از تفاوتهای بنیادین در مورد پاسخ نظامی گرفته تا دیدگاههای متضاد درباره نقش کشورهای خارجی، این جنگ شکافهای اجتماعی و سیاسی اسرائیل را بیش از پیش عیان کرده است. آیا دوقطبی موجود در جامعه اسرائیل راهی برای حل این بحران پیچیده خواهد یافت؟
به گزارش تابناک، فهم نظرسنجیها و تحلیلهای مرتبط با جنگها به ویژه در مواقع بحران، میتواند درک بهتری از بحران داخلی کشورهای مهاجم و بحرانها ارائه دهد. در این زمینه، جنگ اسرائیل با حماس در اکتبر ۲۰۲۳ به یکی از موضوعات اصلی توجهات جهانی تبدیل شد.
این جنگ نه تنها تأثیرات ژئوپلیتیکی گستردهای داشت، بلکه نظرات و دیدگاههای داخلی اسرائیل نیز به شدت متأثر از آن قرار گرفت. مطالعه نظرسنجیهای اخیر مرکز Pew درآوریل ۲۰۲۴ به بررسی این موضوع میپردازد که چگونه دیدگاههای یهودیان و اعراب اسرائیلی درباره این جنگ به شدت متفاوت است و چه تأثیری بر سیاستها و تصمیمگیریهای داخلی اسرائیل دارد.
تفاوتهای دیدگاهی در مورد پاسخ نظامی اسرائیل
بر اساس نظرسنجیهای انجام شده، ۳۹ درصد از اسرائیلیها معتقدند که پاسخ نظامی اسرائیل به حماس مناسب بوده است. در مقابل، ۳۴ درصد این پاسخ را ناکافی و ۱۹ درصد آن را بیش از حد میدانند. این تفاوت در نگرشها به وضوح نشاندهنده تنوع دیدگاهها در داخل جامعه اسرائیل است. جالب است که جوانترها کمتر از افراد مسنتر به موفقیت اسرائیل در این جنگ باور دارند. تقریباً دو سوم اسرائیلیها اطمینان دارند که اسرائیل احتمالاً (۲۷ درصد) یا قطعاً (۴۰ درصد) به اهداف خود در جنگ دست خواهد یافت.
دیدگاهها درباره آینده نوار غزه
در مورد آینده نوار غزه، نظرات متفاوتی وجود دارد. ۴۰ درصد از اسرائیلیها معتقدند که اسرائیل باید بر نوار غزه حکومت کند. در مقابل، تعداد کمتری فکر میکنند که غزهها باید تصمیم بگیرند که چه کسی حکومت کند (۱۴%) یا مایلند حکومت وحدت ملی تشکیلات خودگردان فلسطین با (۶%) یا بدون (۱۲%) رئیسجمهور محمود عباس در رهبری باشد.
نقش کشورها در حل دیپلماتیک جنگ از نظر اسرائیلیها
در خصوص نقش کشورها در حل دیپلماتیک جنگ، ۷۲ درصد از اسرائیلیها خواستار نقش اصلی آمریکا هستند. اعراب اسرائیلی تمایل بیشتری به نقش مصر (۴۵ درصد) و قطر (۲۷ درصد) دارند، در حالی که یهودیان اسرائیلی بیشتر از نقش آمریکا حمایت میکنند.
عربستان سعودی (۲۹ درصد) و سازمان ملل (۲۴ درصد) نیز از دیگر گزینههایی هستند که اسرائیلیها برای میانجیگری و کمک به حل مسائل جنگ با حماس به آنها اشاره کردهاند.
اختلافات عقیدتی میان یهودیان و اعراب اسرائیلی
اختلافات عقیدتی میان یهودیان و اعراب اسرائیلی به ویژه در مورد پاسخ نظامی اسرائیل و حمایتهای بینالمللی بارز است. ۷۴ درصد از اعراب معتقدند که پاسخ نظامی اسرائیل بیش از حد بوده، در حالی که تنها ۴ درصد از یهودیان این نظر را دارند. اسرائیلیهای عرب کمتر از یهودیهای اسرائیلی فکر میکنند که اسرائیل در دستیابی به اهداف جنگی خود موفق خواهد بود (۳۸ درصد در مقابل ۷۶ درصد) واسرائیلیهای عرب، زمانی که به آینده امنیت ملی کشور فکر میکنند خوشبین نیستند (۲۱ درصد در مقابل ۶۳ درصد). همچنین، اختلافات در میان یهودیان نیز با توجه به میزان مذهبی بودن و دیدگاههای سیاسی (چپ و راست) مشخص است.
تقریباً هیچ یک از اعراب اسرائیلی (۳ درصد) نمیخواهند که اسرائیل پس از جنگ بر نوار غزه حکومت کند، در حالی که نیمی از یهودیان اسرائیل فکر میکنند که باید این کار را انجام دهد. به عبارتی از هر ده اسرائیلی چهار نفر معتقدند که اسرائیل باید پس از پایان جنگ بر نوار غزه حکومت کند. برخی دیگر بر این باورند که غزه باید تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین باشد، چه با رهبری محمود عباس (همچنین به نام ابومازن) (۶ ٪) و چه بدون او (۱۲ ٪). ۱۴ درصد دیگر میگویند مردمی که در غزه زندگی میکنند باید تصمیم بگیرند که چه کسی آنها را اداره میکند، در حالی که سهم کمتر سازمان ملل (۴ ٪) یا حماس (۲ ٪) را ذکر میکنند.
نگرش اسرائیلیها به کابینه جنگ اسرائیل؛ کاهش محبوبیت نتانیاهو
در روزهای پس از حمله ۷ اکتبر به اسرائیل، ائتلاف حاکم این کشور برای تشکیل یک دولت اضطراری به توافق رسید. «بنی گانتز»، رهبر حزب، به همراه «بنیامین نتانیاهو» و «یوآو گالانت»، وزیر دفاع، هسته اصلی کابینه جنگ جدید را تشکیل دادند. اکثریت اسرائیلیها (۵۸ درصد) نظر منفی نسبت به نتانیوهو، نخستوزیر خود دارند. سهم اسرائیلیهایی که دیدگاهی تا «حدی یا کاملاً» نامطلوب نسبت به نتانیاهو دارند، به بالاترین میزان خود از سال ۲۰۱۳ رسیده است و نسبت به سال گذشته ۶ درصد کاهش محبوبیت داشته است.
محبوبیت نتانیاهو در میان هر دو گروه یهودیان و اعراب اسرائیلی کاهش یافته است. با این حال، تقریباً نیمی از یهودیان اسرائیلی همچنان دیدگاه مثبتی نسبت به او دارند، در حالی که تنها ۷ درصد از اعراب اسرائیلی او را مثبت میبینند. حتی در میان اسرائیلیهای راستگرا، که ستون اصلی ائتلاف سیاسی نتانیاهو هستند، محبوبیت او کاهش یافته است. در این گروه، ۶۹ درصد نظر مساعدی نسبت به نتانیاهو دارند، در حالی که این رقم در سال گذشته ۸۵ درصد بود.
جمع بندی
تحلیل نظرسنجیها نشان میدهد که در داخل اسرائیل، دوقطبی قابل توجهی وجود دارد که به طور عمده به تفاوتهای قومی، مذهبی و سیاسی برمیگردد. این دوقطبی نه تنها در دیدگاهها درباره پاسخ نظامی و نقش دیگر کشورها نمایان است، بلکه به شکلگیری نظرات متناقض در مورد آینده نوار غزه و سیاستهای پساجنگ نیز تأثیر گذاشته است. این تفاوتها ممکن است به چالشهای پیچیدهای در روند تصمیمگیریهای داخلی و دیپلماتیک اسرائیل منجر شود.
جامعه اسرائیل از دو گروه اصلی تشکیل شده است: «یهودیان و اعراب اسرائیلی». یهودیان شامل گروههایی با دیدگاههای مذهبی و سیاسی متنوع، از جمله ارتدکسهای افراطی و ... هستند که طیف وسیعی از نظرات درباره مسائل اجتماعی و سیاسی دارند. اعراب اسرائیلی، که حدود ۲۰ درصد جمعیت اسرائیل را تشکیل میدهند، عمدتاً مسلمان و مسیحی هستند و غالباً با سیاستهای دولت اسرائیل بهویژه در زمینه مسائل فلسطینی مخالفت دارند. این اختلافات داخلی، به ویژه در زمان بحرانهای امنیتی و نظامی مانند جنگ با حماس، بیش از پیش نمایان میشود و نشان میدهد که اسرائیل با چالشی پیچیده در انسجام اجتماعی و داخلی روبروست.