طی دو ماه اخیر و از زمان حصول برنامه جامع اقدام مشترک هسته ای میان ایران و گروه 1+5، لابی صهیونیستی آمریکا (آیپک) به عنوان مهمترین گروهی شناخته شده که تلاش همه جانبه ای برای جلوگیری از اجرایی شدن این توافق انجام داده است؛ اما موضوعی که شاید برای بسیاری جای سؤال باشد، این است که این گروه چه میزان برای مخالفت با توافق هسته ای هزینه کرده است؟
به گزارش «تابناک»، نشریه «فارن پالیسی» در مطلبی به بررسی میزان بودجه آیپک و نحوه هزینه آن، به ویژه در زمینه مخالفت با توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 اقدام کرده است. ارقام ارائه شده در این مطلب، نشان می دهد، این موضوع تا چه حد برای آیپک حیاتی بوده و چه هزینه سنگینی از جانب این گروه در راستای دستیابی به هدفی صرف شده که در نهایت نیز شکست خورده است.
در این مطلب اشاره شده که مجموع بودجه آیپک طی سیزده سال (از سال 2000 تا 2013) با رشدی چشمگیر و قابل توجه، از 15.8 میلیون دلار به 64.3 میلیون دلار رسیده است. با این حال، با توجه به ابهامات موجود در نحوه درآمد و هزینه این گروه، از یک سو مشخص نیست که طی دو سال اخیر، این رقم به چه میزانی رسیده و از سوی دیگر، نحوه دقیق هزینه این افزایش 307 درصدی بودجه مشخص نیست.
به طور کلی، یکی از عادات آیپک این است که با استفاده از شکاف های موجود در قوانین مالی آمریکا، محل هزینه های خود، به ویژه در بحث لابی گری را تا حد امکان پنهان نگه می دارد. در موضوع مخالفت با توافق هسته ای ایران نیز آیپک از یک گروه واسطه با نام «شهروندان خواستار ایران عاری از سلاح هسته ای» استفاده کرده است. این گروه با پخش آگهی هایی در 23 ایالت آمریکا، از قانونگذاران درخواست می کرد که علیه توافق هسته ای ایران رأی بدهند.
تخمین ها درباره هزینه ای که آیپک در این زمینه انجام داده، متفاوت است؛ اما گفته می شود، مبلغی بین 20 تا 40 میلیون دلار صرف این کار شده است؛ تلاشی که البته در نهایت نتوانست تعداد کافی از سناتورهای دموکرات را به مخالفت با برجام وادار کند. به همین دلیل، آیپک در آخرین تلاش خود از سناتورهای دموکرات خواست دست کم اجازه بدهند قطعنامه رد برجام در صحن سنا مطرح شده و به رأی گذاشته شود.
البته به عقیده برخی، این به معنای شکست کامل برای آیپک نیست، زیرا هرچند این گروه نتوانست طرح مورد نظر خود را در کنگره به تصویب برساند، در عوض، توانست شمار بیشتری از شهروندان آمریکایی را علیه توافق برانگیخته و به این ترتیب، میزان کمک های مالی خود را افزایش دهد. آیپک قصد دارد طی مدت پنج سال، بودجه خود را به دو برابر افزایش دهد و کمپینی که علیه توافق هسته ای ایران به راه انداخته، می تواند در این راه یاری اش کند.
البته چنین امری برای آیپک بی سابقه نیست و این گروه پیش از این نیز وارد نبردهای شکست خورده ای شده که هدف نهایی از آن، افزایش درآمدش بوده است؛ به عنوان مثال، پس از تلاش ناکام آیپک برای جلوگیری از فروش هواپیماهای «آواکس» به عربستان سعودی در سال 1981 و همچنین عدم موفقیت در وادار کردن دولت بوش پدر به اعطای یک بسته مالی 10 میلیارد دلاری به رژیم اسرائیل در سال 1991، میزان کمک های مالی به این گروه افزایش پیدا کرد.
در این میان، چه آیپک به اهداف خود دست پیدا کند و چه نکند، یک چیز را می توان با اطمینان گفت و آن، اینکه افکار عمومی آمریکا هیچ ایده ای درباره اینکه بودجه ده ها میلیون دلاری آیپک چطور هزینه می شود، ندارد.
