فتاوای آیت الله العظمی گلپایگانی (قدس سره)
مسائل متفرقه وديعه
سؤال 11 - كسى كه در رأس مؤسسه‌اى عزل و نصب ها را به عهده دارد چنانچه عالما و عامدا فرد كلاهبردارى را در رأس امور مالى نگهدارد و بدين وسيله باعث خسارت و تلف شدن بيت المال شود چه كسى ضامن تلف شدن بيت المال است، آيا سوء استفاده كننده يا كسى كه اين سوء استفاده كننده كلاهبردار را عمدا به كارهاى كليدى مىگمارد يا هر دوى آنها؟
جواب: اگر به نحوى است كه كليه اموال، تحت اختيار رئيس مؤسسه است و با علم به خيانت، بدست خائن داده هر دو ضامنند، ولى قرار ضمان بر كسى است كه سوء استفاده كرده.
سؤال 12 - كسى كه مسئول كتابخانه‌اى در دهى بوده و مقدارى كتاب به مراجعين داده كه بخوانند و مراجعين كتابها را بر نمىگردانند وظيفه شرعى او نسبت به كتب وقفى و غير وقفى چيست؟
جواب: اگر اهداء كتب به كتابخانه به نحوى باشد كه بتوانند از كتابخانه بيرون ببرند واجب است پس از مطالعه به كتابخانه برگردانند و اگر مخصوص نگهداشتن در كتابخانه و مطالعه در آن باشد نبايد از كتابخانه خارج كنند چه وقف باشد چه نباشد و در صورت اخراج بايد فورا برگردانند و مسئول كتابخانه اگر در حفظ كتب تقصير نكرده ضامن نيست و الا ضامن است وخلاصه اگر مسئول كتابخانه مجاز نبوده و كتاب را به خارج داده و نياورده‌اند، مسئول، ضامن مىباشد و اگر مجاز بوده گيرنده كتاب ضامن است ولى در صورت مجاز بودن، مسئول موظف است مشخصات كسى را كه كتاب مىخواهد، بگيرد تا در صورت لزوم بتواند به او مراجعه كند و اگر عمدا مشخصات را نگرفته و طرف هم مورد اعتماد نبوده اين كار تقصير است و ضامن مىباشد.
سؤال 13 - اگر پولى به كسى بدهند كه به شخصى بدهد و او آن وجه را با پول خودش مخلوط كند و پس از آن، از پول مخلوط، پول امانت را به صاحبش برساند حكمش چيست؟
جواب: اگر مأذون باشد كه مخلوط كند مانعى ندارد و اگر مأذون نباشد جايز نيست مخلوط كند لكن چنانچه مخلوط كرده اگر به مقدار همان وجه به شخصى كه دستور داده‌اند رد كند ذمه او برىء مىشود.
سؤال 14 - شخصى ماشين سوارى خود را به عاريه به كسى داده كه سوار شود و جائى برود و ماشين تصادف مىكند آيا بايد خسارت بپردازد يا نه؟
جواب: در صورتى كه ماشين عاريه به شرط ضمان نباشد و عاريه گيرنده تقصيرى در تصادف نداشته باشد ضامن نيست و الا ضامن مىباشد
