ترامپ بر سر دوراهی مذاکره یا فشار

به گزارش تابناک به نقل از اقتصادنیوز؛ The Cradle  با انتشار یادداشتی مدعی شد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا که پیشتر فرمان ترور سردار (شهید) قاسم سلیمانی را صادر کرده بود و آمریکا را از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج کرد، در یک چرخش شگفت‌انگیز، تمایل خود را برای تعامل مجدد با ایران نشان داده است.سیاست های او در دوره اول ریاست جمهوری‌اش به‌طور قابل‌توجهی غرب آسیا را بی‌ثبات کرد، تنش‌ها را بین واشنگتن و تهران به حداکثر رساند - که میراثی از بی‌اعتمادی را تثبیت کرد - آتش درگیری‌های نیابتی را شعله‌ور و روابط ایالات متحده با متحدانش را پیچیده کرد. با این حال، علیرغم تحرکات گذشته - یا شاید به واسطه رویدادهای پیشین - به نظر می رسد ترامپ اکنون قصد دارد روابط با ایران را از نو تنظیم کند، و این نشانه شروعی تازه بدون تهدید یا پیش شرط است.این امر، همراه با برکناری برایان هوک، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران، مجری تحریم‌های «فشار حداکثری»، پایان دادن به حفاظت های امنیتی برای سیاست‌گذاران ضدایرانی که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ تنش زایی کردند و انتصاب مایکل دیمینو به عنوان معاون دستیار وزیر دفاع موجب شده تا واقع گرایان به این باور برسند که رئیس جمهوری آمریکا در مورد ایران، سیگنال های مثبتی را ارسال کرده است.

واکاوی سیگنال های ترامپ

این وبگاه در ادامه یادداشت ادعایی اش آورد، با توجه به شخصیت بی ثبات و غیر قابل پیش بینی ترامپ، مجموعه متناقض سیگنال هایی که از واشنگتن ارسال می کند و طوفان سیاسی پیرامون اقداماتش موجب می شود تا رمزگشایی از آخرین پیشنهادات رئیس جمهوری کار آسانی نباشد. تهران تایمز نیروهای متخاصم را به دو دسته دسته بندی می کند: «شاهین های جنگ طلب» و «حامیان اصل اول آمریکا». از همین رو به ادعای گروهی از ناظران تلاش برای تفسیر مقصود ترامپ در میانه هیاهوهای حاکم به همان اندازه نامطمئن به نظر می‌رسد که شمردن استخوان ها در حیوانات.برخی بر این باورند که سیگنال‌های مربوط به مذاکرات که توسط یک روزنامه اسرائیلی گزارش شده، ممکن است اهداف استراتژیک را به دور از دیپلماسی تامین کند. به عنوان مثال، راهبردهای رئیس جمهوری ممکن است یک تاکتیک متوقف کننده برای کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل برای مذاکره درباره آزادی زندانیان یا برای ارتش اشغالگر خسته جهت تجدید قوا قبل از هر اقدام (ادعایی) علیه تاسیسات هسته ای ایران باشند.

همانطور که می دانیم، دولت ترامپ ممکن است برنامه ریزی کند تا از این تاخیر برای تقویت انتصابات مهم یا آماده کردن ارتش آمریکا برای حمایت از عملیات اسرائیل استفاده کند.بسیاری از رویکردهای تهاجمی رئیس جمهوری ایالات متحده چون نقض قراردادهای تجاری و خروج یکجانبه از برجام در سال 2018 چهره ای بی اعتبار از او ترسیم کرده که قابل اعتماد نمی باشد. برای اینکه تهران تعامل را در نظر بگیرد، ترامپ باید یک ژست واقعی مبتنی بر حسن نیت گرفته و با لغو تحریم‌های نفتی ایران یا اتصال مجدد بانک‌های ایرانی به سوئیفت مسیر را برای رایزنی های احتمالی هموار کند. اگرچه لغو تحریم ها از طریق کنگره ایده آل خواهد بود، اما تحققش دور از ذهن است.در همین حال، دولت مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، آمادگی دستگاه دیژلماسی برای مذاکره با جهان را کتمان نکرده است و جناح‌های اصلاح‌طلب فعالانه از گفتگو حمایت می‌کنند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه اسبق و معاون کنونی امور راهبردی اخیراً از ترامپ درخواست کرده که مذاکرات هسته ای را از سر بگیرد.

رمزگشایی از رویکردهای یک بام و دو هوای ترامپ

با این همه به ادعای گروهی از ناظران با تمایل به رایزنی تنها موقعیت چانه زنی تهران را تضعیف می کند، زیرا غرایز ترامپ به سرعت از این شرایط سوء استفاده می کند. رویکرد اصلاح‌طلبان در سال 2015، که به باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا و نتانیاهو اهرم‌های گسترده‌ای را برای توافق بدون تضمین فراهم کرد، واقعیت های تلخی را در این باره یادآوری می کند.در این میان اخراج برایان هوک نیز قابل تفسیر است .شاید ترامپ از رویکرد تنبیهی علیه شاهین‌هایی چون جان بولتون، مایک پمپئو و 50 مقام ارشد اطلاعاتی و نظامی سابق استفاده کرده و برای توجیه فعلش که به ضرب المثل سیاسی «به دوستان خود پاداش دهید. دشمنانت را مجازات کن» متوسل شده است.انتصاب مایکل دیمینو از سوی ترامپ به عنوان معاون دستیار وزیر دفاع در امور خاورمیانه باعث هیجان در محافل حامیان « اول آمریکا»و هراس در محافل حامیان «اول اسرائیل» شد. دیمینو دیدگاه های منطقی را در قبال غرب آسیا ارائه داده و یکی از «بدعت‌های» اصلی اش این است که منطقه واقعاً برای منافع ایالات متحده اهمیتی ندارد.

حتی بررسی گذرای مشاهدات دیمینو حقیقت مواضعش را آشکار می کند. آمریکای شمالی (ایالات متحده و کانادا) دارای ذخایر فراوان نفت و گاز برای مصرف داخلی است. در صورتی که محدودیت‌های «انرژی سبز» و «تغییرات آب‌وهوایی» از بین برود، آمریکا نیازی به واردات یک قطره نفت خام یا یک میلی‌متر مکعب گاز طبیعی ندارد،از این رو، ترامپ به حفاری و کنار گذاشتن این محدودیت‌های تعریف شدعه در توافقنامه اب و هوایی پاریس متعهد شده است.ایالات متحده صادرکننده خالص نفت و گاز است. در همین راستا پس از رویکرد دولت بایدن علیه فدراسیون روسیه در 26 سپتامبر 2022، که از طریق خرابکاری در خطوط لوله گاز نورد استریم اجرایی شد، ایالات متحده تامین گاز طبیعی مایع (LNG) اتحادیه اروپا را کلید زد که شامل 50 در صد واردات اروپا در سال 2023 بود. درهمین چارچوب می توان گفت، نفت و گاز غرب آسیا برای آمریکای شمالی ضروری نیست.

چرا آمریکا در غرب آسیا حضور دارد؟

پایگاه‌های نظامی آمریکا در غرب آسیا عمدتاً برای محافظت از اسرائیل مستقر شده اند. پایگاه های اینجرلیک و ازمیر در ترکیه نشان دهنده تعهدات ناتو است. پایگاه العدید قطر در سال 2001 گسترش یافت. الظفره واقع در امارات متحده عربی، در سال 2002 توسعه یافت. بندر دریایی در بحرین در سال 2003، و پایگاه هوایی شاهزاده سلطان و پایگاه های کوچکتر در عربستان سعودی گسترش یافتند.این فرایند با دو هدف ادعایی جنگ جهانی علیه ترور (GWOT) و محافظت از متحدان در برابر ایران اجرایی شد. با این حال، علیرغم پایان جنگ علیه ترور در سال 2021، این پایگاه ها هنوز گسترش می یابند. کویت حدود ده پایگاه خود را در اوج جنگ با عراق از دست داد، اما حدود 14 هزار پرسنل آمریکایی در کمپ عریفجان، پایگاه هوایی علی السالم و چهار پایگاه دیگر باقی مانده اند. پایگاه های غیرقانونی آمریکا در سوریه و حضور ناخواسته این کشور در عراق صرفا با هدف رویارویی با قدرت و نوفذ ایران تعریف شده اند.حال سوال این است، چه کسی هزینه این پایگاه ها را پرداخت می کند؟ نیروهای کدام کشور در سوریه، عراق، قطر، کویت، عربستان سعودی و امارات در خطر هستند؟ به غیر از اسرائیل چه کسی سود می برد؟ قطعا پاسخ آمریکا نیست.

ایران در طول دو عملیات وعده صادق 1 و وعده صادق 2 ثابت کرده که برنامه موشکی بالستیک این کشور می تواند خطوط دفاعی اسرائیل را در هم شکسته و به خاک سرزمین های اشغالی نفوذ و سیستم های دفاع هوایی پیشرفته این بازیگر را خنثی کردند.دیمینو به خاطر گفتن این عبارت که حمله ایران «نسبتاً معتدل» بود مورد انتقاد قرار گرفت، اما لی اسلوشر، تحلیلگر اطلاعاتی سابق، عبارت دقیق تری را بر زبان آورد و گفت، اینکه ایران دست به حمله ای فاجعه بار و گسترده نزد را نباید به اشتباه ماحصل فقدان توانایی تعیبر کرد، کنش ایران نوعی خویشتن داری بود. ایران به تحریکات اسرائیل با ارسال پیامی مبنی بر اینکه خواهان جنگ گسترده‌تر نیست و به طور انتقادی، با پیش‌نمایش برخی از قابلیت‌های تهاجمی پیشرفته‌اش پاسخ داد.به طور همزمان، شهرت جهانی اسرائیل آسیب دیده است زیرا آمریکایی ها - چه لیبرال و چه محافظه کار - از دخالت ایالات متحده در غرب آسیا خسته شده اند.

بسیاری از آمریکا از درگیری های خود ساخته اسرائیل و حتی حمایت آمریکا از اوکراین در جنگ با روسیه خسته اند چرا که هزینه مالی چننی حمایت هایی بر دوش آنها سنگینی می کند.در این میان  پایگاه ترامپ، برای "جنگ های همیشگی" در منطقه دیگر صبور نیست.اگر ترامپ در مورد مذاکره با ایران جدی است، ابتدا باید اعتماد را از طریق امتیازات یکجانبه بازسازی کند. برای تهران، این می تواند شامل لغو تحریم ها یا اتصال مجدد به سیستم های مالی جهانی باشد. بدون چنین حرکاتی، شک و تردید در هر دو طرف ادامه خواهد داشت.در نهایت، ترامپ ممکن است متوجه شود که مشارکت در دیپلماسی، به جای جنگی دیگر، تنها مسیر قابل دوام رو به جلو است. اینکه آیا اقدامات او منعکس کننده این درک خواهد بود یا خیر، باید دید.اگر ترامپ به حرف‌های آمریکایی‌ها گوش دهد و در مورد توانایی‌های موشکی و پدافند هوایی ایران توصیه‌های درستی دریافت کند، به مصلحت می‌بیند که مذاکره کند و از جنگی که در نهایت آمریکا را درگیر درگیری طولانی و پرهزینه خواهد کرد، اجتناب کند.