هزینه «تاخیر» دولت و «تعجیل» مجلس برای بودجه ۱۴۰۲ را باید رسانه‌ها بدهند؟!

تابناک_ لایحه بودجه ۱۴۰۲ که با تاخیر دولت و تعجیل مجلس مواجه شده، در حالی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی و در سه شیفت مورد بحث و بررسی نمایندگان قرار می‌گیرد که در برخی مواد این لایحه، متاسفانه به مبانی و منشا لایحه نویسی در قانون بودجه توجه نشده و نمی‌شود. متاسفانه این تعجیل در تصویب سبب شده تا نکات مهمی که در قوانین پیشین در نظر گرفته شده، در اینجا مغفول بماند؛ مانند «جزء ۳ بند ث تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۲» که این مهم خود را به خوبی نشان می دهد.

در ایران قانونی به نام معافیت مالیاتی هنرمندان و اصحاب فرهنگ در بهمن ۱۳۸۱ به تصویب رسیده است که به موجب این قانون، درآمد‌های ناشی‌ از فعالیت تحت مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فرهنگ و هنر و انتشارات و مطبوعات کاملا از مالیات معاف است؛ اما نمایندگان مجلس در جریان بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۲ با نشان‌ دادن روی موافق به بند الحاقی ۳ تبصره ۶ ماده‌واحده تغییراتی در این مهم به خصوص در بخش مطبوعات و رسانه‌ها به وجود آوردند که در‌ این‌ میان، زمزمه‌های حذف معافیت مالیاتی نهاد‌های رسانه‌ای هم شنیده می‌شود و نگرانی فعالان رسانه‌ای را به دنبال داشته است.

در ادامه بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۲ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با تصویب جزء ۳ بند «ث» تبصره ۶ لایحه بودجه، رای معافیت مالیاتی انتشاراتی، مطبوعاتی و قرآنی سقف معینی تعیین کردند. بر اساس این مصوبه، به‌ منظور ایجاد شفافیت و اصلاح سیاستگذاری در معافیت‌های مالیاتی: معافیت مالیاتی درآمد سالانه مشمول اشخاص موضوع بند «ل» ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم حداکثر معادل ۴ برابر سقف مالیاتی ماده (۸۴) قانون مذکور است و مازاد بر آن حسب مورد به نرخ قانون مالیات‌های مستقیم، مشمول مالیات است. در بند «ل» ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم آمده است که فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه‌های ذی ربط)، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شوند، از پرداخت مالیات معاف است. با این حال در تبصره ۱۲ لایحه بودجه ۱۴۰۲ که هنوز به تصویب نرسیده، سقف معافیت مالیاتی سالانه در سال ۱۴۰۲ موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم ۸۴ میلیون تومان تعیین شده است.

گفتنی است، بر اساس جزء ۳ بند «ب» ماده ۹ قانون مالیات ارزش‌افزوده تا پیش از این «خدمات زینک، چاپ، انتشار روزنامه اعم از کاغذی یا الکترونیکی، کتاب، نشریه و خدمات نشر و توزیع آن‌ها به استثنای موسسات کمک آموزشی و کنکور و هرگونه تبلیغات کالا‌ها و خدمات داخلی در روزنامه‌ها و نشریات» از پرداخت مالیات معاف بودند.

مدیران مسئول رسانه‌ها نسبت به تبعات تصمیم جدید مالیاتی در لایحه بودجه۱۴۰۲ هشدار دادند، زیرا مقرر شده است معافیت مالیاتی رسانه‌ها در سال آینده حذف شود. این مواجهه دولت و مجلس با مطبوعات و خبرگزاری‌ها آن هم در اوضاع کنونی که جامعه بیش از هر زمان دیگری به «اطلاع‌رسانی درست و کامل توسط رسانه‌های داخلی مرجع» نیازمند است، باعث سنگین‌تر شدن بار هزینه‌ای رسانه‌ها و تعطیلی زنجیره‌ای آن‌ها خواهد شد.

مدیران مسئول رسانه‌ها با هشدار درباره تبعات شلیک مالیاتی به حوزه اطلاع‌رسانی تصویب نهایی این تصمیم را نوعی تضعیف  رسانه‌های داخلی و مرجعیت بخشیدن به رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور دانستند. در همین حال، قاضی‌زاده هاشمی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در خصوص رفع ابهام جزء ۳ بند ث تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: این بند دارای ابهام است که نگرانی‌هایی را برای فعالان فرهنگی و مطبوعاتی ایجاد کرده است که این بند یا کلا حذف می‌شود یا در نهایت فقط راجع به اشخاص حقیقی معافیت مالیاتی برداشته شده و معافیت مالیاتی اشخاص حقوقی همچون گذشته برقرار خواهد شد.

سید احسان قاضی‌زاده هاشمی در بیان اصلاحاتی که باید بر جزء ۳ بند ث تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۲ اعمال شود، در تشریح این بند گفت: این جزء مالیاتی کلیه مؤسسات فرهنگی، مطبوعاتی، قرآنی، هنری و سینمایی و تمام مجموعه‌ها و کانون‌های فرهنگی و فعالان حوزه‌های فرهنگی، دینی، قرآنی، مطبوعاتی، نشر کتاب، هنری و موسساتی که در حوزه هنرهای تجسمی فعالیت دارند را دربر می‌گیرد که در لایحه، دولت پیشنهاد داده است: معافیت مالیاتی درآمد سالانه مشمول اشخاص موضوع بند «ل» ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم حداکثر معادل چهار برابر سقف مالیاتی ماده (۸۴) قانون مذکور است و مازاد بر آن حسب مورد به نرخ قانون مالیات‌های مستقیم، مشمول مالیات است.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: اقدامی که در این زمینه انجام شده، ابهامی ایجاد کرده که در کمیسیون تلفیق بررسی مجدد خواهد شد که این بند یا کلا حذف می‌شود یا در نهایت فقط راجع به اشخاص حقیقی معافیت مالیاتی برداشته شده و معافیت مالیاتی اشخاص حقوقی شامل مؤسسات فوق‌الذکر همچون گذشته برقرار خواهد شد.

لغو معافیت مالیاتی رسانه‌های ایران در شرایطی مطرح می‌شود که بسیاری از دولت‌های جهان، حمایت از رسانه‌ها را حمایت از دموکراسی و آزادی بیان تلقی می‌کنند و حذف معافیت‌های مالیاتی رسانه ها در این شرایط که کشور به اطلاع رسانی و تبیین دقیق موضوعات نیاز دارد، قطعا تصمیمی است که نیاز به بازنگری دارد.