قانون در گزارشی نوشت:
ساعت 2 بعد از ظهر روز يكشنبه است و ما در بيمارستان سينا به دنبال دختري ميگرديم كه زنداني بودن پدر مانع از مداواي او در يكي از بيمارستانهاي دولتي در شنبهشبگذشته شده بود.
مانا دختر 8 ساله گزارش ما، در اتاق عمل است و مادر او پشت اتاق عمل در انتظار دوباره سالم ديدن فرزندش نگاه و همه اميدش را به آسمان دوخته، اشك نميريزد اما حال مادر گواه ازحال پريشان دختر خردسالش است.مادر با چهرهاي رنگ پريده و مستآصل به يك صندلي رنگ و رو رفته تكيه داده و توان ايستادن ندارد. او تمام شب را بيدار بالاي سر دختر كوچكش در بيمارستاني بوده كه متخصصان آن حتي با ديدن وخامت حال مانا حاضر به بستري كردن بيمار نشده بودند.
مانا تمام شب درد ميكشيد و ناله ميكردسميه، مادر مانا برايمان تعريف كرد كه چگونه مانا ساعتها در بيمارستان درد كشيد و ناله كرد اما چون رضايت پدر ضميمه پرونده پزشكي او نبود دكترها حتي اجازه بستري شدن به او ندادند. مانا از شدت درد ساعتها اشك ريخت و مادر شاهد نگاه تنگ نظرانه پزشكان براي نجات دخترش بود . براي تعدادي از دكتران سرزمين ما حفظ موقعيت بسيار مهمتر از حفظ جان كودك بي پناهي است كه اگر لحظه اي در درمانش درنگ شود بزرگسالي را نخواهد ديد، آنها براي حفظ منافع خود ريسك نميكنند.
بدون رضايت پدر عمل نميكنيمسميه با دلخوري بسيار در توضيح روند درمان كودكش در شب حادثه، از قانوني گفت كه وجود ندارد. دكتر به ما گفت براي بستري كردن مانا رضايت پدر ضرورياست. پزشك معالج با خونسردي ازوخامت حال مانا گفت كه هرچه سريعتر بايد عمل شود و بعد تاكيد كرد ما نمي توانيم بدون رضايت پدر او را عمل كنيم.
گفتم پدرش زندان است اما...به پزشك توضيح دادم پدرش زندان است و جواب داد خب با زندان تماس بگيريد و برگه رضايت را براي ما بياوريد. گفتم اين موقع شب من چطور پدر زنداني او را پيدا كنم و برگه رضايت بگيرم... . ساعت از نيمه شب گذشته بود كه از بيمارستان قطع اميد كرديم با كمك يكي از دوستان تصميم گرفتيم مانا را به بيمارستان سينا منتقل كنيم. هرچه التماس كردم حداقل وضعيت دست مانا را از حالت اورژانسي خارج كنيد تا او را منتقل كنم درخواستم به جايي نرسيد. زماني كه مي خواستيم مانا را سوارماشين كنيم به علت وضعيت بد شكستگي دست، امكان حركت وجود نداشت در سالن بيمارستان از سر ناچاري فرياد زدم و كمك خواستم.
وقتي دل پزشك به رحم ميآيد مادر مانا در ادامه يادآور شد كه در نهايت پزشك معالجش دلش به رحم آمد و گفت با اختيار خودم مانا را براي انتقال آماده ميكنم. دكتر هشدار داد كه امكان قطع شدن شريانهاي حياتي دست مانا وجود دارد اگر درمان نشود شايد براي هميشه از داشتن دست محروم شود.دكتر بعد از بيهوش كردن مانا استخوان آرنج را جا انداخت و دستش را آتل بست تا ما توانستيم مانا را براي عمل به بيمارستان سينا منتقل كنيم.براي نجات دختر 8 ساله ام مديون دوستان وپزشكان بيمارستان سيناهستم كه بدون در نظر گرفتن رضايت پدر و به دليل وخامت حال مانا با هدف نجات دست دخترم اكنون او را به اتاق عمل بردهاند.
مسئول مربوطه در دسترس نيست
آنگونه كه ما متوجه شديم يكي از بستگان به دنبال دريافت رضايت از پدر مانا صبح زود به دادستاني مراجعه كرده كه به او گفتهاند مسئول مربوطه به اوين رفته، برويد آنجا و پيدايش كنيد و از او بخواهيد زنداني را بيابد و رضايت بگيرد.
تعلل در درمان بيمار يك تخلف استبهراستي در شرایط اورژانسی ، اگر پدر به دلایل مختلفی حضور ندارد، بیمارستان از لحاظ انسانی و پزشكي میتواند بگوید که باید رضایت نامه از طرف پدر داشته باشید تا كودك مداوا شود؟ جواب پيمان عطار، وكيل دادگستري به اين سوال خواندنياست، عطار تاكيد دارد كه در مسائل اورژانسی و غیرمترقبه که دسترسی به اولیای كودك مقدور نیست. قانون این اجازه را به بیمارستان داده در راستای وظایف قانونی و علمی خود نسبت به معالجه و جراحی و تجویز دارو و مسائل پزشکی كاستي از خود نشان ندهد.
رضايت پدر به هيچ عنوان الزامي نيست اين حقوقدان براي توضيح ماجرا به نكته جالبي در قانون مدني اشاره كرد و گفت: در ماده1168 قانون مدنی ذکر شده«نگهداری اطفال هم حق، هم تکلیف پدر و مادر است»و در ماده1169 قانون مدنی آمده كه برای نگهداری طفل مادر تا 2 سال از تاریخ ولادت او، اولویت نگهداری خواهد داشت و پس از این مدت حضانت به عهده پدر است و در مورد اولاد دختر تا 7 سال به عهده مادر است. بعد از گذشت 7 سال دختر مي تواند انتخاب كند كه در کنار مادر باشد يا پدر. بحث حضانت هیچ ربطی به بحث رضایت کودک ندارد و بیمارستان نمیتواند به دلیل اینکه رضایت كتبي از پدر ندارد از جراحی و اقدامات پزشکی خودداری کند.عطار توضيح داد كه مانا اگر 8 ساله است تعلل در درمان به دليل عدم وجود رضايت پدر يك تخلف بوده و یک بحث مجرمانه است. عطار براي روشن شدن ضرورت وجود رضايت اولياي بيمار خاطر نشان كرد: اگر قصور بیمارستان باعث نقص عضو یا فوت یا مشکلی براي بیمار شود، پدر حتي از زندان می تواند وکیل بگیرد، و شخصا یا توسط وکیلی با ارائه شکایت براي جبران خسارت پیگیري قضايي را آغاز كند . چرا بیمارستان به بهانه حضانت دچار قصور شده؟ طبق قانون پدر و مادر هم تکلیف و هم حق نسبت به کودک مشترک دارند.
داديارناظر زندان بايد در دسترس باشدحلقه گم شده در دريافت رضايت پدر مانا ارتباط با داديارناظر زندان و دادستاني بود كه عطار در اينباره گفت: وظیفه دادیار ناظر زندان به عنوان نماینده دادستان نظارت بر رفتار زندانیان، چه زندانیانی که محکومیت حبسشان را سپری میکنند چه زندانیانی که با قرار بازداشت موقت در بازداشتگاههای سازمان زندان ها هستند،
است. داديار ناظر زندان همچنين موظف است شرایط نگهداری آنها را با استانداردهای قانونی هماهنگ كرده و ارتباط آنها با وکیل مدافع و خانواده را تسهيل كند . داديار زندان موظف است در شرايط اضطراري به زندانيان كمك كند و در دسترس باشد.
در مان بيمار منوط به كسب اجازه نيستقاضي سيد علي كاظمي نيز رضايت پدر براي معالجه فرزند را ضروري دانست اما در رابطه با شرايط اورژانسي تاكيد داشت كه در شرايط فوري ميتوانند اين اجازه را به خانواده زنداني دهند كه زنداني خود را ببيند و از او رضايت را بگيرد. او در بيان دليل گفتار خود به ماده 158 قانون مجازات اسلامي اشاره كرد كه اين ماده اذعان دارد: ارتکاب رفتاری که طبق قانون جرم محسوب میشود، در موارد زیر قابل مجازات نیست و بند «ج» همين ماده آمده است كه « هر نوع عمل جراحی یا طبی مشروع که با رضایت شخص یا اولیاء یا سرپرستان یا نمایندگان قانونی وی و رعایت موازین فنی و علمی و نظامات دولتی انجام میشود، در موارد فوری أخذ رضایت ضروری نیست.»
اگر پزشك به وظيفه خود عمل نكند، مجرم استكاظمي براي روشن شدن موضوع پرسش ما با مثالي گفت بچهاي در خيابان تصادف ميكند و اطلاعي از پدر و مادر هنوز در اختيار ما نيست آيا ما ميتوانيم بگوييم كه تا پدر و مادر اجازه ندادهاند نمي توانيم كاري انجام دهيم؟ پزشك بايد اقدامات لازم را انجام دهد و اگر اجازه درمان ندهد طبق قانون براي خودداري ازكمك به مصدومين مجرم شناخته ميشود و مجازات ميشود. بنابراين طبق قانون حتي اگر عملي انجام گيرد كه سوءنيتي در آن نباشد و بر اساس اين عمل به كسي ضرر وارد شود مسئوليت آن با پزشك نخواهد بود لذا پزشكان ميتوانند بر اساس اين بند بدون رضايت پدر و مادرعمل را انجام دهند واگر انجام ندهند و براي آن كودك مشكلي پيش آيد قطعا توسط دادگاه آن پزشك مجازات ميشود و نسبت به اين مورد اعمال مجازات ميشود. كاظمي در رابطه با ضرورت دسترسي به داديارناظر زندان نيز خاطر نشان كرد كه براي متهمان امنيتي و يا متهماني كه بنابه دلايل مربوط به پرونده در قرنطينه هستند، اخذ نظر دادستان ضروري است. به طور مثال پروندههاي قاچاق مواد مخدر، پروندههاي اختلاسهاي بزرگ، فساد مالي بزرگ صرفا مسئول زندان نميتواند تصميم بگيرد. در چنين مواردي دادستان يا قاضي رسيدگي كننده به پرونده تصميم گيرنده است.
حال مانا خوب استدر آخرين تماس با مادر مانا خبردار شديم مانا،از اتاق عمل خارح شده هرچند از شدت درد بسيار ناله ميكند اما پزشك معالج اذعان داشته هر كاري كه از دستشان بر مي آمده براي نجات بيمار انجام دادهاند و اميدوار هستند مانا بهبود يابد.