شایعات انتخاباتی در افغانستان داغ است. گفته می‌شود که عبدا... عبدا...، وزیر خارجه سابق این کشور، در دفا‌تر کابل در صدر قرار دارد. بنا بر اعلام مراجع رسمی در این انتخابات، هم مقدار تخلفات کمتر بوده است و هم حملات طالبان.
به نوشته قانون به نقل از خبرگزاری رویترز، در برخی از مناطق شهر کابل و ولایات دیگر افغانستان، عبدا... عبدا... بیشترین آرا را به دست آورده است. این در حالی است که زلمی رسول و اشرف غنی، رقبای جدی وی، از تقلب شکایت کرده‌اند. روزنامه هشت صبح افغانستان با اشاره به اختلاف آرای وزیر خارجه پیشین افغانستان با کاندیداهای دیگر می‌نویسد: «به طور مثال، در دبیرستان سید جمال الدین در کابل، عبدا... ۱۹۰ رأی به دست آورده است و اشرف غنی و زلمی رسول، به ترتیب ۲۳ و ۱۱ رأی. این اختلاف در ١٠ مرکز رایگیری دیگر در غرب و در شمال کابل و در ولایات دیگر مانند هلمند و غور و هرات نیز مشاهده می‌شود.»
بنا بر گزارش رسانهها، رئیس کمیسیون شکایات انتخابات گفته تقلب در این انتخابات نسبت به انتخابات پیشین کمتر بوده است. حملات طالبان هم کمتر، و سر و صدای این حملات به دلیل خودداری خبرنگاران از پوشش آن، از آن هم کمتر بوده است. چرا که پس از کشته شدن سردار آقا، خبرنگار محلی خبرگزاری فرانسه در جریان پوشش انتخابات، خبرنگاران افغانستان تصمیم گرفته بودند که از پوشش اقدامات تروریستی طالبان خودداری کنند. به نوشته روزنامه هشت صبح افغانستان، خبرنگاران تصميم گرفته بودند تا با پوشش ندادن اقدامات تروريستي طالبان از نگران كردن مردم و عدم حضور آنان در پاي صندوقهاي راي جلوگيري كنند.
ترديد درباره توانمندی طالبان
«نمی‌دانیم چه کسی انتخابات را برده است اما می‌دانیم که طالبان باخته‌اند.» اين واكنش تییس برمن، عضو پارلمان اروپا و رئیس هیات ناظران اتحادیه اروپا در انتخابات افغانستان به آنچه است كه 16 فروردين در اين كشور روي داد.
با حضور فرا‌تر از انتظار افغان‌ها در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان که علی رغم تهدیدهای طالبان مبنی بر جلوگیری مردم از شرکت در این انتخابات صورت گرفت، ناظران بین المللی از تردیدهای به وجود آمده نسبت به توانایی طالبان برای به دست گرفتن امور پس از خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان، خبر می‌دهند.
برمن، عضو پارلمان اروپا و رئیس این هیات ۱۶ نفری، در نشست خبری در کابل گفت: «برگزاری آرام انتخابات و مشارکت بالاتر از انتظار افغان‌ها در آن، نشان از عزم قاطع و موثر آنها برای انتخاب آزاد رهبر آینده کشورشان دارد.» به گفته وي، آنهایی که روز شنبه در افغانستان به پای صندوق‌های رای رفتند، در واقع قانون اساسی مردمسالار و قوانین بین‌المللی مندرج در آن را انتخاب کردند.
خبرگزاری رویترز پس از برگزاری انتخابات گزارش داد: «پس از گذشت سیزده سال از آغاز جنگ افغانستان، دیروز آرامش به خیابان‌های کابل بازگشته بود. ده‌ها انفجار صورت گرفت و برخی از حوزه‌های رأی‌گیری مورد حمله قرار گرفتند، اما آن هرج و مرجی که طالبان از آن سخن گفته بود، اتفاق نیفتاد.» خبرگزاری رویترز همچنین جمله یک افغان در شبکه اجتماعی توئیتر را نقل می‌کند که در کنار عکسی از رأیدهندگانی که انگشت‌شان به جوهر آبی آغشته شده، نوشته است: «مردم این گونه می‌گویند: مرگ بر طالبان.»
زلمای خلیل زاد، ديپلمات افغان و نماینده پیشین ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل، درباره انتخابات در كشورش ميگويد: «انتخابات نشان دهنده افزایش آگاهی سیاسی افغانستان است. بر این اساس گمانه زنی‌ها درباره اینکه حامد کرزای، رئیس جمهور افغانستان، ممکن است با وجود تاکید قانون اساسی در رابطه با محدودیت مدت زمامداری راهی برای ماندن پیدا کند، بی‌اساس از آب در آمد. هرچه بیشتر رفتن حامد کرزای از گردونه قدرت مسلم شد، بر شوق شرکت در انتخابات هم افزوده شد... یک عامل مهم ديگر در موفقیت انتخابات این دوره، نوع کمپین‌های انتخاباتی بود که کاندیدا‌ها به راه انداختند. آنها مرزهای افغانستان را در نوردیدند، در مورد مسائل و مشکلات بحث کردند و ریسک‌های امنیتی در مبارزات انتخاباتی در میان مردم را پذیرفتند. انتخابات صحنه‌ای کاملا واقعی بود، نه فقط شخصیت‌ها و سیاست‌های هویتی.»
کارِ کارستان افغانهاهر پدیده‌ای یک متن دارد و یک حاشیه. اینکه اعلام می‌شود (هرچند به طور غيررسمي) كه یک کاندیدا پیشتاز است و... خیلی به متن موضوع بر نمیگردد. چرا كه به اعتقاد من اتفاقی که در ۱۶ فروردین در افغانستان روی داد نقطه عطفی در تحولات افغانستان بود. برای نخستین بار جابه جایی قدرت از طرف حکومت پذیرفته شد؛ جابه جایی که قرار است بر اساس نتایجی باشد که از صندوق رای خارج می‌شود و مردم افغانستان هم به رغم همه خشونت‌هایی که جریان افراط در ماه‌های اخیر و روزهای منتهی به انتخابات از خود نشان داد تصمیم گرفتند که با رفتن به پای صندوق‌های رای یک «نه» بزرگ به افراط بگویند و اصطلاحا راه اعتدال را انتخاب كنند. آنان از جان خود مایه گذاشتند و برای ابراز عقیده به صندوق‌های رای مراجعه کردند. كه هر دو پديده مهمي هستند.
پدیده دیگری که اتفاق افتاد این بود که این انتخابات توسط ارتش و نیروهای پلیس افغانستان برگزار شد. در مجموع بايد گفت که نحوه برگزاری انتخابات افغانستان و حضور چشمگیر افغان‌ها پای صندوق‌های رای «کاری کارستان» بود و اکنون باید منتظر بود تا این روند با موفقیت به پایان برسد. به اعتقاد من در این برهه و در شرایطی که آمار رسمی منتشر نشده اعلام یک کاندیدا به عنوان پیروز انتخابات می‌تواند این کار بزرگ را تحت الشعاع قرار دهد.
آنچه که مشخص است جریان افراط و حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تمام توان خود را به کار گرفته بودند تا مانع برگزاری این انتخابات شوند و با ایجاد هراس در دل مردم افغانستان، آنان را از رفتن به پای صندوق‌های رای منصرف کنند. اما این انتخابات نشان داد که در وزن کشی میان نیروهای طالبان و جریان افراط از یک سو و حاکمیت افغانستان، آن كه بازنده شد طالبان بود و توان جریان افراط همین بود که در روز انتخابات دیده شد و نه بیشتر.
سید ابراهیم طاهریان / سفیر سابق ایران در افغانستان و پاکستان
