در به‌وجودآمدن شرایط موجود چقدر مقصریم؟ / بازار نفت را به روسیه هدیه نکنیم/ مخالفت انتخاباتی با برجام

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز پنجشنبه ۲۸ مهرماه در حالی چاپ و منتشر شد که بیانات رهبر انقلاب در دیدار نخبگان جوان و استعداد‌های برتر علمی، سایه قطع شدن اینترنت بر اقتصاد ایران، حذف ایران از جام جهانی تهدید توخالی یا احتمال ممکن؟ و آنفلوآنزا و کرونا در کمین مردم در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

مخالفت انتخاباتی با برجام

هادی محمدی طی یادداشتی در شماره امروز جوان با تیتر مخالفت انتخاباتی با برجام نوشت: توصیف باغ و بهشت و جنگل جوزف بورل از اروپا و جهان و اینکه جنگل به دنبال آسیب رساندن به باغ اروپایی است را حتی اهالی اروپا و خصوصاً جهان در تفسیر معکوس آن در زندگی عادی خود قبول دارند و با آن مواجه هستند، چراکه این اروپا و غرب است که درحال دست‌اندازی و طمع و غارتگری در جهان است و این خوی وحشی‌گری را از دوره غارنشینی خود که بقیه جهان در دوران شکوفایی و تمدن و پیشرفت و ثروت بودند، به ارث برده‌اند و به نماد‌های بهشتی که از غارت و تجاوز به دیگران بوده، افتخار می‌کنند. این اهالی به یکدیگر هم رحم نمی‌کنند و در هر تنگنایی خوی غارت و وحشی‌گری را به نمایش می‌گذارند. در اوکراین جنگ راه می‌اندازند تا پیوند روسیه و اروپا به محملی برای غارت بیشتر اروپا توسط امریکا تبدیل شود و صادرات گاز امریکا به اروپا را چهاربرابر قیمت گاز روس بفروشند. با بحران انرژی و غذا، مردم ساکن بهشت را به عصر غارنشینی و سوزاندن هیزم و فضولات حیوانی بازگردانده و زندگی عادی مردم را در مشقت و سختی قرار داده‌اند تا شرکت‌های بزرگ سرمایه‌داری غرب، از همین بحران، به ده‌ها میلیارد سود دست یابند.

نماد برتر جنگل و وحشی‌گری را باید در امریکا جست‌و‌جو کرد که هم در درون خود و هم با دیگران در جهان، با رفتار بهشتی و متمدنانه فرسنگ‌ها فاصله دارند. امروز ایران فقط در سیبل سیاست‌های تجاوزکارانه و بهانه‌های واهی قرار ندارد تا برخی از آن تفسیر‌های ایدئولوژیک نمایند. بلکه بیشتر کشور‌های جهان و حتی عربستان که گاو شیرده آنهاست وقتی برخلاف منافع غارتگری اهالی بهشت در امریکا از اوپک‌پلاس عمل کند، مورد غضب قرار می‌گیرند و این سیاست‌های غیرانسانی و غیرقانونی آن‌ها در قبال نظام‌های دیکتاتوری مورد حمایت خودشان نیست و صرفاً پشت همه ادعا‌های واهی، به منافع و غارتگری و روش‌های وحشی غارنشینی آن‌ها مرتبط است.

طی حاکمیت دموکرات‌ها در کاخ سفید و در ادامه زوج حکمرانی خود در امریکا، یعنی جمهوریخواهان و ترامپ، از برجام و محتوای آن فقط رویکرد تضعیف، امتیازگیری، سیطره و اعمال هژمونی در اولویت آن‌ها بوده و در ماه‌ها مذاکره با ایران هم، فقط به دنبال فرصت‌هایی برای تثبیت شرایط یکسویه امتیازات خود بودند، ولی به‌دلیل نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره که قرار بود از یک حاصل شانتاژگونه در آخرین تلاش‌ها، به کارتی انتخاباتی در امریکا دست یابند و مأیوس شدند، ادامه مذاکرات برجامی متوقف شد تا از طریق آشوب‌سازی داعشی، کفه ترازوی موازنه مذاکراتی تغییر کند، که نشد.

اکنون رابرت مالی با شاخص‌های انتخاباتی که به نفع جمهوریخواهان است روبه‌رو شده و برای دموکرات‌ها صرف ندارد که خود را طرفدار مذاکرات برجامی نشان دهند و برای به زیرکشیدن رقیب، پرونده‌سازی‌های هدفمند علیه ترامپ را درست در هفته‌های پایانی و نزدیک به انتخابات فعال کرده‌اند. حال آنکه این پرونده‌ها و اتهامات واقعی ترامپ می‌توانست خیلی سریع‌تر دنبال شده و از روش‌های درندگی و وحشی در مقابل رقیب و برای کارکرد‌های انتخاباتی استفاده نکنند و آبروی اهالی بهشت خیالی را به این سادگی به حراج نگذارند که هدف‌های ماکیاولیستی آنها، وسیله را توجیه کند.

رابرت مالی می‌داند با خسارت در انتخابات، زوج حکمرانی اجباری آن‌ها در امریکا، همان خط و رویکرد ترامپی و اسرائیلی را دنبال خواهد کرد، ولی بازهم با شرایط نامطلوب روبه‌رو خواهند بود، چرا که کارت‌های بازی ایران در مذاکرات برجامی یا خنثی کردن آثار برجامی و فشار‌های تحریمی از سوی اهالی بهشت خیالی و مداخله‌گر در جهان، بسیار متنوع و مؤثر هستند. یعنی هم رابرت مالی و بایدن و هم ترامپ و هر جمهوریخواه دیگر، چاره‌ای جز مذاکره با ایران ندارند، چرا که خسارت عدم پذیرش، فقط با از دست رفتن اهرم‌های برجامی نخواهد بود و در سطوح بسیار راهبردی‌تر، میدان را واگذار خواهند کرد.

در به‌وجودآمدن شرایط موجود چقدر مقصریم؟

نعمت احمدی طی یادداشتی در شماره امروز آرمان ملی با تیتر در به‌وجودآمدن شرایط موجود چقدر مقصریم؟ نوشت: اعتراضات خیابانی مدتی است روال عادی زندگی مردم را تحت‌الشعاع قرار داده است. کسب و کاری که به اینترنت وصل است، تقریبا تعطیل شده است. ظاهرا نبود اینترنت بیش از هشتادهزار میلیارد تومان به گفته دست‌اندرکاران ضرر به مردم وارد آورده است. همه مردم که از اینترنت استفاده مورد نظر خلاف را نمی‌کنند که اینترنت کشور قطع است.

وزیر ارتباطات می‌گوید وی‌پی‌ان نخرید، اما نمی‌تواند به این سوال پاسخ دهد که اگر وی‌پی‌ان نداشته باشیم، با توجه به شرایط کسب و کار امروزی چگونه می‌شود مثل یک ماه قبل به کار و کاسبی ادامه داد. یک ماه قبل صبح زود قیمت فلان محصول و کالا  از طریق فضای مجازی از طرف مقابل سوال و همزمان با خوردن صبحانه، وجه آن پرداخت و حواله به بنگاه حمل کالا ارسال و از طریق نرم افزار‌های فعال در آن زمان، نقشه محل انبار و تخلیه کالا ارسال می‌شد. هزینه حمل هم پرداخت و ساعتی بعد محصول و کالای مورد نظر رد و بدل می‌شد. با نوسانات برق، پمپ آب یکی از چاه‌های نگارنده سوخت. همین مساله ساده که اداره برق به خود اجازه می‌دهد به دلخواه در ساعت‌های مختلف کلید قطع برق را خاموش و روشن کنند به ده‌ها وسیله برقی آسیب می‌بیند. در گذشته هم متأسفانه همین مساله اتفاق افتاده است. اما اینترنتی بود و با پمپی از فلان شهرستان و ارسال مشخصات آن و تصویر آن از طرف فروشنده، خریداری و وجه آن ارسال می‌شد. الان شرایطی پیش آمده که مثل گذشته نمی‌شود عمل کرد. باید به شهرستان رفت و پمپ مورد نظر را رویت و خریداری کرد. اما وزیر ارتباطات می‌گوید که مشغول جرم‌انگاری استفاده از وی‌پی‌ان هستیم. دو، سه روز قبل با مراجعه به یکی از مغازه‌های مربوط به تعمیر و خرید و فروش موبایل درخواست وی‌پی‌ان کردم. از دویست هزار تومان تا یک میلیون و پانصد هزار تومان را در چند دقیقه روی تلفن نصب می‌کنند. اما قول نمی‌دهند که مثلا دو ماه یا چهار ماه به این خرید اعتماد داشته باشیم واز این وی‌پی‌ان بتوانیم استفاده کنیم. به صراحت می‌گویند ممکن است همین فردا سرور وی‌پی‌ان را از کار بیفتد.

ظرف یک ماه گذشته میلیارد‌ها تومان صرف خرید وی‌پی‌ان شده است و شایعه استفاده از ابزار استرالینگ، اینترنت ماهواره‌ای ایلان ماسک هم به وفور شنیده می‌شود. با ۶۰ میلیون تومان تجهیزات آن از بانه و کشور‌های دیگر مرزی به آدرس شما ارسال می‌شود. کسب و کار ده میلیون نفر به گفته دست اندرکاران دستخوش تغییر شده است. لابد مسئولینی که به مذاکرات مجلس در روز رأی اعتماد به وزیر معرفی شده از طرف آقای رئیس‌جمهور برای وزارت کار گوش می‌دادند، اعداد و ارقام ثروت وزیر به گفته خود سرایدار را شنیدند که حداقل از یکهزار میلیارد تومان ثروت خود یاد کرد و عدد سه هزار میلیارد تومان را زیر سوال برد! آقایی که در دانشگاه آزاد بر مقدرات هیات علمی مستوری شد آنچنان تند رفت که وقتی از دانشگاه آزاد به دبیرخانه ستاد امر به معروف و نهی از منکر رفت، عده‌ای خوشحال شدند.

اعتراضات بخشی از آن برمی‌گردد به تندروی این آقا که باوردارد بدحجابی جرم نیست، تخلف است و باید بدحجابان را جریمه کرد و حتی پا را از این هم فراتر گذاشت که باید تاکسی‌هایی که بدحجابان را سوار می‌کنند، جریمه کرد. چه طنز‌ها در پی سخنان این آقا در فضای مجازی پخش شد. مثلا در زمان خواستگاری باید از دختر گواهی عدم تخلف و بدهی به ستاد امر به معروف را درخواست کرد. برخی نمایندگان مجلس که باید به وظایف قانونگذاری و نظارتی خود عمل کنند، دنبال طرح و لایحه‌ای بودند که سگ گردانی در پارک‌ها و گذر‌ها را ممنوع و مشمول جریمه کنند. مگر چه تعداد از خانواده‌ها در آن تاریخ سگ در منزل خود نگهداری می‌کردند که وقت مجلس را صرف طرحی کنند که امکان اجرا و اعمال ندارد. از این دست اقدامات با اندک جست‌وجویی در سوابق عملکرد برخی مسئولین می‌توان دید. دو، سه شب پیش به‌همراه مسافر عازم سفر به فرودگاه امام رفتم. پشت فرمان نشستم، مسافران ساک‌ها را برداشتند و به داخل سالن فرودگاه رفتند تا همسرم بعد از خداحافظی برگردد. چراغ داخل ماشین را روشن گذاشتم و خودم هم منتظر بودم که صدای پیامک تلفن همراهم آمد. جریمه ۴۲ هزار تومانی برای توقف. افسری که با وسیله‌ای مثل تلفن از جلویم رد شد را صدا زدم و گفتم هنوز به پنج دقیقه نرسیده و راننده در ماشین است. گفت اگر دو، سه دقیقه دیگر توقف کنید، جریمه افزایش پیدا می‌کند. ساعت پیامک جریمه و زمان و مکان آن موجود است. دو طرف من دو ماشین با چند سرنشین نوجوان متوقف بودند؛ آن هم برای چند دقیقه که پیامک جریمه برای صاحب ماشین‌ها آمد که هر یک ۴۲ هزار تومان. راننده‌ها به افسر مربوطه اعتراض کردند همان جواب قبلی را داد و رد شد. درست است که شرایط کشور حساس است، اما پرسش این است: این شرایط را چه کسانی به‌وجود آورده‌اند؟ کسانی که از جایگاه خود سوءاستفاده می‌کنند آیا در خلوت خود سهمی از گناه شرایط امروز را در اعمال خود نمی‌بینند؟ آیا نقشی در به وجود آمدن شرایط موجود را حس نمی‌کنند؟

بازار نفت را به روسیه هدیه نکنیم

روزنامه «جهان‌صنعت» طی یادداشتی در شماره امروز خود با عنوان بازار نفت را به روسیه هدیه نکنیم نوشت: روس‌ها از زمان تزار‌ها ایرانی‌ها را آزار می‌دادند و تاکنون این آزاررسانی را به شکل‌های گوناگون ادامه داده‌اند. شوروی کمونیستی که فروپاشید ایرانی‌ها شاد شدند و تصور می‌کردند می‌توانند با ۱۵ کشور به جای یک کشور قدرتمند و زورگو دادوستد کنند. اما این آرزو به بار ننشست و کشور‌هایی مثل ترکمنستان، آذربایجان و قزاقستان که دارای منابع نفت و گاز بودند رقیب ایران شدند. اما بدترین رخداد این بود که روسیه زیر سلطه پوتین و مافیای گردآمده دور او به جای توسعه اقتصاد بر مدل استفاده از انواع منابع و نزدیکی به اروپا به مرور به جایی رسید که صادرات نفت و گاز به منبع اصلی درآمدش تبدیل شده است. کارشناسان باور دارند روسیه در دور شدن ایران از اروپا در دو دهه تازه‌سپری‌شده نقش و سهم قابل اعتنایی داشت تا بتواند بازار صادرات انرژی به ویژه صادرات گاز اروپا را به طور انحصاری در اختیار بگیرد.

متاسفانه سیاست خارجی ایران نیز گونه‌ای آرایش داده شد که به آرزوی روسیه در انحصار گاز اروپا کمک کرد. اما حالا که روسیه با تحریم گاز و صادرات نفت خود روبه‌رو شده است از هر ترفندی برای صادرات این کالا‌ها استفاده می‌کند. معطل کردن ایران با تفاهم‌های نه‌چندان اجرایی درباره توسعه منابع گاز ایران از سوی گازپروم کم بود که حالا می‌شنویم قرار است ایران نفت روسیه را سوآپ کند. گفته می‌شود مقام‌های نفتی ایران از این اتفاق خرسندند، اما واقعیت این است که کارشناسان دورنگر و نیز ناظران آگاه این کار را در بلند‌مدت برای ایران خسارت‌بار می‌بینند.

با وقوع جنگ اوکراین، روسیه و اتحادیه اروپا وارد یک جنگ تمام‌عیار انرژی شدند به طوری که اروپا با اعمال تحریم نفتی قرار است از دسامبر ۲۰۲۲ و فوریه ۲۰۲۳ خرید نفت و فرآورده نفتی از روسیه را به صفر برساند. آیا ایران نباید از این فرصت استفاده و راه را برای صادرات نفت باز کند. برخی محاسبه‌ها نشان می‌دهد ایران با توجه به قیمت هر بشکه نفت در بازار جهانی با صادرات روزی دو میلیون بشکه نفت می‌تواند سالانه ۷۵ میلیارد دلار درآمد صادراتی داشته باشد و اگر تنها نیمی از این میزان درآمد را به توسعه نفت و گاز اختصاص دهد به سرعت جای خود را در بازار جهانی نفت و گاز باز خواهد کرد. شوربختانه روسیه دست از ایران برنمی‌دارد و به گزارش فارس چندی پیش الکساندر نواک معاون نخست‌وزیر روسیه اعلام کرد که امیدوار است در گام نخست قرارداد سوآپ ۵ میلیون تن نفت روسیه با ایران تا پایان ۲۰۲۲ امضا شود. جواد اوجی وزیر نفت نیز با استقبال از این پیشنهاد عنوان کرد که زیرساخت سوآپ ۱۰ میلیون تن نفت در ایران وجود دارد. این در حالی است که یک کارشناس انرژی به همین خبرگزاری گفته است: «در شرایط حاضر تحریم اروپا و آمریکا ناظر بر صادرات نفت و گاز روسیه شکل گرفته و یک رقیب جدی به نام روسیه با توان صادراتی ۶ میلیون بشکه‌ای در کنار ما قرار گرفته است که در تلاش برای استمرار درآمد‌های ارزی خودشان هستند و به علت اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا، مجبور به تغییر مسیر بازارهایشان به سمت آسیا شده‌اند که از قضا به شکل سنتی مشتری‌های عمده نفت‌خام ما هم هستند. خب حالا در این شرایط اگر ما اقدام به تسهیلگری و سوآپ نفت‌خام روسیه کنیم، این احتمال وجود دارد که میزان فروش نفت‌خام ایران در ارقام فعلی ثابت بماند و یا حتی کاهش پیدا کند.»