مقتدا صدر در تهران چه می‌کند؟!

سفر ناگهانی و غافلگیر کننده مقتدا صدر به تهران بازتاب گسترده ای در رسانه های منطقه ای و بین المللی داشت و توجه بسیاری از ناظران را به خود جلب کرد.

به گزارش «تابناک»؛ در این رابطه، پایگاه آمریکایی المانیتور در مطلبی به سفر مقتدا صدر پرداخت و نوشت: مقتدا صدر، روحانی شیعه عراقی که به انتقاد از سیاست های منطقه ای ایران شهره هست، در حضوری غافلگیرکننده طی یک مراسم مذهبی در کنار آیت الله خامنه ای و قاسم سلیمانی قرار گرفت.

در ادامه این مطلب آمده است: مقتدا صدر طی ویدئویی به تاریخ دهم سپتامبر در مراسمی به مناسبت گرامیداشت امام سوم شیعیان، در حالی که در میان آیت الله خامنه ای و قاسم سلیمانی نشسته بود، حضور یافت.

صدر از سیاست های منطقه ای ایران به ویژه از زمان شروع دور دوم نخست وزیری نوری المالکی در سال ۲۰۱۰ انتقاد کرده است؛ گسست صدر از ایران مشهود بود، وی در همان حال تمایل بیشتری نسبت به جهان عرب از خود نشان می داد و خواهان اعاده موقعیت عراق در محیط عربی بود.

جهان عرب نسبت به انتقادات بی وقفه صدر نسبت به شبه نظامیان شیعی عراقی مورد حمایت ایران و حضور ایرانیان در سوریه، روی خوش نشان داد. در همین راستا صدر در اوت ۲۰۱۷ از عربستان سعودی بازدید کرد؛ درست در زمانی که تنش بین ایران و عربستان در حال افزایش بود. در آن زمان محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و جریان رسانه ای عربی از وی به سبب آنچه سیاست های ملی گرایانه مستقل می نامیدند، تمجید کردند.

صدر در آغاز محرم یعنی ده روز قبل، متعاقب اعلامیه جنجالی ابومهدی المهندس قائم مقام حشدالشعبی مبنی بر اینکه حشدالشعبی در حال تدارک تشکیل یک نیروی هوایی است، عراق را ترک کرد؛ وی زمانی که در حال ترک عراق بود، در توئیتی نوشت: خداحافظ وطن من.

سبال السیدی، رهبر ارشد ائتلاف سائرون گفت: صدر در حال انجام مأموریتی دشوار در قالب مواجهه با شکل گیری نیروی هوایی حشدالشعبی است و تاکنون در ممانعت از چنین حرکت خطرناکی موفق بوده است. حضور عمومی صدر در میان آیت الله خامنه ای و سلیمانی، نشانه ای آشکار در رابطه با این امر هست که صدر پروژه ای سیاسی را با ایران به بحث می گذارد.
صدر در حال حاضر از اظهارنظر در مورد سفر خود به ایران طفره می رود؛ اما المانیتور به واسطه یک منبع ناشناس بلندمرتبه مطلع شده است که صدر تلاش می کند تا ایران را نسبت به جایگزین کردن عادل عبدالمهدی با یک نخست وزیر قوی تر راضی کند. عبدالمهدی به واسطه حمایت مستقیم ایران به قدرت رسید و آنها تا به امروز از عملکرد وی خرسند هستند.

بنابراین صدر با ایرانی ها در این برهه حساس که با تحریم های شدید آمریکا مصادف شده است، رایزنی می کند تا آنها را نسبت به کناره گیری عبدالمهدی مجاب سازد.

صدر تنها شخصیت سیاسی مخالف عبدالمهدی نیست؛ همزمان با تحرکات صدر، عمار حکیم دیگر روحانی شیعه نیز اپوزیسیونی قوی تشکیل داده است. حکیم علاوه بر این به سمت تشکیل یک دولت در سایه حرکت کرده است، تا در صورتی که عبدالمهدی کناره گیری کند، قدرت را به دست بگیرد. علاوه بر این، حکیم اواخر جولای موجی از اعتراضات را علیه عبدالمهدی به راه انداخته و به نوعی پا جای پای مقتدا صدر در چند سال پیش گذاشته است.

چنین به نظر می رسد که سفر صدر به ایران گامی در جهت پس گرفتن چنین رهبری از عمار حکیم باشد. اختلاف بین صدر و عمار حکیم، در سیاق تاریخ دیرینه رقابت بین دو خانواده در رابطه با رهبری جوامع شیعی به ویژه نهاد حوزه علمیه نجف قابل درک هست.

حضور صدر در چنین مراسم مذهبی در ایران ، حاکی از آن است که وی در تلاش هست تا نقش آیت الله سیستانی به مثابه بالاترین مقام شیعه در سیاست عراق را دنبال کند. تا به امروز سیستانی در شکل گیری حکومت ها و کنترل سایر تحولات بزرگ در کشور دست بالا را داشته است.

اکنون صدر برای اولین بار، در میان دو تن از بانفوذترین شخصیت های ایران، این پیام را ارسال می کند که وی عراق را در هرگونه بحثی درباره موضوعات ملی عراق نمایندگی می کند.

محمد صادق صدر، پدر مقتدا صدر، سیستانی را به عنوان مرجعی خاموش مورد انتقاد قرار داد؛ بدین معنا که سیستانی در مسائل سیاسی بسیار منفعل بود. صدر جوان تر نیز جنگی را علیه نیروهای آمریکایی در شهر نجف در سال ۲۰۰۴ به راه انداخت؛ به رغم مخالفت های سیستانی و درست زمانی که وی در لندن تحت درمان بود.

این نشانه ها، حاکی از پیچیدگی سیاست عراق هست. نقشه ائتلاف های سیاسی به سرعت در حال تغییر است و بازیگران سیاسی دستورکارهای خود را در جهت های متعددی به حرکت درمی آورند. در یک چنین محیطی، مقتدا صدر شخص دمدمی مزاج سیاست عراق است؛ کسی که به خاطر مهارتش در چگونه ساماندهی کردن حرکات خود و مات کردن مخالفان، شهره است.