مقدمه

هر ساله با شروع فصل سرما بسیاری از ما درگیر بیماری‌هایی چون سرماخوردگی‌ فصلی، آنفلوانزا‌ و ... می‌شویم. زندگی شهری و ازدحام جمعیت در محیط‌های بسته‌ای چون وسایل حمل‌ونقل عمومی، اماکن اداری و تحصیلی و نیز دشواری کنترل و رعایت نکات اصول بهداشتی در این اماکن و همچنین تغییر زاویه تابش خورشید که باعث کاهش حرارت زمین می‌شود، سبب گسترش بیماری‌های واگیردار در این فصل می‌گردد. به گونه ای که روند عادی زندگی مردم را در بسیاری از کشورهای جهان مختل می سازد و سبب افزایش سطح استرس در جامعه می‌شود.

شاید بتوان بزرگ‌ترین موهبت موجودات زنده را سیستم ایمنی و دفاعی بدن دانست که در برابر ورود هر عنصر بیگانه متخاصم، رفتاری تهاجمی و سریع بروز می‌دهد و سلامت‌ ما را در برابر این پدیده‌ها و عناصر حفظ می‌نماید، تقویت سیستم ایمنی در این فصل مهم‌ترین عامل محافظت بدن از عوامل بیماری‌زاست.

در این مقاله سعی داریم به شکلی علمی و ملموس، عواملی را که سبب تقویت توان و قدرت سیستم‌ ایمنی می‌شود، معرفی کنیم. با توجه به تحقیقات به‌عمل‌آمده، عوامل روانی و زیستی که در ادامه توضیح داده‌ خواهد شد می‌تواند بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیرگذار باشد.

عوامل روانی:

افسردگی و استرس

بعضی از گلبول‌های سفید در مقابل برخی هورمون‌ها که در زمان افسردگی و استرس، بیشتر ترشح می‌شوند عکس‌العمل نشان داده و تحت تأثیر قرار می‌گیرند (مثل‌اینکه سربازان گلوله‌های خود را صرف اهداف اشتباه کنند).

این عوامل استرس‌زا و اندوهناک اگر طبیعی و نرمال باشند، با برطرف شدن عامل استرس و اندوه، سیستم ایمنی عملکرد خوب خود را دوباره به دست خواهد آورد اما اگر این عوامل استرس‌زا و اندوهناک مکرر شود عملکرد سیستم ایمنی را درگیر مشکلاتی می‌کند که بدن را در برابر عوامل بیماری آسیب‌پذیر می‌سازد.

عوامل زیستی

منظور از عوامل زیستی که سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد عواملی چون تغذیه، ژنتیک و عاداتی مانند سیگار، در معرض سموم بودن، میزان استراحت و... است که به‌صورت وراثتی و اکتسابی می‌تواند بر عملکرد سیستم ایمنی ما تأثیرگذار باشد.

قدرت عملکرد سیستم ایمنی، نسبی و وابسته به فرد و محیط‌زیست اوست. برخی عوامل کشف‌شده توسط بشر مانند واکسن‌ها، سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند اما فارغ از این عوامل که به‌صورت برابر همه مردم از آن‌ها برخوردار هستند، ما باید عوامل دیگری مانند تغذیه را نیز در نظر داشته باشیم.

نقش تغذیه در عملکرد سیستم ایمنی

مواد غذایی هم، می‌توانند عامل تقویت سیستم ایمنی باشند. برخی از مواد مغذی که بر تقویت سیستم ایمنی تأثیر دارند عبارتند از:

ویتامین‌ها

ویتامین ث:

 عموم مردم در حال تشویق یکدیگر به مصرف مرکبات در فصل سرد‌ هستند تا به درمان و یا جلوگیری از سرماخوردگی کمک کنند بدون آنکه بدانند در اصل تأثیر ویتامین ث موجود در این مرکبات بر عملکرد سیستم ایمنی‌ بدن است که به درمان و جلوگیری از سرماخوردگی کمک می‌کند.

ویتامین‌های گروه ب:

این ویتامین‌ها در عملکرد درست دستگاه ایمنی و عصبی نقش دارند و برای سلامت پوست و ماهیچه‌ها ضروری هستند. ویتامین‌های گروه ب باعث کاهش استرس و افسردگی و سلامتی پوست و اعصاب می‌گردند.

ویتامین ای:

این ویتامین در بدن نقش یک آنتی‌اکسیدان را ایفا می‌کند و از سلول‌های بدن در مقابل تخریب حفاظت می‌کند، یعنی این ویتامین توانایی زیادی در خنثی کردن رادیکال‌های آزادی دارد که درون سلول‌های بدن، به‌طور طبیعی ساخته می‌شوند.

ویتامین دی:

این ویتامین که منبع رایگان آسمانی چون خورشید دارد علاوه بر تأثیر روی رشد استخوان‌ها و...، بر ایمنی بدن نیز تأثیرگذار است و می تواند با تحریک سیستم ایمنی موجب تقویت آن شود. کمبود ویتامین D با افزایش بیماری‌های خود ایمنی و همچنین افزایش بروز آلرژی همراه است.

مواد معدنی:

روی:

 روی به‌ روش‌های متعددی می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند. اهمیت این عنصر در سیستم ایمنی بدن و بسیاری از نقش های پیچیده ای که این ماده معدنی در بدن ایفا می کند اثبات شده است و کمبود روی می تواند منجر به بروز التهاب شدید گردد.

آهن:

بدن انسان برای ساختن دو پروتئین حیاتی به آهن نیاز دارد: هموگلوبین و میوگلوبین. هموگلوبین پروتئینی است که در داخل گلبول‌های قرمز خون وجود دارد و وظیفه‌اش انتقال اکسیژن از ریه‌ها به ‌نقاط مختلف بدن است. میوگلوبین پروتئین دیگری است که در سلول‌های عضلانی یافت می‌شود و وظیفه‌اش دریافت، ذخیره کردن، انتقال و آزادسازی اکسیژن در مواقع لزوم برای مصرف عضلات است. حدود هفتاد درصد آهن بدن در این دو پروتئین یافت می‌شود. آهن همچنین در ساخت پروتئین‌هایی به کار می‌رود که برای تنفس و سوخت‌وساز سلولی و تولید انرژی لازم‌اند، در تولید پروتئین کلاژن و یا برخی ناقل‌های پیام عصبی نقش دارند و یا به عملکرد صحیح سیستم ایمنی کمک می‌کنند.

مس:

زمانی که سطوح مس کم است، بدن انسان ممکن است در تولید سلول‌های ایمنی با مشکل مواجه شود. این مسئله می‌تواند کاهش چشمگیر گلبول‌های سفید را به همراه داشته و توانایی بدن را در مبارزه با عفونت در معرض خطر قرار دهد. مطالعات نشان داده‌اند که کمبود مس می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی تولید نوتروفیل‌ها، گلبول‌های سفیدی که به‌عنوان نخستین خط دفاعی بدن عمل می‌کنند را کاهش دهد.

حال پس از ذکر عمده‌ی عوامل زیستی و روانی مؤثر بر سیستم ایمنی بدن، در ادامه به معرفی ماده غذایی ارزشمندی می‌پردازیم که تمام مواد مغذی ذکرشده را با خود به همراه دارد یا به جذب آن‌ها کمک شایانی می‌کند و همچنین با تأثیر بر سیستم عصبی بر روی عوامل روانی هم تأثیر مثبت دارد.

کنجد

کنجد از قدیمی‌ترین دانه‌های شناخته‌شده و مورداستفاده بشر است. این دانه‌های کوچک، عمدتاً مصرف خوراکی دارند و مصرف مداوم کنجد می‌تواند بر روی عملکرد مغز، تقویت حافظه و همچنین پیشگیری از آلزایمر اثرگذار باشد.

کنجد، سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری بدن بوده که به همین سبب با کند کردن روند پیری و اثرات ناشی از افزایش سن و نیز افزایش قدرت سیستم ایمنی نقش اساسی در حفاظت بدن در برابر عوامل بیماری‌زا دارد.

کنجد و سایر فرآورده‌های مشتق شده از آن، منبع بسیار خوب آنتی اکسیدان، اسیدهای آمینه، کلسیم، پتاسیم، آهن، فسفر، ویتامین E، ویتامین های گروه B و فیبرهای غذایی است که همان‌طور که در بالا ذکر شد بخش عمده‌ای از این مواد تأثیر مستقیم بر عملکرد دستگاه ایمنی بدن دارد.

شرکت حلوای عقاب هشتاد سال است که در زمینه‌ی تولید محصولات کنجدی، فعالیت دارد و گروه محصولات حلوا، کنجد، ارده، کرم کنجد، سس کنجد، کنجد بار و روغن کنجد بخشی از سبد تولیدات کارخانه حلوای عقاب است که تحت استانداردهای سخت‌گیرانه‌ی جهانی نظیر IFS و BRC با بالاترین سطح کیفی بهداشت تولید می‌گردد.

ناشر : آژانس تبلیغاتی کوشا