نقطه ثقل درآمد‌های مالیاتی ۱۴۰۲ روی چه کسانی بوده است؟

به گزارش تابناک اقتصادی؛ مالیات یکی از مهم‌ترین منابع دولت در جهت تامین مالی بودجه و ارائه خدمات دولت به مردم در کنار تامین مالی توسعه کشور است. مصارف متنوع و متعدد بودجه در تامین مالی خدمات ارائه شده دولت به مردم، تامین مالی توسعه زیرساخت‌ها و انجام پروژه‌های عمرانی کشور در کنار سهم شهرداری‌ها و بهداشت از مالیات بر ارزش افزوده در جهت توسعه زیرساخت‌های شهری و بهداشتی کشور از مهم‌ترین وجوه مصرفی مالیات است؛ اما مساله مهم‌تر از مصارف مالیاتی، نحوه اخذ مالیات از بخش‌های مختلف اقتصادی است.

مهم‌ترین محور تحول در درآمد‌های مالیاتی کشور باید بر اصل تحقق عدالت مالیاتی استوار شود. این رویکرد بدان معناست که بخش مولد اقتصاد و حقوق‌بگیران که در حال حاضر مالیات کامل خود را پرداخت می‌کنند، باید در مقابل تمرکز مالیاتی بر بخش‌های با عدم تمکین مالیاتی باشد و فاصله بین مالیات پرداختی با مالیات واقعی و حقه مودیان به حداقل برسد. از همین روی نیز دولت سیزدهم با تمرکز بر این رویکرد، محوریت تحقق درآمد‌های مالیاتی را بر دانه‌درشت‌ها قرار داده است.

بخش اصلی مالیات در بخش مالیات اشخاص حقوقی، مالیات مرتبط با صنایع بزرگ و خصولتی‌ها بوده است که با بیشترین میزان مشوق و معافیت مالیاتی و همچنین حجم خام‌فروشی بالا، با میزان بسیار کمتر از میزان واقعی خود مالیات را پرداخت کردند.

در بخش مالیات اشخاص حقیقی نیز مالیات مرتبط با مالیات مشاغل خاص با درآمد‌های کلان به دلیل نبود اطلاعات جامع مالیاتی از سطح درآمد افراد با حجم بسیار بالایی از انحراف روبه رو بوده است که دولت سیزدهم در جهت اصلاح معافیت‌های مالیاتی و همچنین تقاطع‌گیری اطلاعات مالیاتی بخش مشاغل خاص، توانسته حجم بالایی از انحراف را شناسایی کرده و در جهت حذف کردن آن قدم بردارد.

نقش کلیدی جمع آوری مالیات از مودیان دانه درشت حقوقی و صنایع بزرگ در تحقق بودجه پایدار را نمی‌توان نادیده گرفت. تمرکز بر جمع آوری مالیات از بازیگران اصلی اقتصاد، مانند شرکت‌های بزرگ و مشاغل خاص، نه تنها استراتژیک است، بلکه برای کاهش شکاف مالیاتی در بین مالیات‌پردازان نسبت به درآمد و سود اکتسابی آن‌ها بسیار کلیدی است.

در سال ۱۴۰۲ تمرکز بر گرفتن مالیات از مودیان بزرگ نتایج مثبتی به همراه داشته است. در عملکرد مالیاتی سال گذشته بیش از ۳۰ درصد از کل درآمد‌های مالیاتی کشور از ۸۰۷ مودیان بزرگ که عمدتا هم شرکت‌های خصولتی بودند، وصول شد. به طور مشابه، در بخش مالیات اصناف، بیش از ۵۰ درصد از کل درآمد‌های مالیاتی از مشاغل خاص و تنها یک درصد مودیان بخش مشاغل به دست آمده است که نشان دهنده تلاش متمرکز برای جمع آوری مالیات از مودیان دانه درشت حقوقی و حقیقی با سطوح درآمد یا سود قابل توجه است. این رویکرد هدفمند برای جمع آوری مالیات نه تنها موجب کاهش شکاف مالیاتی می شود، بلکه موجب عدالت در نظام مالیاتی نیز خواهد شد و همه مودیان به نسبت سود یا درآمد اکتسابی مالیات واقعی خود را پرداخت خواهند کرد.

رویکرد دولت سیزدهم نسبت به تمرکز بر اخذ مالیات از مودیان دانه درشت حقوقی و حقیقی با سطوح درآمد یا سود قابل توجه، نقش مهمی در بازتوزیع ثروت و ارتقای نظام مالیاتی عادلانه ایفا می‌کند. این رویکرد نه تنها به پر کردن شکاف و تبعیض در ثروت و کمک به بازتوزیع مناسب‌تر ثروت کمک می‌کند، بلکه حس عدالت و برابری را در سیستم مالیاتی تقویت می‌کند. وقتی مردم می‌بینند که مالیات از کسانی که درآمد‌ها یا سود قابل توجهی دارند دریافت می‌شود، پرداخت مالیات واقعی و سهم خود از توسعه کشور را یک وظیفه مدنی می‌دانند و با میل و ترغیب به سمت پرداخت مالیات و کمک به نظام مالی تراز کشور کمک می‌کنند.