تعيين امام جماعت مسجد بعهدۀ نايب التوليه بوده است و امام جماعت مسجد هيچ‌گونه دخالتى در امورات مسجد نداشته است. در حدود 10 سال پيش قسمت اعظم مسجد بصورت مخروبه درآمده و با كمك اهالى محل بازسازى گرديده آيا اكنون كه مسجد توسط اهالى محل بازسازى شده نايب التوليه مى‌تواند خود به تنهايى هيئت امناء تعيين و در امورات مسجد همچون قبل دخالت نمايد؟
ضمناً جهت برگزارى مجالس ترحيم مبالغى بى‌حساب بعنوان كمك به مسجد دريافت مى‌شود با توجه به مسألۀ فوق الذكر نظر مبارك حضرتعالى چيست؟
جواب:در امور مربوط به حفظ شئون و عمران مسجد همۀ مؤمنين مساويند و اختصاص به شخص خاصى ندارد و نمايندۀ واقف حق منع ديگران را ندارد بلى اگر براى مسجد موقوفاتى باشد بايد زير نظر متولى منصوص كه از طرف واقف معين شده بمصرف برسد و برگزارى مراسم ترحيم در صورتى در مسجد جايز است كه مضرّ بمسجد و مانع نماز در آن نباشد توصيه مى‌شود كه مؤمنين و فرزندان واقف مسجد همه با هماهنگى و وحدت نظر عمل كنند و از اختلاف نظر جداً پرهيز نمايند. و الله العالم.
سؤال 935 -مسجدى است از قديم الايام به نام شخص معروفى و در آن مسجد نماز جماعت و عزادارى حضرت سيد الشهداء (ع) برگزار مى‌گردد اكنون با بازسازى آن مى‌توان نام آن را تغيير داد؟
جواب:مقتضى است مؤمنين از تغيير نام مسجد و حسينيه كه موجب فراموش شدن نام بانى اولى است خوددارى كنند تا افراد خيّر بى‌رغبت نشوند و با باقى گذاشتن نام افراد خيّر موجبات تشويق مؤمنين به تأسيس بناهاى خير و عام المنفعة را فراهم نمايند. و اللّه العالم
سؤال 936 -آيا مى‌توان در يك مسجد وضو گرفت و در مسجدى ديگر نماز خواند؟
جواب:مربوط به كيفيت وقف محلّ وضوء مسجد است.
سؤال 937 -حكم رفتن به مسجد جامع و واگذاشتن مسجد محل را بيان فرمائيد.
جواب:نماز در مسجد جامع افضل از مسجد محل است ولى ملاحظه تعطيل نشدن مسجد محل نيز موجب مزيد اجر نماز در آن است.
سؤال 938 -شخصى در كنار منزلش مسجد است نماز جماعت هم در آن برگزار مى‌شود ولى اين شخص به مسجد ديگرى مى‌رود آيا اين عمل او باعث بى‌حرمتى به مسجد نزديك به منزلش محسوب نمى‌شود؟
جواب:فى نفسه نماز در آن مسجد براى همسايه مسجد اولى و مستحب مؤكد است و بدون جهت رجحان مسجد ديگر، ترك آن سزاوار نيست اين در صورتى است كه مسأله جهت خودمان باشد ولى اگر براى عمل شخص ديگر است اعتراض به او يا پرسش از علت عمل او موجه نيست.
سؤال 939 -مساجدى است كه در ملأ عام نيست و در كوچه پس كوچه مى‌باشد گاهى صدها هزار تومان خرج كاشى و محراب و مناره آن مى‌شود آيا اين كار صحيح است؟
جواب:موارد مختلف است هرگاه در نظر عرف زياده روى نباشد اشكال ندارد و با شكوه بودن مساجد فى الجملة موجب تعظيم شعائر و ظهور شوكت اسلام است. و الله العالم
سؤال 940 -مسجدى در زمين مشاعى كه بين مالكين مسلمان و ارمنى است بنا شده با اجازه خودشان امّا شخص اهل كتاب مراسم ختم پدرش را در مسجد مسلمان برگزار نموده است و واعظ مسلمان در آن مجلس سخنرانى نموده و خود ايشان هم در مجلس حضور داشته است و ضمناً در مراسم مسلمين كه درمسجد منعقد ميشود شركت ميكند آيا حضور شخص ارمنى در مسجد هتك مقام مسجد محسوب ميشود يا خير؟
جواب:دخول اهل كتاب بمسجد جايز نيست چه براى برگزارى مراسم باشد و چه غير آن و خوب است چنين شخصى اسلام اختيار كند تا از همۀ مزاياى اسلام بهره‌مند شود.
سؤال 941 -مسجدى را به عنوان مقاطعه به پيمانكارى دادند كه بسازد پيمانكار قسمتى از ساختمان مسجد را به شخص مسيحى كه تمام كارگران او هم مسيحى هستند واگذار كرده است آيا دخول مسيحى به مسجد و كار كردن آنها مجوز شرعى دارد يا نه؟
جواب:ورود غير مسلم به مسجد جايز نيست در فرض سؤال كار را تعطيل نمايند و ظاهر بنايى كه غير مسلم با آن تماس داشته احتياطاً تطهير نمايند. خداوند همه را از شرور و فتن آخر الزمان محفوظ بدارد. و اللّه العالم
سؤال 942 -آيا بلند كردن صداى اذان از مسجد خصوصاً اذان صبح در صورتى كه همسايگان مسجد اعتراض مى‌كنند و اظهار مى‌كنند صداى اذان موجب آزار و اذيّت آنها مى‌شود جايز است يا نه؟
جواب:از بلندگو اگر موجب اذيّت و آزار همسايگان است در اذان صبح استفاده نكنند اما مستحب است كه مؤذن صدايش بلند باشد مع ذلك به اين آيه كريمه توجه داشته باشند «و إذا ذكر اللّٰه وحده اشمأزت قلوب الذين لا يؤمنون بالآخرة و إذا ذكر الّذين من دونه اذا هم يستبشرون» حكايتى از حضرت ابراهيم خليل على نبينا و آله و عليه السلام نقل مى‌كنند كه براى آنكه بانگ دلنواز سبّوح قدّوس رب الملائكة و الروح را بشنود عاقبت همه گوسفندان خود را بخشيد.
سؤال 943 -مسجدى وصل به مدرسه دينى طلاب مى‌باشد و مدرسه داراى سالنى است كه تمام وقت مسجديها از آن استفاده مى‌كنند و مى‌گويند چندان مورد نياز طلاب نيست و بعلّت قفل بودن مورد بهره‌بردارى طلاب قرار نمى‌گيرد آيا استفاده اهل مسجد جايز است يا خير؟
جواب:چنانچه استفاده اهل مسجد از آن مزاحم با استفاده طلاب از آن نباشد و موجب نشود كه به مرور زمان جزء مرافق مسجد شود استفاده اهل مسجد از آن اشكال ندارد.
سؤال 944 -مساجد از موقوفات عامه مسلمين است با تزيين مساجد درب‌هاى مسجد اكثراً بسته است آيا ممانعت از بهره‌بردارى موقوفات عامه گناه نيست؟
جواب:جمع بين مقاصد صحيح در مورد مساجد اين ستكه براى مساجدى كه در تمام ساعات يا اوقات نماز معرض مراجعه مؤمنين براى نماز و عبادت است خادم معين شود تا هم براى استفاده نمازگزاران آماده باشد و هم از هتك احترام و بعض اعمال خلاف شئون مسجد محفوظ باشد.
سؤال 945 -آيا كسانى كه مثل شب عاشورا براى تهيه غذاى ظهر عاشورا در مسجد كار مى‌كنند شب خسته مى‌شوند و آخر شب كارها سبك مى‌شود مى‌توانند در مسجد استراحت يا احياناً بخوابند؟
جواب:خوابيدن در مسجد كراهت دارد ولى حرام نيست. و اللّه العالم
