به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور، بر اساس اساسنامه سال ۱۳۷۰، هفت گروه کودکان با آسیب بینایی، آسیب شنوایی، آسیب جسمی –حرکتی، ناتوانیهای ذهنی، مشکلات ویژه یادگیری، طیف اوتیسم و چندمعلولیتیها را تحت پوشش قرار می دهد.
در حال حاضر حدود ۸۲ هزار دانش آموز استثنایی در ۱۶۰۰ مدرسه خاص مشغول به تحصیل هستند و ۷۰ هزار نفر نیز در مدارس عادی درس یا مدارس پذیرا و تحت عنوان طرح تلفیقی فراگیر درس میخوانند. در این طرح دانش آموزان آسیب دیدگی شنوایی، بینایی و یا جسمی دارند ولی از ضریب هوشی خوبی برخوردار هستند تحت پوشش مدارس عادی قرار میگیرند.
بیشترین آمار دانش آموزان استثنایی مربوط به ناتوانان ذهنی است. ۶۰ هزار و ۱۷۰ دانش آموز کمتوان ذهنی، ۸۰۵۱ دانش آموز چندمعلولیتی، ۵۶۷۱ آسیب دیده شنوایی، ۲۵۲۴ دانش آموز در طیف اوتیسم، ۲۱۵۶ دانش آموز آسیب دیده بینایی و ۱۹۷۰ دانش آموز آسیب دیده جسمی حرکتی مشغول شناسایی شده و مشغول به تحصیل هستند.
مدارس کشور از اسفند ۹۸ تعطیل شدند؛ رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور درباره اقدامات این سازمان در ایام تعطیلی مدارس گفت: ما به فضای کرونا پرتاب شدیم و هیچ کس آمادگی مقابله با شرایط کرونایی را نداشت؛ در حالی که اول مهر آتی دیگر نمیتوانیم چنین ادعایی کنیم و باید سناریوهای مختلفی برای آموزش داشته باشیم که در دست انجام است.
وی افزود: چه باید می کردیم؟ اولین کاری که انجام شد آغاز فعالیت مدرسه تلویزیونی بود، سپس مدارس با خلاقیتهایی که داشتند از طریق فضای مجازی آموزش را ادامه دادند و همچنین در این ایام ۳۲۰ هزارساعت فعالیت آموزشی منزل محور و فرد به فرد انجام شده است. همچنین ۱۰ هزار گروه مجازی با ۲۲ هزار معلم در ۲۲ هزار مدرسه تشکیل شده است. پایگاه جامع مدرسه مجازی را ایجاد کردیم و کار در ۱۳ استان انجام شد و برای سال تحصیلی جدید در هر استان یک پایگاه جامع خواهیم داشت.
حسینی با اشاره به طراحی شش استودیو برای نابینایان، ناشنوایان، اوتیسم و غیره گفت: ۱۸۰۰ محتوا تولید و جمع آوری شده که بعد از بررسی این محتوا آنها را در یک پایگاه گنجانده و در معرض استفاده عموم قرار میدهیم. کانال ویژه آموزش و پرورش استثنایی در شبکه شاد ایجاد شده و تا چند روز آینده کانال ویژه محتوای آموزش و پرورش استثنایی نیز در شبکه شاد راه اندازی میشود.
وی همچنین به تولید نرم افزار آموزش موبایلی برای تمام پایه های تحصیلی نیز اشاره و درباره مشکلات عدم دسترسی خانوادهها به آموزش مجازی اظهار کرد: حدود ۴۰ درصد دانش آموزان استثنایی به آموزش های مجازی دسترسی نداشتند. برای جبران این کاستی اقداماتی چون آموزش تلویزیونی و تهیه درسنامه ها و آموزش حضوری در مناطق دوردست انجام شد. اکنون نیز قصد داریم خیران را پای کار بیاوریم و راهبردهایی در حال انجام است تا دسترسی والدین به ابزارهای هوشمند افزایش یابد.
حسینی تاکید کرد: در ایام کرونا آموزش و پرورش استثنایی کمتر از آموزش و پرورش عادی کار نکرده است. نواقصی هم در کار بوده که طبیعی است و اولیاء مهمترین ارزیابان هستند که باید از آنها بازخورد گرفت.
وی درباره برخی محرومیتها از آموزش در ایام کرونا گفت: درصد کمی از دانش آموزان با نیازهای ویژه، از پوشش خدمات ما دور بوده اند. فرمهایی برای مدارس ارسال شده تا میزان استفاده از شبکه شاد و دیگر روشها را ارزیابی و تدابیری برای جبران برخی عقب ماندگیها از اول مهر برای این دانش آموزان بکار بگیریم.
در شیوه نامه بازگشایی مدارس در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ که اخیرا از سوی وزیر آموزش و پرورش ابلاغ شده آمده است که یکی از ویژگی های سال تحصیلی جدید در جهان و کشور مان، نگرانی از شیوع بیماری کووید ۱۹ است و اظهار نظرها حاکی از ضرورت برنامه ریزی برای وضعیت های متغیر است.
با توجه به شرایط حاضر و با درنظر گرفتن فرض های متفاوت، لازم است اقدامات متناسب در وضعیت های سه گانه (سفید-زرد-قرمز) را پیش بینی و برای اجرای آن آماده شویم.
ملاحظات اجرایی برای بازگشایی مدارس استثنایی
۱- ضرورت توجه به تفاوت های فردی و مهارت های یادگیری دانش آموزان
۲- تدوین برنامه آموزش هفتگی متناسب با روزهای حضور دانش آموزان در مدرسه و گروه های مختلف استثنایی با اولویت بندی
دروس در آموزش حضوری
۳- مدیران مدارس استثنایی موظف هستند قبل از شروع سال تحصیلی وضعیت دانش آموزان را در هر یک از شرایط زیر مشخص کرده و در برنامه ریزی، تصمیم گیری و ارائه خدمات آموزشی، توان بخشی و مشاوره ای به دانش آموزان از آن بهره مند شوند :
- شناسایی دانش آموزان دارای بیماری های خاص و زمینه ای، مشکلات شدید رفتاری، معلول جسمی-حرکی شدید و اختلال طیف اتیسم با کم توانی ذهنی
- شناسایی دانش آموزان دارای والدین کم سواد
- شناسایی دانش آموزان فاقد وسیله ارتباطی هوشمند
- شناسایی دانش آموزانی که قادر به یادگیری آموزش های مجازی نمی باشند و والدین نیز نمی توانند در این خصوص
کمک کنند.
- شناسایی دانش آموزانی که در استفاده از فضای آموزش مجازی برای یادگیری مشکلی ندارند. (باسوادی والدین یا توانایی دانش آموز)
۴- به منظور افزایش کیفیت آموزش در تقسیم روزها بین نو آموزان و دانش آموزان تفکیک پایه ها در کلاس های چند پایه مد نظر
قرار گیرد.
۵- با توجه به محدودیت زمان آموزش حضوری، تقسیم روزها، بر اساس سطح یادگیری نوآموزان و دانش آموزان و موضوعات
درسی صورت گیرد
۶- به منظور افزایش کیفیت فرایند آموزش در شرایط حاضر، در صورت امکان معلمان با نوآموزان و دانش آموزان پایه ای که در
سال گذشته به تدریس مشغول بوده اند ادامه فعالیت آنان در سال جدید با همان گروه سازماندهی شوند.
۷- با توجه به اینکه اکثریت دانش آموزان با نیازهای ویژه برای رفت و آمد از سرویس استفاده می کنند با ضرورت تعدیل ظرفیت
استفاده از وسیله نقلیه و رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی در زمان تدارک سرویس پیش بینی های لازم
صورت گیرد.
۸- نحوه ساماندهی دانش آموزان خوابگاهی مدارس شبانه روزی استثنایی متعاقبا ارسال می شود.
۹- از محتواهای آموزشی پایگاه آموزش مجازی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور و کانال محتوای آموزش سامانه شاد
در جهت تسهیل و تسریع در آموزش استفاده شود.
۱۰- در ابتدای سال تحصیلی، قبل از شروع آموزش، نو آموزان و دانش آموزان مورد ارزیابی قرار گرفته و ضمن تعیین سطح، معلم
با پیش بینی آموزش های ترمیمی، فرایند یادگیری را کامل کند.
۱۱- تمامی کارکنان آموزش و پرورش استثنایی طبق دستورالعمل ها و ضوابط وزارت متبوع موظف به حضور و ارائه خدمت در مدارس هستند.
خدمات توان بخشی در دوره های پیش دبستان و ابتدایی:
۱) ارائه خدمات توان بخشی انفرادی به نوآموزان و دانش آموزان با نیازهای ویژه حاضر در مدرسه
۲) برگزاری جلسات آموزشی یا پیش نیاز فعالیت های توان بخشی و ارائه راهبردهای لازم به والدین جهت اجرا در منزل به صورت غیر حضوری
۳) ارجاع برخی نوآموزان و دانش آموزان در وضعیت زرد به مراکز توان بخشی خارج از مدرسه جهت دریافت خدمات در مدارس فاقد نیروی توان بخشی
۴) تهیه کلیپ و فیلم های آموزشی توسط نیروهای توان بخشی و ارایه در سامانه شاد
مشاوره و راهنمایی خانواده در دوره های پیش دبستانی، ابتدایی و متوسطه:
۱) برگزاری جلسات آموزش خانواده به روش مجازی
۲) برگزاری جلسات توجیهی برای اعضای انجمن اولیا و مربیان مدرسه به صورت مجازی
۳) شناسایی نوآموزان و دانش آموزان نیازمند به خدمات مشاوره و مددکاری و اجرای برنامه های مشاوره ای برای آنان با توجه به شرایط آموزش حضوری و غیر حضوری
۴) تهیه و تدوین بروشور، جزوات، فیلم های آموزشی و ... به منظور آشنایی خانواده ها و نوآموزان با خدمات راهنمایی، مشاوره و ارایه به اولیا به صورت غیر حضوری
۵) ارائه محتواهای مشاوره و راهنمای خانواده نوآموزان و دانش آموزان با نیازهای ویژه در سامانه شاد
۶) ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره خانواده به والدین به صورت غیر حضوری و بسته آموزشی و تلفنی
مراکز راهنمایی و مشاوره خانواده دانش آموزان با نیاز های ویژه:
۱) برنامه ریزی در جهت ارتقا سطح بینش و دانش خانواده ها جهت پیشگیری از بروز مسائل و مشکلات خانوادگی، تحصیلی و تربیتی فرزندان و رفع آن از طریق ارائه خدمات مشاوره انفرادی حضوری و غیر حضوری
۲) بررسی و شناسایی منابع و فرصت های در دسترس با تعین نیاز ها و اولویت های ارائه خدمات مطلوب به والدین و دانش آموزان (بیمارستان ها، مراکز بهداشتی و بهزیستی و ...)
۳ )تهیه کلیپ، بروشور و ارائه به مراجعان، مخاطبان و سامانه شاد
۴) برگزاری آموزش خانواده با رعایت فاصله گذاری اجتماعی به صورت حضوری
۵) اعلام ساعات مشاوره تلفنی و نصب آن در مرکز و اطلاع رسانی به مدارس و... را شامل می شود.