هشت فرمان برای تحول قضایی، حاشیه سازی ناکام برای سفر استانی روحانی، مسئولیت دولت و سناریوی زیادهخواهی رانتخواران، نامه عمرانخان به رهبر انقلاب شکسته شدن رکورد بابک زنجانی با متهم ۶ میلیارد یورویی، مخالفت با «FATF» یا دولت؟، عقبنشینی از توزیع بسته حمایتی قشرهای ضعیف!، روزگار دشوار بولیوارها، ۷۰ درصد قاچاق سوخت از یک استان، اول بازگشت به برجام بعد مذاکره و فرمان حمله به همتی از اتاق از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز شنبه هجدهم اسفندماه در حالی چاپ و منتشر شد که حکم رهبر انقلاب برای حجت الاسلام و المسلمین رئیسی در سمت رئیس قوه قضاییه و سند تحول قضایی همراه با تصاویری از او برجستهترین خبر صفحات نخست روزنامههای امروز شده است. تعدادی از روزنامهها در یادداشتها و گزارشهایی چالشهای پیش روی رئیس جدید قوه قضاییه را همراه با توصیهها و تحلیلهایی منتشر کرده اند. موضوع FATF و مسئولیت پذیرش تصمیم پیوستن یا نپیوستن به این کنوانسیون نیز موضوع چند یادداشت در روزنامههای امروز شده است. برخی روزنامهها از جمله شرق نیز در شماره امروز به بررسی اتفاقات مهم سال پرداخته است.
روزنامه شرق که عنوان شوک ۹۷ را تیتر اصلی صفحه نخست خود با نمایی جدید روی پیشخوان مطبوعات فرستاده، تصاویری از ظریف، آخوندی، آذری جهرمی و بعضی دیگر از مسئولین خبرساز را در صفحه نخست خود قرار داده است. این روزنامه سرمقاله امروز خود را ـ که به قلم سردبیر شرق احمد غلامی نوشته شده ـ با تیتر در آستانه سالی سخت منتشر کرده است.
روزنامه کیهان توصیههای رهبر انقلاب به رئیس جدید قوه قضائیه با عنوان رویکرد مردمی، انقلابی و ضدفساد نیاز همیشگی قوه قضائیه را تیتر یک امروز خود کرده و در ستون یادداشت روز، مطلبی با تیتر زیبنده «گام دوم» از انتظارت از دستگاه قضا در برخورد با مفاسد اقتصادی نوشته است.
روزنامه جوان ضمن چاپ تصویر حجت الاسلام رئیسی با چاپ این خبر که رئیس جدید دستگاه قضایی با «سند تحول» آمد عنوان ابراهیم در آتش تهیه انگلیس و فرانسه را تیتر یک کرد. این روزنامه در گزارشی با همین عنوان نوشته حجتالاسلام ابراهیم رئیسی، رئیس جدید دستگاه قضا از همین ابتدا با یک پرونده سازی انگلیسی-فرانسوی روبهرو شده است. وزارت خارجه انگلیس در اقدامی بیسابقه، «نازنین زاغری» محکوم امنیتی بازداشتشده در ایران را تحت «حمایت دیپلماتیک» قرار داده و امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه هم «نسرین ستوده»، زندانی با جرم اقدام علیه امنیت ملی را برای عضویت در «شورای مشورتی برابری جنسیتی گروه ۷» دعوت کرده است!
روزنامه ابتکار عنوان مخالفت با «FATF» یا دولت؟ را از گزارشی که از حمله مخالفان دولت از تریبونهای مختلف تهیه نموده به عنوان تیتر یک صفحه نخست امروز انتخاب کرده است. مدیرمسئول این روزنامه در سرمقاله امروز ابتکار، حکم صادره از سوی رهبر انقلاب برای ابراهیم رئیسی را همراه با انتظارات از این قوه تحلیل کرده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
الزام دوری سایه سیاست از دستگاه قضا
محمدعلی وکیلی در سرمقاله امروز روزنامه ابتکار با موضوع قرار دادن حکم رهبر انقلاب برای رئیس جدید قوه قضاییه نوشت: با حکم رهبر انقلاب، در واپسین ساعات هفته گذشته، حجتالاسلام رئیسی به ریاست قوه قضاییه منصوب شد. در حکم رهبر انقلاب، توصیههایی به آقای رئیسی شده بود که به گمانم عمل به آنها میتواند بسیاری از نارساییهای این قوه را برطرف کند. این نکات راهبردی در کنار فلسفه وجودی این قوه که از زبان بزرگانی، چون شهید بهشتی بیان شده، میتواند هم چراغ راه و هم سنجه قضاوت ما نسبت به عملکرد دستگاه قضا باشد.
رهبری در حکم رئیس جدید قوه قضاییه، از ضرورت تحول در این قوه جهت آغاز دوران جدید و گام دوم انقلاب سخن گفتند. ایشان بدین منظور، گسترش عدل و آزادی، افزودن بر قضات سالم، جوانسازی دستگاه قضا و افزایش همکاری با سایر قوا را از اولویتهای این قوه در دهه پیشرو اعلام کردند و به رئیس جدید توصیه کردند که برای این موارد تدبیری بیندیشد.
شهید بهشتی نیز به عنوان پدر این دستگاه در جمهوری اسلامی، شرایطی و تکالیفی را برای این قوه برمیشمرَد که با آنچه امروز میبینیم فاصله معنادار دارد. اکنون این دستگاه گرفتار سیاستزدگی شده است. سایه سیاست، او را از عدلیه بودن دور کرده است. بدون استقلال و آزادی، حتماً از جاده عدل خارج خواهیم شد. مستقل بودن و اراده آزاد داشتن ملازم یکدیگرند. نمیشود هوای جناحی و سیاسی ذهن و ضمیر یک قاضی یا دستگاه قضایی را گرفته باشد و بتواند آزادانه حکم دهد.
تنها در وضعیت آزادانه، این قوه میتواند عملکردی عادلانه داشته باشد. آزادی و استقلال مقدمات عدالتاند. این تالی تحقق نمییابد مگر اینکه مقدماتش محقق شود.
سالهاست که متأسفانه سایه سیاستزدگی بر این دستگاه سنگینی میکند. برخی ملاحظات جناحی در این دستگاه تهنشین شده و گویا تبدیل به هنجار و منطق قضایی ما شده است. اگر قرار است تحولی جدی در این دستگاه پیش آید باید عزم جدی برای مقابله با این آسیب ایجاد شود. منطقاً نمیتوان با این میزان وابستگی به قدرت، ادعای عدلیه بودن داشت. مسئله بر سرِ این نیست که قدرت، مشروع است یا خیر؛ مستقل از مشروع بودن یا نبودن قدرت، استقلال از آن، شرط تحقق عدالت است. حکایت معروف امیرالمومنین (ع) و سارق زره ایشان را همه شنیدهایم. شنیدهایم که در زمان زعامت ایشان در دادگاه اسلامی، دعوی حضرت مردود شمرده شد. این حکم تماماً عادلانه بود! چراکه منطق و فرآیندی عادلانه داشت. مسئله این نیست که حق حضرت داده نشد، بلکه مسئله این بود که حضرت نتوانست برهان و شاهدی محکمهپسند ارائه دهد و لذا ادعای ایشان نزد قاضی اثبات نشد. این در حالی بود که ایشان در سقف قدرت ایستاده بود. دادگاه عادلانه و اسلامی در نگاه امیرالمومنین این چنین بود. ترجمه استقلال از قدرت، مثالی بهتر از این ندارد. همه شنیدهایم که همان قاضی نیز در ابتدا میخواست سمت حضرت گرایش نشان دهد که با نهیب حضرت، درست و صاف ایستاد و با این کار توانست بر نهج عدل حکم دهد. استقلال از قدرت و سیاست، میتواند زمینه عدالت قضایی شود و در غیر اینصورت بعید است بتوان به عدالت دست یافت.
مسأله دومی که در قوه قضاییه مشهود است مسأله اطاله دادرسی است. آیین دادرسی فعلی ضرورت دارد که اصلاح شود. در وضعیت فعلی، دادرسیها گرفتار اطاله میشود و حقوق مردم ذبح و موجب نارضایتی عمومی میشود؛ لذا آیین دادرسی حاضر ناکارآمد است و ضرورت دارد جهت رسیدن به تحول قضایی در گام دوم انقلاب، اصلاح شود.
مسئولیت نپیوستن به FATF را به عهده بگیرید
مصطفی داننده روزنامه نگار طی یادداشتی که در شماره امروز آرمان امروز منتشر شده نوشت: غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده سابق مجلس در سخنرانی پیش از خطبه نماز جمعه تهران به FATF تاخت و گفت: «از آقای ظریف پرسیده شد که اگر ما به این دو کنوانسیون افایتیاف و پالرمو بپیوندیم، اوضاع مالی و تجاری ما بهتر میشود؟ آقای ظریف گفت: «قول نمیدهم، اما حداقل بدتر نخواهد شد»؛ بنده میگویم بدتر خواهد شد. ما برای دور زدن تحریمها ناچاریم معاملات پوششی داشته باشیم، اگر ما به این دو کنوانسیون بپیوندیم باید دست از این داد و ستدها برداریم. اگر میتوانیم بسم ا...، ولی اگر در این شرایط تحریمی نمیتوانیم این کار را انجام دهیم، چرا برخیها مثل رئیس جمهور، مجمع تشخیص را تحت فشار قرار میدهند؟ ما مصلحت نظام را ترجیح میدهیم نه هویها و هوسها را.» بگذارید از همین کلمات آخر آقای مصباحی مقدم شروع کنیم. حالا که دوستان مجمع در اندیشه مصلحت نظام هستند به صورت صریح بگویند مسئولیت رای منفی خود به پالرمو را به عهده میگیرند.
در همین نماز جمعه و در تمام شبکههای تلویزیونی که حسابی این روزها شمشیر را برای اف. ای. تی. اف از رو کشیدهاند اعلام کنند کهای مردم ایران، اگر بعد رای منفی ما مشکلات اقتصادی بیشتر شد یا قیمت دلار دوباره بالا کشید، بگویید مقصر ما هستیم نه دولت و مجلس. دولت گفته است تضمین نمیدهد شرایط کشور بهتر شود، شما هم میگویید اگر به اف. ای. تی. اف، بپیوندیم شرایط بدتر میشود، خوب پای این حرف خود بایستید. اگر نپویستیم و شرایط بهتر شد که دست شما درد نکند، اما اگر شرایط بدتر شد مثل امروز پر حرارت سخنرانی کنید و بگویید ما اشتباه کردیم. نکند خدای ناکرده شرایط بدتر شود و شما طلبکار شوید و همه کاسه کوزهها را سر دولت بشکنید که گویی نه خانی آمده است و نه خانی رفته است. ما هنوز فراموش نکردهایم که در زمانی نه چندان دور، به راحتی از زیر بار هزینههایی که احمدینژاد به کشور وارد کرد شانه خالی کردید و گفتید او اصلا اصولگرا نبوده است. دولت و مجلس مسیر آینده کشور را در پیوستن به FATF میدانند و شما نه. اگر پیوستیم که مسئولیت آینده کشور به این دو قوه است و اگر نه که مسئولیت با شماست. خیلی هم مسأله پیچیدهای نیست البته هیچکدام از اعضای مجمع حاضر نشدهاند تا به امروز مسئولیت این کار را به عهده بگیرند، اما واقعا انتظار جامعه این است که هرکسی مسئولیت کاری را که انجام میدهد بپذیرد. همانطور که شما انتظار دارید دولت در مورد برجام توضیح بدهد و به صورت کامل مسئولیت آن را قبول کنید همین انتظار هم از شما وجود دارد. هفته بعد از اعلام رای به نماز جمعه بیایید و در مورد مسئولیت خود درباره FATF به مردم توضیح بدهید.
دیگران چگونه با فساد مبارزه میکنند؟
جعفر بلوری در یادداشت روز امروز روزنامه کیهان با عنوان زیبنده «گام دوم» نوشت: موفقیت کشورهای موفق در مقابله با فساد، نداشتن رودربایستی و اجرای درست، بینقص و سختگیرانه قانون است. وقتی «پارک گئونهای» رئیسجمهور کره جنوبی تخلف کوچکی کرد، یا «کارلوس گون»، مدیر عامل نخبه رنو و نیسان در ژاپن (قهرمان ملی این کشور) در اظهار نامه مالیاتیاش دروغ نوشت کوچکترین گذشتی نکردند. اولی را از قدرت به زیر کشیدند و راهی زندانش کردند، دومی را اخراج، محاکمه و جریمه سنگینش کردند. خانم «پارک گئونهای» کم آدمی نبود. آقای «گون» هم همینطور. اولی در سال ۲۰۱۳ از سوی مجله فوربس جزو ۱۰۰ فرد قدرتمند جهان انتخاب شده بود و کارنامه قابل قبولی هم در ریاستجمهوری خود داشت، اما با یک تخلف (که در بسیاری از کشورها شبیه به شوخی است) دستگاه قضائی کره جنوبی بدون توجه به حاشیهها، وی را محاکمه و به ۲۵ سال زندان محکوم کرد. دومی هم چندین شرکت بزرگ خودروساز در دنیا را از بحران ورشکستگی نجات داده و به طور همزمان مدیر عاملی آنها را هم بر عهده داشت. حضرت آقا در پنجمین توصیه خود به جناب رئیسی، ریاست جدید قوه قضائیه میفرمایند «در برخورد قضائی ملاحظه این و آن را نکنید».
وقتی میشنویم، فروشگاهی کوچک در شهر کمجمعیت و دور افتاده آمریکا حاضر به فروش یک گوشی تلفن همراه «اپل» به یک ایرانی ساکن آن شهر نمیشود، فقط به این دلیل که «ایران در لیست تحریمهای آمریکاست»، یا وقتی ژاپن مدیر عامل افسانهای نیسان، آوتووارز و رنو را به دلیل یک دروغ در اظهارنامه مالیاتیاش به صلابه میکشد و کره جنوبی با تشکیل یک گروه ویژه برای دستگیری خانم رئیسجمهور چند باری به «کاخ آبی» یورش میبرد، وقتی چین اعلام میکند، طی مثلا ۲ سال گذشته چندین هزار مقام دولتی و نظامی را محاکمه و به حبسهای طولانی یا حتی اعدام محکوم کرده، یعنی، کشورها با «قانون» (سوای از درستی و غلطی آن) شوخی ندارند و آنرا برای قشنگی نمینویسند!
شاید اینجا بد نباشد گریز کوتاهی بزنیم به اظهارات اخیر آقای رئیسجمهور محترم که گفته بود، وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات به شکایتی که از او شده توجه نکند (نقل به مضمون)! یا صراحتا اعلام شد، مجمع تشخیص مصلحت نظام اجازه ندارد درباره FATF مداخله کند (حمله صریح به روند قانونی) این یعنی، برخی بزرگترها قانون را «شوخی» میگیرند. در این صورت نباید از آن فوتبالیستی که جلوی مجری قانون ایستاده و اقدام به تهدید (فیلمبرداری) از پلیس میکند، انتظار اجرای قانون را داشت. کوچکترها از بزرگترها یاد میگیرند آقای رئیسجمهور!
با این تفاسیر، امید است با روی کار آمدن آقای «رئیسی» که حقیقتا خیلیها را به بهتر کردن اوضاع امیدوار کرده (و برخی را هم عصبانی!) و همکاری دولت و مجلس محترم با ایشان، شاهد اجرای بهتر قوانین و برخورد شدیدتر و سریعتر با مفسدان دانهدرشت باشیم، اقداماتی که رئیسسابق قوه قضائیه یعنی آیتالله آملی لاریجانی هم با محاکمه چندین مفسد دانهدرشت نشان دادند، چقدر میتواند در کاستن از فساد موثر باشد. تخریب ویلای غیرقانونی دختر آن وزیر سابق جلوی دوربینهای تلویزیونی کار درست و قابل تحسینی بود که قطعا مردم را امیدوار و متخلفان را نگران کرد و با آمدن آقای رئیسی انشاءالله باز هم شاهد چنین اقدامات خوب و موثری خواهیم بود.