پروفسور متیو بان استاد دانشگاه هاروارد و مشاور وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا با اشاره به اینکه احتمال توافق جامع هسته ای در موعد مقرر وجود دارد، گفت: ایران و گروه 1+5 در خصوص رآکتور اراک پیشرفت خوبی داشته اند.
پروفسور «متیو بان» مشاور وزارت انرژی ایالات متحده آمریکا و استاد مدرسه جان اف.کندی دانشگاه هاروارد و از متخصصان مباحث هسته ای ایران در گفت‌وگو با مهر به بررسی امکان حصول ایران و گروه 1+5 به توافق جامع هسته ای در 20 جولای پرداخت که ماحصل ین گفتگو در ادامه می آید.
پیش بینی شما از توافق جامع هسته ای میان ایران و گروه 1+5 در تاریخ مشخص شده(20 جولای) چیست؟ آیا طرفین مذاکرات می توانند در این تاریخ به توافقی جامع دست یابند؟
احتمال این امر وجود دارد. اگرچه احتمال آن کم است که در این تاریخ چنین توافقی حاصل شود. دو طرف در خصوص رآکتور اراک پیشرفت خوبی داشته اند. اما هنوز مسائلی میان طرفین وجود دارد که باید حل و فصل شود. از جمله مسائلی که میان طرفین وجود دارد قابلیت سانتریفیوژها و مدت زمان رسیدن به توافق.
طرف مقابل ایران معتقد است که تعداد سانتریفیوژها بالاست و این تعداد بالا برای اهداف نظامی و تولید بمب در عرض کمتر از یک سال کفایت می کند. در واقع یکی از مسائلی که آنها مطرح می کنند همین بحث تعداد سانتریفیوژهاست که باید حل و فصل شود.
یکی از مباحثی که از طرف گروه 1+5 و به طور دقیقتر از طرف آمریکا مطرح شده موضوع موشکی ایران و طرح آن در مذاکرات هسته ای میان طرفین است. بر اساس چه منطقی آمریکا خواهان طرح این موضوع در مذاکرات فیمابین است؟استدلالی که طرح می شود بر اساس قطعنامه 1929 شورای امنیت است. بر اساس این قطعنامه اقدام تحت فصل 7 منشور مورد توجه است که ایران بر اساس آن نباید "هیچ فعالیتی مرتبط با موشکهای بالستیک که قابلیت حمل سلاح هسته ای را داشته باشد" را انجام دهد.
در این خصوص نه تنها اسرائیل بلکه کشورهایی که در تیررس چنین موشکهایی خود را احساس می کنند خواهان طرح این موضوع در مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 هستند.
اسرائیل در خصوص برنامه هسته ای ایران خواهان توقف کلیه فعالیتهای هسته ای است و در واقع مخالف داشتن تکنولوژی هسته ای از سوی ایران است. این در حالی است که مواضع اسرائیل در این خصوص با آمریکا متفاوت است. در این خصوص امریکا چگونه خواهد توانست نوعی توازن میان دیدگاههای خود و اسرائیل برقرار کند؟اسرائیل جزو اعضای تیم مذاکره کننده نیست؛ اگرچه اسرائیل و آمریکا در خصوص راهبرد آمریکا نسبت به موضوع هسته ای ایران بحث و گفتگو می کنند. تصور می کنم که هم گروه 1+5 و هم ایران خواهان رسیدن به توافق هستند.
به طور کلی پیش بینی شما از آینده مذاکرات ایران و گروه 1+5 چیست؟ برخی معتقد هستند اگر موضوع هسته ای ایران حل و فصل شود مسائل دیگری نیز وجود خواهد داشت تا غرب بر ایران فشار آورد. در این خصوص نظر شما چیست؟تصور من این است که دیپلماسی و حل و فصل مسأله هسته ای ایران از طریق مذاکره خواست همه طرفهای دخیل در مذاکرات است. علیرغم این موضوع البته ممکن است که رسیدن به توافق سخت و دشوار باشد. باید در نظر داشت که بی اعتمادی، شکاف میان طرفین و تأثیر عوامل داخلی چه در تهران وچه در واشنگتن از جمله مسائل دخیل در مذاکرات است که در ارزیابی ها باید مورد توجه قرار گیرند.
تصور بنده این است که توافق تهران و واشنگتن در خصوص برنامه هسته ای ایران می تواند به مثابه نقطه عطفی باشد که زمینه ساز حل و فصل سایر مشکلات و مسائل فمابین باشد. این توافق می تواند به رفع تحریمهای دردناک علیه ایران منجر شود و امکان همکاری میان تهران و واشنگتن در خصوص مسائل دیگر را مهیا سازد.
می دانیم که دو کشور در خصوص موضوعاتی چون تروریسم، حقوق بشر و اسرائیل اختلافاتی دارند.
