عضو هیات علمی دانشگاه در تحلیل ریشه یابی استفاده از اسلحه در نزاع‌ها و درگیری‌ها گفت: در شرایط امروز جامعه اسلحه در دست افراد عادی مساوی با احتمال بیشتر برای وقوع خشونت در جامعه است.
به گزارش «تابناک»، امیرمحمود حریرچی در گفت و گو با ایسنا در ریشه‌یابی علل استفاده برخی از افراد از سلاح در درگیری و نزاع‌ها، اظهار کرد: آمارهای پزشکی قانونی نشان می‌دهد که در سال گذشته بیش از نیم میلیون نفر از شهروندان به دلیل نزاع به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند که این عدد در مقایسه با سال قبل‌ترش افزایش قابل توجهی داشته است. این امر نشان می‌دهد که متأسفانه خشونت در جامعه ما با گذر زمان در حال افزایش است طبق آمارها از هر چهار ایرانی بالغ یک نفر در دستگاه قضائی پرونده دارد و از ۱۵ میلیون پرونده قضائی، حدود پنج میلیون آن در ارتباط با نزاع و خشونت است. این تعداد هیچگاه کاهش پیدا نکرده و متأسفانه روز به روز در حال افزایش است.
باید مجازات‌های حمل سلاح افزایش یافته و به مردم اعلام شود
وی با بیان اینکه اوج خشونت زمانی است که فرد به دنبال حذف یا وارد کردن آسیب جدی به طرف مقابل خود باشد، گفت: معمولاً در این موارد احتمال استفاده از اسلحه گرم بیشتر می‌شود. اما سوال اینجاست که اسلحه از کجا و برای چه تأمین می‌شود و چطور افرادی می‌توانند در کشوری که خرید و فروش اسلحه در آن مجازات سنگینی دارد، برای خود اسلحه تهیه کنند. در این زمینه لازم است دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی وارد عمل شده و این مسائل را بررسی کنند. باید مجازات‌های مربوط به حمل سلاح افزایش یافته و در عین حال مجازات‌های استفاده غیرمجاز از اسلحه به مردم گفته شود، بسیاری از شهروندان نمی‌دانند که مجازات حمل اسلحه چیست.
حریرچی با بیان اینکه نیروهای مسلح، وزارت کشور، پلیس، قوه قضائیه و… باید نظارت بیشتری بر موضوع ورود و خرید و فروش اسلحه داشته باشند، گفت: اخیراً در خبرها آمده بود که اسلحه به شکل اینترنتی هم فروخته می‌شود، من نمیدانم این ادعا چقدر درست بوده اما این نشان می‌دهد که سوداگران به دنبال استفاده از تمام ظرفیت‌ها هستند و دستگاه‌های نظارتی ما هم باید نظارت خود را ارتقا دهند.
این جامعه شناس با بیان اینکه یکی از عواملی که موجب توسعه یافتن جامعه می‌شود وجود احساس امنیت است، گفت: در گذشته نزاع‌ها زودتر از حالا حل و فصل می‌شد اما در حال حاضر همه به نوعی دعوا دارند، این دعوا ناشی از افسردگی است چرا که اضطراب در وجود افراد بیشتر شده و این مساله هم صرفاً مربوط به کشور ایران نیست. فرد مضطرب احساس امنیتش کمتر می‌شود و ممکن است برای حفاظت از خود یا حتی افزایش احساس قدرت دست به اقدامات عجیبی از جمله همین حمل سلاح بزند.
حریرچی با تاکید بر اینکه ریسک‌پذیری در جامعه ما افزایش پیدا کرده و عمده این موضوع به دلیل استفاده از مواد مخدر صنعتی است، گفت: می‌توان با قطعیت گفت فردی که در یک محیط شلوغ اقدام به تیراندازی می‌کنند یا در گذشته مواد مخدر صنعتی مصرف کرده با در همان حال تحت تأثیر آن بوده است. مواد مخدر صنعتی آن‌چنان مغز را مختل می‌کند که فرد نمی‌تواند برای انجام رفتارهای خود تصمیم‌گیری داشته باشد، این مواد ریسک پذیری را بسیار افزایش می‌دهد.
عدم تناسب جرم و مجازات به ویژه در مورد مجازات خشن
وی با انتقاد از عدم تناسب جرم و مجازات به ویژه در مورد مجازات خشن خاطرنشان کرد: گفت: مجازات جرایم خشن باید بازدارنده باشد، به طوری که موجب کاهش انجام جرایم خشن شود. فعالان اجتماعی نیز باید به این مسئله ورود پیدا کنند. رسانه ملی نیز باید به این مسئله ورود پیدا کند تا زمینه خشونت در جامعه کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به حادثه تیراندازی در محیط پارک تئاتر شهر گفت: مکان‌هایی مثل تئاترها، سینماها و در واقع محیط‌های فرهنگی محل‌هایی هستند که افراد کمتری توقع دارند حادثه‌ای در آن‌جا رخ دهد، چرا که محیطی است که افراد جمع می‌شوند تا تفریح و تجربه داشته باشند، اما زمانی که در این محل تیراندازی اتفاق می‌افتد احساس امنیت خانواده‌ها کاهش پیدا می‌کند و باعث می‌شود که اگر خانواده‌ای قصد داشته باشد برای تفریح به محلی فرهنگی برود دائم مضطرب باشد. البته این تیراندازی تنها مورد ایجاد اضطراب در محیط‌های خانوادگی و فرهنگی نیست، چند وقت پیش نیز عوامل یک فیلم سینمایی برای تبلیغ فیلمشان با ظاهری خشن سوار بر اسب در سینما و محیطی که خانواده‌های بسیاری در آن تردد داشتند وارد شده و امنیت آن فضا را به خطر انداختند.
اسلحه در دست افراد عادی مساوی است با احتمال وقوع خشونت
حریرچی با بیان اینکه در شرایط امروز جامعه اسلحه در دست افراد عادی مساوی است با احتمال وقوع خشونت گفت: درگذشته استفاده از اسلحه در فرهنگ شهرهای کوچک و مرزی و میان عشایر وجود داشت و آنان هم برای دفاع و هم برای مراسم‌هایی مانند جشن و شادی از آن استفاده می‌کردند. اما امروز دیگر این فرهنگ تغییر یافته و استفاده از اسلحه هم کاهش یافته اما چقدر از این اسلحه‌ها به نهادهای نظامی تحویل داده شده است، آیا ممکن نیست اسلحه‌ای که از آن برای حضور در مراسم‌های شادی استفاده می‌شد، امروز در اختیار نوه پیرمردی قرار بگیرد که چیزی از آن فرهنگ نمی‌داند و به وسیله آن دست به اقدامات خشونت آمیز بزند؟
وی ادامه داد: در همین راستا نیز لازم است زمینه سازی‌هایی در این زمینه در شهرستان‌ها انجام شود تا افراد ساکن در آن مناطق تأثیرات سو نگهداری از اسلحه را بدانند. همچنین باید برای آن‌ها اطمینانی به وجود آورد که امنیت آن‌ها تأمین و تضمین شده است چرا که در گذشته از اسلحه برای تأمین امنیت در مناطق استفاده می‌شد و احتمال دارد که افراد با این تصور عجین شده باشند که وجود اسلحه برای تأمین امنیت آن‌ها است و نبود آن موجب ناامنی می‌شود. می‌توان به صورت داوطلبانه اسلحه‌ها را جمع آوری کرد به طوری که افراد نگرانی از تبعات آن نداشته باشند.
حریرچی افزود: اطلاع‌رسانی در شهرستان‌ها نسبت به سالیان گذشته افزایش چشمگیری داشته است، در حال حاضر کودکانی که در شهرستان زندگی می‌کنند نیز به اندازه کودکی که در یک کلانشهر رشد می‌کند اطلاعات کسب می‌کند، بنابراین اطلاعات بیشتری نسبت به خشونت و معایب آن دارد، کودکی که سالیان گذشته از شلیک تیر هوایی در عروسی‌ها خوشحال می‌شد در حال حاضر آن احساس گذشته را ندارد. بچه‌های امروزی بسیار کنجکاو هستند و نگهداری اسلحه در خانواده‌ها به شدت در تربیت فرزندان مؤثر است و موجب ترتیب کودکان خشن می‌شود، به همین دلیل والدین نیز باید مراقب این مساله باشند.
این جامه شناس با تاکید بر اینکه اسلحه سبب ایجاد احساس قدرت کاذب در افراد می‌شود، گفت: همین مساله سبب می‌شود تا آستانه تحمل افراد برای ورود به یک درگیری تا نزاع کمتر شده و آنان به پشتوانه آنکه سلاح به همراه دارند زودتر وارد یک درگیری شوند. این اتفاق در مورد افرادی که عموماً مصرف کننده موادمخدر صنعتی هستند بیشتر رخ می‌دهد.
وی در پایان تاکید کرد که باید شرایطی در جامعه فراهم شود تا افراد بدانند که بدون توسل به خشونت و زور می‌توانند مشکلات خود را حل کنند و نیازی به همراه داشتن اسلحه برای احساس قدرت وجود ندارد.
