پنجشنبه گذشته، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد، تعداد بستگان و خویشاوندان ابوبکر بغدادی که توسط ترکیه بازداشت شده اند، در حال رسیدن به عدد دورقمی هست. این بیانیه آخرین اپیزود از مجموعه بیانیههایی هست که از سوی مقامات ترکیه طراحی میشود که تجلی هشیاری ترکیه در بحبوحه انتقادات فزاینده نسبت به مسامحه و همدستی این کشور با داعش هست.
به گزارش «تابناک«؛ در همین راستا، وبسایت آمریکایی «گلوبالیست» عنوان کرد: کشته شدن بغدادی در ۲۶ اکتبر، در کمتر از سه مایلی مرز ترکیه در شمال غربی سوریه، اتهاماتی مبنی بر برخورداری وی از حمایت ضمنی ترکیه را مطرح کرد.
در همین راستا، اظهارات یکی از مقامات ارشد آمریکایی مبنی بر اینکه ترکیه هیچ گونه همکاری در این عملیات نداشته و بغدادی درست در مرز آنها مستقر شده بود، این شائبه را تقویت می کند.
برت مگ کورک، فرستاده سابق آمریکا در امور ائتلاف ضد داعش، خاطرنشان ساخت، ایالات متحده به این گزینه رسیده بود که عملیات علیه بغدادی را در ازای استفاده از تسهیلات ترکیه، به عنوان متحد عضو ناتو، از مایل ها دورتر، یعنی از عراق راه اندازی کند.
موضوعات پیچیده دیگر برای اردوغان، مباحثی بود که از سوی مقامات اطلاعاتی عراق مطرح شد، مبنی بر اینکه یکی از برادران بغدادی از اواخر سال ۲۰۱۸ چندین بار به استانبول سفر کرد.
همان طور که گزارش های وزارت خزانه داری آمریکا، در رابطه با امور مالی داعش در ترکیه نیز نشان می دهد، ترکیه همواره قلمروی مناسبی برای جهادی ها بوده است.
اردوغان به خوبی آگاه هست که اتهامات وارده در رابطه با همدستی و سهل انگاری نسبت به داعش نه تنها خود وی، بلکه دونالد ترامپ را ـ که طی این هفته از وی در کاخ سفید پذیرایی می کند ـ نیز در وضعیت سختی قرار می دهد.
مدیر ارتباطات اردوغان، روز دوشنبه طی توئیتی گفت: بیشتر پروپاگاندای سیاه علیه ترکیه به خاطر تحت الشعاع قرار دادن تلاش ما در از بین بردن داعش است. دولت ترکیه به منظور ترمیم چهره مخدوش اردوغان، از آن زمان پویشی را برای در معرض نمایش قرار دادن دستگیری افراد نزدیک به بغدادی به راه انداخته است. در همین راستا، مقامات ترکیه در چهارم نوامبر، اعلام کردند، خواهر ۶۵ ساله بغدادی را به همراه شوهر، عروس و پنج کودک وی را در یکی از مناطق تحت کنترل ترکیه از سال ۲۰۱۶، دستگیر کرده اند. روز بعد نیروهای امنیتی ترکیه، دستگیری پنج شبه نظامی عضو داعش از جمله رئیس واحد اطلاعات این گروه را در شهرهای تحت کنترل ترکیه و در نواحی مرزی ترکیه، گزارش کردند.
ششم نوامبر، اردوغان فاش ساخت که ترکیه، اسما فوزی محمد الغبیشی، نخستین زن از پنج زن وی، به همراه لیلا جابر، دختر بغدادی را نیز دستگیر کرده است. با وجود گزارش های قطره چکانی پی درپی از موفقیت اردوغان در مبارزه با داعش، وی از ایالات متحده به خاطر رهبری کارزار رسانه ای در قضیه کشتن بغدادی انتقاد کرد. اردوغان گفت: ما همسر بغدادی را دستگیر کردیم، ولی آن را در بوق و کرنا نکردیم.
بر حسب ظاهر، ترامپ تحت الشعاع کارزار خودترویجی اردوغان قرار گرفته است، به طوری که وی توئیت کرد: تماس خوبی با اردوغان داشتم. وی اضافه می کند: ترک ها شمار بسیاری از جنگجویان داعشی را، از جمله خواهر و همسر بغدادی قاتل را، در حال فرار از میدانهای نبرد دستگیر کرده اند.
در تحلیل نهایی باید گفت، ترامپ نباید در شیرین کاری روابط عمومی رئیس جمهورترکیه گرفتار شود. برعکس، ترامپ باید فراتر از داعش، در تقابل با شبکه گسترده جهادی ها در مرز ترکیه و حوالی آن شدت عمل بیشتری به خرج دهد؛ به علاوه ترامپ همچنین باید ترکیه را به خاطر جنایت گروه های نیابتی این کشور در شمال شرق سوریه، مؤآخذه کند. با تشدید بی ثباتی در سوریه، اردوغان تهدیدی برای بی اثر کردن اقدامات در مبارزه با داعش، به شمار می رود.