از روستای «ونایی» به تمام ایران

خانم نسبتاً میان‌سالی است و زندگی‌اش را این‌طور شرح می‌دهد: «ونایی‌ها کلاً کارشون خیارشور است. نه‌تنها ماها، جد اندر جد ونایی‌ها محصولشون خیارشور بوده. من خودم خیارکاری دارم، بعضی موقع‌ها هم خیار از نهاوند میاریم و اون تعداد ریزهاش که از در بطری نوشابه رد بشه رو خیارشور می‌کنیم و سیر و فلفل و نمک می‌ریزیم توش. تمام بطری نوشابه‌ها هم از کارخانه می‌گیریم و کاملاً بهداشتیه.» خانم گودرزی آگهی محصولش را در سایت دیوار ثبت کرده است تا بتواند محصولاتش را بهتر و احتمالاً به شهرهایی دورتر بفروشد. البته که می‌گوید: «فعلاً با وضعی که با ویروس کرونا اتفاق افتاده، تماماً خیارشورهای ونایی‌ها رو دستشون مونده. پدر من خیارشور عمده فروشه و تا قبل از این روزی سه چهارتا نیسان خیارشور می‌فرستاد اصفهان اما حالا خبری نیست.»
بروجرد و روستای ونایی، قطب تولید خیارشور کشور است. خیارشوری به‌غایت طرد که ردپایش در همه جای کشور دیده می‌شود. ونایی، در مسیر شمال غرب بروجرد، در فاصله ۱۲ کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد. خیار سبز محصول غالب کشاورزان ونایی است. به‌طوری‌که در این روستا صدها کارگاه خانگی تولید خیارشور به‌صورت سنتی مشغول فعالیت هستند و اقتصاد روستا به تولید و صادرات این محصول متکی است. مانند خانم گودرزی که می‌گوید سالی ۷۰۰ ۸۰۰ بطری خیارشور درست می‌کند تا خرج خانه‌اش در کنار درآمدی که شوهرش به خانه می‌آورد، تأمین شود.
آن‌طور که می‌گویند، راز کیفیت و طعم خیارشور ونایی به آب این منطقه وابسته است. آب روستای ونایی از چشمه معدنی آب شیرین تأمین می‌شود و همین مسئله خیار و خیارشور این روستا را به محصولاتی کاملاً متفاوت تبدیل کرده است.
حتی براساس گزارش‌های منتشرشده، در روستای ونایی ۲۵۰ کارگاه تولید خیارشور به‌صورت سنتی سالانه چهار هزار تن خیارشور تولید می‌کنند. بخش عمده‌ای از جمعیت۵۵ هزارنفری این روستا در همین کارگاه‌های خانگی مشغول به فعالیت هستند.

حالا بخشی از همین کارگاه‌های خانگی از سایت دیوار برای فروش بهتر محصولاتشان استفاده می‌کنند. خانم نسبتاً جوان دیگری که در همین کارگاه‌های خانگی فعالیت می‌کند می‌گوید: «پارسال وقتی تصمیم گرفتم خیار تابستون رو به خیارشور تبدیل کنم، سایت دیوار خیلی کمک کرد. چون من اصلاً با بازاریابی آشنایی نداشتم و نمی‌دونستم باید چیکار کنم. اما وقتی آگهی فروش محصول رو تو سایت دیوار ثبت کردم، موفق شدم محصولمو به فروش برسونم.» خانم محمدی می‌گوید محصولاتش را به بروجرد و منطقه خودشان می‌فروشد و از شهرهای دیگر هم تماس می‌گیرند و برای نمونه و کیفیت محصولاتش پیگیر هستند. او ادامه می‌دهد: «از دیوار شهرهای دیگه آگهی من رو می‌بینند و محصول من رو می‌خرند. الان من به اهواز و اراک هم خیارشور فروخته‌ام. اما تمام فروش ما برای عید باید بیشتر می‌شد که این ویروس کرونا همه چی رو نابود کرده است.»
آقای فلاحی، دیگر بروجردی است که خیارشور تولید می‌کند و آگهی محصولش را در دیوار ثبت کرده است. او می‌گوید: «از سایت دیوار برای فروش خیلی کمک گرفتم. من محصولاتم را به‌صورت بطری و بسته‌بندی می‌فروشم. البته الان که با این کرونا که کلاً بازار خوابیده. من معمولاً با گروه تلگرامی که درست کرده‌ام، برای کل کشور خیارشور صادر می‌کنم. چون جمعیت شهرمون زیاد نیست، از اینجا تماس کمتر گرفته میشه. مگه اینکه از سایت دیوارهای شهرهای دیگه تماس بگیرن. الان اما وضعیت اینطوره که از هر ۱۰۰ بازدید، یک نفر زنگ می‌زنه و سفارش می‌ده.»
تولیدکنندگان خیارشور در بروجرد و روستای ونایی کم نیستند. تقریباً تمام خانوارها را می‌توان به‌عنوان تولیدکننده خیارشور حساب کرد. مرد میان‌سال دیگری هم از سایت دیوار برای فروش خیارشور استفاده کرده است. او می‌گوید: «هرسال خیارشور درست می‌کنم، اما امسال، اولین ساله که از دیوار استفاده کردم. مشتری زیاد دارم و تا الان به شهرهایی مثل خوزستان، خرم‌آباد و تهران خیارشور فرستادم.» با همین روش‌ها، خیارشورهایی روستایی ونایی و بروجردی به همه جای کشور رسیده است.