بهتر است که بورس، کارگزاری‌ها و بانک‌ها تعطیل باشند/ جبران بخشی از کسری بودجه از مسیر بازار سهام/ پیش بینی روند بورس در فضای کرونایی/ کدام صنایع بورسی در این شرایط رونق خواهند داشت؟

بورس تهران پس تعطیلات نوروزی در حالی که بسیاری از فعالان این بازار، در انتظار ادامه تعطیلی بازار سرمایه با توجه به شرایط کرونایی به وجود آمده بودند، با روند کاهشی سال جدید را آغاز کرد و در اولین روز سال، با کاهش چهار هزار واحدی شاخص کل بورس مواجه شد.

به گزارش بورس تابناک؛ در معاملات امروز (سه شنبه پنجم فروردین ۹۹) شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران با کاهش ۴۲۳۹ واحدی معادل ۰.۸۳ درصد به رقم ۵۰۸ هزار و ۶۶۱ واحد رسید. این در حالی است که در فرابورس شاخص کل با افت ۸ واحدی به رقم ۶ هزار و ۵۸۲ واحد رسید.

همچنین شاخص قیمت (وزنی-ارزشی)، با کاهش ۱۱۲۹ واحدی معادل ۰.۸۳ درصد به رقم ۱۳۵ هزار و ۵۶۹ واحد رسید. شاخص کل هم وزن نیز، با رشد ۱۵۶۹ واحدی معادل ۰.۸۹ درصد، عدد ۱۷۸ هزار و ۶۵۰ واحد را به نمایش گذاشت.

روند بورس در حالی امروز با کاهش اکثر شاخص‌های منتخب همراه شد که سال گذشته، شاهد بازدهی بیش از ۱۸۰ درصدی بازار سهام بودیم تا این بازار به عنوان سودده‌ترین بازار ایران معرفی شود.

عظیم ثابت کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس تابناک با اشاره به شرایط ویژه در کل دنیا به دنبال شیوع گسترده ویروس کرونا و تاثیر منفی این روند بر رشد اقتصادی تمام کشورها، اظهار داشت: به رغم این که قابل پیش بینی است بورس ایران نیز همانند دیگر بورس های دنیا، تحت تاثیر منفی این ویروس خواهد بود، به دلایلی همچنان در سال جاری، بازار سرمایه، نسبت به دیگر بازارها، از بازدهی بهتری برخوردار خواهد بود. در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می خوانید.

عظیم ثابت، کارشناس بازار سرمایه در خصوص روند امروز بازار سرمایه به خبرنگار بورس تابناک گفت:

بازار امروز در مجموع با توجه به اولین روز کاری در سال جدید، قابل قبول و خوب بوده است؛ برای نمونه یکی از آیتم‌هایی که همواره مورد توجه است، ارزش معاملات در بازار است که امروز شاهد ارزش معاملات بالای ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بودیم؛ که از این رقم، ۲۸۵۰ میلیارد متعلق به بورس و حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان نیز به فرابورس و بازار پایه تعلق دارد. رقم ارزش معاملات در اولین روز سال قابل تقدیر است، زیرا در مقایسه با سال گذشته در این ایام که شاهد ارزش معاملات حدود هزار میلیارد تومان بودیم، رشد ارزش معاملات نشان از ادامه استقبال از بازار سرمایه دارد.

وی در ادامه افزود: در شرایط کنونی، شاهد اصلاحات شدید در بازار‌های مالی دنیا هستیم. تا جایی که در ایامی که بورس تهران در تعطیلی است، بسیاری از بورس‌های دنیا با کاهش ۱۰ یا ۱۵ درصد در ارزش بازار مواجه شدند.

شیوع ویروس کرونا در کل دنیا اثرات اقتصادی زیادی را به همراه داشته است، به گونه‌ای که رشد اقتصادی‌ که برای کل جهان و کشور‌های پیشرفته و شاخص دنیا که GDP آن‌ها در رشد اقتصادی تأثیرگذار است، با کاهش و بازبینی و اصلاح مواجه شده‌اند. تا جایی که بنده به یاد دارم، رشد اقتصادی دنیا ۲ درصد پیش بینی می‌کردند، الآن این عدد به ۱.۲۵ درصد تعدیل شده است.

بر اساس جدیدترین آمار، برای سه کشور هند، چین و آمریکا پیش بینی‌ها از مثبت بودن اقتصادشان حکایت دارد، که رقم ۱.۲۵ درصد متعلق به این سه کشور است، ولی دیگر کشور‌های بزرگ دنیا حتی حوزه اروپا، با کاهش رشد اقتصادی ۱.۷ تا حتی ۳ درصد مثل ایتالیا مواجه شده‌اند.

این یعنی اینکه کرونا، پارادایم موجود اقتصادی را تغییر داده؛ یعنی اینکه ما داریم به یک بازتولید اقتصادی می‌رسیم، شرایط دنیا به سمتی در حال حرکت است که پارادایم‌های قبلی جواب نمی‌دهد و با توجه به اینکه انسان متأسفانه یک تنه فکر می‌کرد که قالب بر جهان هستی است، اینجا یک ویروسی به نام کرونا که به صورت نظام‌مند و هوشمند در جهان هستی خودش را نشان داده، تمام این مبادلات را به هم ریخته است و به ما انسان‌ها این اشاره و تذکر را داد که مراقب باش این رویه که شما انتخاب کرده‌اید همیشه نمی‌تواند ادامه داشته باشد؛ بنابراین، این شرایط، شرایطی هست که اسمش را باید هم زیستی مسالمت آمیز با پدیده‌ای مثل کرونا بگذاریم؛ یعنی اگر قرار هست که همان رویه‌ها را ادامه بدهیم، از این کرونا‌ها زیاد خواهیم داشت، و از آنجایی که جهان هستی هوشمند است، این ویروس‌ها هم هوشمند‌تر ظاهر می‌شوند.

عظیم ثابت در ادامه این مقدمه اظهار داشت: باید بدانیم اقتصاد دنیا تحت تأثیر پدیده‌ای قرار گرفته است که بسیاری از کارشناسان فکر نمی‌کردند این قدر آثار چالشی و چالش برانگیز داشته باشد. اقتصاد دنیا حداقل در یک بازه شش ماهه دچار چالش‌های جدی می‌شود.

در خصوص وضعیت بورس تهران در اولین روز سال، با توجه به روند کاهشی بورس‌های دنیا می‌توان گفت: هرچند امروز شاخص‌ها منفی شروع شد، این روند تا حدودی طبیعی بود، زیرا در واقع ما با یک فاصله‌ای از اقتصاد‌های دنیا که در وضعیت قرمز قرار دارند، تأثیر گرفته‌ایم.

در خصوص بازار سرمایه اعتقاد دارم، با همه ترس‌ها و نگرانی‌هایی که الآن وجود دارد، همچنان پیشرو‌ترین بازار در بین بازار‌های موازی باقی خواهد ماند. زیرا در شرایط کنونی، اقتصاد ما با کسری بودجه بیشتری مواجه خواهد شد.

سال گذشته نیز با کاهش صادرات نفت مواجه بودیم، اما پارسال با صادرات غیرنفتی ۴۰ میلیارد دلاری، تراز تجاری ما خیلی منفی نبود و تراز متعادلی بود و تا حدودی مشکل کسری و چالش‌های بودجه‌ای جبران شد؛ اما امسال بحث کرونا باعث می‌شود که مراودات بین‌المللی ما حتی با کشور‌های همسایه با کاهش همراه شود.

علاوه بر این؛ یکی از آیتم‌های مهمی که همیشه در بودجه دولت لحاظ شده، مالیات‌هاست. امسال دریافت مالیات بر خلاف سال گذشته، با مشکلات بیشتر مواجه خواهد شد. الآن شرکت‌ها می‌گویند کاری نکرده ایم که بخواهیم مالیات بدهیم و سازمان مالیاتی نیز این شرایط را کاملاً متوجه است. در مجموع مالیات مورد انتظار، تحقق پذیر نیست و در بحث فروش نفت و مشتقات نفتی و پتروشیمی هم شرایط سخت از گذشته خواهد بود، زیرا در حال حاضر به دنبال شیوع ویروس کرونا در دنیا، با کاهش قیمت جهانی نفت و کاهش تقاضای جهانی روبه رو هستیم و در نتیجه ارزآوری از ناحیه فروش نفت آن هم در شرایط تحریم، بسیار سخت‌تر از گذشته خواهد بود.

همچنین با توجه به بازدهی اندک بازار‌هایی همچون مسکن، ارز، سکه، سپرده بانکی و ... متوجه می‌شویم که دولت روزنه‌ای برای جبران بخشی از کسری بودجه خواهد داشت.

وی ادامه داد: دولت برای جبران کسری بودجه از طریق فروش دارایی‌های سرمایه ای، از طریق تأمین مالی‌ها و از طریق کنترل و هدایت نقدینگی سرگردان، اقدام خواهد کرد که همه این‌ها در بازار سرمایه می‌تواند اتفاق بیفتد.

اگر بازار سرمایه رونق نداشته باشد، دولت نمی‌تواند سهام‌های مورد نظر را در بازار سرمایه بفروشد و نمی‌تواند در بازار سرمایه تأمین مالی کند.

با توجه به اینکه پیش بینی می‌شود افزایش نقدینگی روزافزون می‌تواند سایر بازار‌ها را با تکانه‌های شدیدی مواجه سازد، دولت راهی ندارد جز اینکه این بازار (بازار سرمایه) را زنده نگه دارد که حداقل یک کانالی باشد برای کنترل و جذب نقدینگی سرگردان؛ بنابراین برداشت کلی من این است که جدا از کالا‌های جهانی در بازار سرمایه، صنایع داخلی ما که از تحریم و کرونا اثر کم‌تری می‌پذیرند، مورد استقبال بیشتری قرار می‌گیرند و به اعتقاد بنده علی رغم همه این مسائل فکر می‌کنم که نه با شیب تند سال گذشته (بازدهی ۱۸۰ درصدی شاخص کل)، ولی با یک فاصله و اصلاحاتی، بازار سرمایه امسال نیز می‌تواند بین بازار‌های دیگر خودنمایی کند.

در خصوص نماد‌های صادرات محور باید به این نکته توجه داشت که کرونا در کل دنیا هم عرضه را تحت فشار قرار داده و هم تقاضا را؛ این در شرایطی است که ما با مشکل دیگری به نام تحریم نیز مواجه هستیم و شرایط صادراتی بسیار سخت‌تر شده است. هرچند اگر نرخ دلار در بازار افزایش پیدا کند، بخشی از مشکل نماد‌های صادراتی جبران می‌شود.

در نتیجه با توجه به شیوع کرونا، یکسری از صنایع به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در این میان، پیش بینی می‌شود که صنایعی مثل خودرو، بانک، غذایی، لیزینگ، آیتی محورها، شوینده‌ها و تجهیزاتی‌ها، طبیعتاً با استقبال مواجه خواهند شد.

در خصوص آینده شاخص کل بورس و پیش بینی روند آن باید به این نکته توجه داشت که در سه ماهه ابتدای سال جاری گزارش‌های خوبی از شرکت‌ها نخواهیم داشت، اما با توجه به اینکه دولت به دنبال جذب نقدینگی در بازار سرمایه است، می‌توان برآورد کرد که شاخص‌ها بین ۳۰ تا ۴۰ درصد رشد خواهند داشت. البته این پیش بینی در فضای کنونی است، زیرا اگر تأثیرات مخرب کرونا در ایران و دنیا بیشتر شود، برآورد و پیش بینی بسیار سخت خواهد بود.

در خصوص تعطیلی بورس نیز معتقد هستم، اگر بورس و کارگزاری‌ها تعطیل می‌شدند شرایط به جهت کنترل شیوع ویروس کرونا، خیلی بهتر بود. به نظر بنده، ما اگر زنجیره انتقال این بیماری را با تعامل کمتر آدم‌ها می‌توانستیم مدیریت کنیم، قطعاً زودتر می‌توانستیم با این چالش مبارزه کنیم و بهتر بود کارگزاری و بانک‌ها تعطیل باشند، ولیکن به هر دلیلی و با توجه به ملاحظاتی که دولت داشت، این تعطیلی رخ نداد که امروز ما و یکسری از مشاغل دیگر سر کار حاضر شدیم و به امورات جاری پرداختیم.