به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، مطالعات تطبیقی در حوزهٔ ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، شرایط و زمینههای مناسبی را برای ارائهٔ اطلاعات و یافتههای معتبر در سطح ملی و بینالمللی در مورد عملکرد آموزشی کشورهای مختلف فراهم میسازد. نظام آموزشی کشورها میتوانند از این طریق جایگاه و عملکرد خود را در ابعاد مختلف آموزشی با یکدیگر مقایسه کرده و با شناخت نقاط ضعف و قوت، راهکارهای علمی و عملی کیفیتبخشی به فرآیند یاددهی- یادگیری را به اجرا درآورند. یکی از این مطالعات انجامشده توسط انجمن بینالمللی ارزشیابی پیشرفت، مطالعهٔ تیمز است.
ازآنجاکه به بیان متخصصان، ریاضیات اغلب با قدرت اقتصادی هر کشور ارتباط دارد، بررسی عواملی که رابطهٔ معنادار با عملکرد ریاضیات دارند و مقایسهٔ این عوامل در کشورهای مختلف، از اهمیت زیادی برخوردار است.
عملکرد ریاضی دانشآموزان کرهای در مطالعه تیمز در میان کشورهای شرکتکننده رتبهٔ اول بوده است. برهمین اساس، انجام مقایسهای هدفمند بین دانش آموزان ایرانی و کرهای در این خصوص، میتواند نکات مهمی را در بهبود این حوزه در کشور ما به همراه داشته باشد.
در همین راستا، پژوهشگران دانشگاه تهران، اقدام به انجام مطالعهای کردهاند که در آن عوامل مؤثر بر عملکرد ریاضی دانشآموزان در کشورهای ایران و کره مورد بررسی واقع شده است.
این پژوهش بر پایه پژوهش قبلی تیمز انجام شده است که در آن دانشآموزان پایه هشتم (سوم راهنمایی) شرکت داشتهاند. در این مطالعه از کشور ایران ۶۰۲۹ دانشآموز از ۲۳۸ مدرسه، و از کشور کره ۵۱۶۶ دانشآموز از ۱۵۰ مدرسه، بهعنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند.
یافتههای این پژوهش تفاوت عوامل مؤثر بر عملکرد ریاضی دانشآموزان ایران و کره را نشان میدهد. توجه به این تفاوتها بسیار ضروری است و هر کشور باید با توجه به مدلی که برایش مناسبتر است، به برنامهریزی و سیاستگذاری برای بهبود عملکرد آموزش در جامعه خود بپردازد.
در این رابطه، زهرا نقش، استادیار و پژوهشگر گروه مشاوره و روانشناسی تربیتی دانشگاه تهران و همکارش میگویند: «در ایران و کره، تاثیر جنسیت بر عملکرد معنادار است و پسران عملکرد بهتری را در این خصوص نشان میدهند. همچنین با ارتقای وضعیت اجتماعی- اقتصادی دانشآموزان، عملکرد ریاضی آنها بهبود مییابد. درواقع میتوان گفت، با بهبود شرایط اقتصادی، دسترسی دانشآموزان به کتابها و دیگر وسایل کمکدرسی بیشتر میشود. همچنین این موضوع به دانشآموز در درک بهتر مطالب کمک میکند».
آنها میافزایند: «در هر دو کشور ایران و کره، خودپنداره رابطهٔ مثبت و معناداری با عملکرد ریاضی دارد و با افزایش خود پندارهٔ دانشآموزان، عملکرد آنها افزایش مییابد. بهعلاوه نگرش دانشآموزان در کشور ایران بر عملکرد ریاضی تأثیر مثبت دارد و با افزایش نگرش مثبت به ریاضی، عملکرد آنها بهتر میشود».
طبق این نتایج، رابطهٔ نگرش با عملکرد ریاضی در کشور کره معنادار نبوده است؛ اما سودمندی در کشور کره تأثیر مثبت بر عملکرد ریاضی دانشآموزان دارد و هرچقدر دانشآموزان کرهای درس ریاضی را برای آینده خود مفیدتر بدانند، عملکرد بهتری خواهند داشت. این رابطه برای کشور ایران منفی بوده است.
از دیگر نتایج این تحقیق، بایستی اشاره کرد که رابطهٔ مقدار تکلیف با عملکرد ریاضی نیز در هر دو کشور ایران و کره، منفی بوده است. بهبیاندیگر، تکلیف زیاد عملکرد دانشآموزان را کاهش داده است.
نقش و همکارش اظهار داشتهاند: «نتایج دیگر بررسیها نشان داد که در کشور کره سابقهٔ معلم بر عملکرد دانشآموزان تأثیر ندارد. اما در ایران سابقهٔ معلم بر عملکرد دانشآموزان تأثیر دارد. رابطهٔ بین سابقهٔ تدریس و عملکرد دانشآموزان هم متفاوت است، چراکه این متغیر از شرایط و یا انگیزهٔ معلمان برای کار کردن تأثیر میپذیرد».
به اعتقاد این محققان، «سیاستگذاران آموزشی باید بدانند که عوامل سطح دانشآموز، تحت کنترل عوامل سطح مدرسه نیست و هریک از سطوح بهنوبه خود نقش مهمی در عملکرد دانشآموزان دارند. بنابراین، آنها باید با در نظر داشتن نقش مهمی که هریک از سطوح آموزشی، یعنی دانشآموز، کلاس، مدرسه، منطقه و حتی کشور بر عملکرد دانشآموزان دارد، به برنامهریزی برای بهبود عملکرد دانشآموزان بپردازند».
این یافتههای پژوهشی که میتوانند در برنامهریزیهای مربوط به حوزه آموزش ریاضی در کشور ما اثرگذار باشند، در فصلنامه «پژوهشهای کاربردی روانشناختی» متعلق به دانشگاه تهران منتشر شدهاند.