راحت طلبی برخی از ما ایرانی ها باعث شده که در فصل سرما به جای اینکه لباس مناسب به تن کنیم، دمای منزل یا محل کار خود را بالا می بریم تا بتوانیم در زمستان، لباس تابستانه بپوشیم.
به گزارش ایرنا، شاید جزو افرادی هستید که کف خانه شما از سنگ یا سرامیک است یا جزو کسانی که برای متعادل کردن دمای محل کار مجبور به روشن کردن پنکه یا باز کردن پنجره درحین روشن بودن سیستم گرمایش باشید، در دو حالت سبب هدر رفت انرژی وگرم شدن زمین می شوید.
دمای هوای اتاق کار یا منزل تاثیر زیادی بر روی سلامت انسان و حتی نحوه کارکردن افراد دارد، درطب سنتی و حتی طب مدرن تاکید شده که دمای محیط کار یا زندگی باید متناسب با دمای بدن و هوای بیرون باشد این در حالی است که در بسیاری از ادارات در کشور شاهد بالا بودن دمای زیاد هوا هستیم به گونه ای که افراد مجبور به باز کردن پنجره ها و یا استفاده از پنکه در زمستان هستند.
پوشیدن لباس تقریبا گرم و جوراب در فصل سرما جزو فرهنگ قدیمی ما ایرانیان است به طوری که اگر فردی به محض وارد شدن به منزل جوراب را از پایش خارج می کرد با برخورد مادر یا مادربزرگ مواجه می شد، قدیمی ها معتقد بودند که روی سنگ سرد راه نروید چون انسان از پا سرما می خورد در حالی که امروزه کف بیشتر خانه های ما از سنگ یا سرامیک است که سرما را به راحتی منتقل می کند از این رو برای گرم کردن این فضا به انرژی بیشتری نیاز داریم.
از سوی دیگر دمای ادارات نیز که جایی برای حرف زدن نمی گذارد، این وضعیت در تابستان نیز صادق است، در برخی ادارات دمای اتاق ها به حدی سرد است که از تحمل خارج می شود، به اعتقاد کارشناسان فراوانی سوخت و پایین بودن قیمت انرژی برخی دلایل مهم این روند در کشور است که قطعا عبور از این وضعیت نیاز به فرهنگ سازی دارد.
دمای هوا در کشورهای مختلف با توجه به نوع اقلیم و رطوبت آنها متفاوت است، اولین شاخص که در کشورهای انگلیسی زبان مورد استفاده قرار می گیرد که می گوید یک کارگر جوان و مستعد و تطابق یافته با گرما نباید در چهار ساعت کار در یک محیط گرم بیش از چهار لیتر عرق کند در غیراینصورت کار کردن برایش خطرناک است.
شاخص دوم که در فرانسه استفاده می شود می گوید که حد گرمای مجاز برای کارگران صنایع سبک در صورتی که هوا ساکن و رطوبت 100 درصد باشد 17 درجه و برای اشخاص غیر فعال 24 درجه تعیین شده است.
بر این اساس برای محیط های مختلف کار با توجه به نوع کار و میزان رطوبت دماهای مختلفی تعریف شده است به عنوان مثال برای کار نشسته 20 تا 22 درجه، کار سبک نشسته 19 تا 20، کار سبک در حال ایستاده ( مثلا کار با ماشین آلات) 17 تا 18، کار نیمه سنگین در حال ایستاده ( مثلا مونتاژ) 16 تا 17 و کار سنگین در حال ایستاده 14 تا 16 درجه تعیین شده است این در حالی است که در کشور ما در بیشتر ادارات دمای هوا بیش از 30 درجه است.
چندی پیش معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست کمپینی را با عنوان ' چالش 18 درجه ' در صفحه اجتماعی خود راه اندازی کرد که در آن از مسئولان و مردم خواست تا دمای سازمان یا منازل خود را بر روی 18 درجه تنظیم کنند تا موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و کم شدن آلودگی هوا شوند.
بعد از دعوت ابتکار به پیوستن به کمپین چالش 18 درجه، مقامات کشوری مانند دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ، محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت و شهیندخت مولاوردی معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده به این کمپین پیوستند.
همچنین اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهوری آیین نامه اجرایی ماده 17 قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی را ابلاغ کرد که نشان از اهمیت موضوع دارد.
اسماعیل کهرم مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرنگار علمی ایرنا گفت: اصطلاحی در کشورهای اروپایی با عنوان «درجه حرارت اتاق» وجود دارد که دمایی بین 22 تا 24 درجه را تعیین کرده است.
وی افزود: اما نظر به اینکه گرمایش خانگی دومین عامل گرمایش زمین است کارشناسان امر معتقدند درجه حرارت محیط کار یا زندگی باید پایین بیاید.
وی اظهار کرد: مشکلی که در زمینه مصرف انرژی در کشور ما وجود دارد این است که دمای محیط را به حدی بالا می بریم که خارج از تحمل می شود و در آن صورت پنجره را باز می کنیم که این بدترین روش مصرف انرژی است، در واقع به نوعی دور ریختن پول است.
کهرم گفت: اخیرا کمپینی با عنوان ' دمای 18 درجه ' راه اندازی شده که در آن بر تنظیم دمای زندگی و محل کار بر 18 درجه تاکید شده است که این مساله موجب کاهش اتلاف انرژی می شود.
وی افزود: در این شرایط از طرفی سوخت کمتری مصرف می شود و از سوی دیگر مجبور می شویم لباس بیشتری بپوشیم که بنا به گفته پزشکان این روش برای سلامت انسان ها هم مفید است و هم محیط زیست و منابع حفظ می شود.
مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در گذشته پدران ما در زمستان تمام اتاق را گرم نمی کردند بلکه با استفاده از کرسی دمای لازم به بدن می رسید اما امروزه با وجود شوفاژ و پکیچ می خواهیم تمام فضای خانه را به حدی گرم کنیم که بتوانیم با لباس راحتی سر کنیم.
وی اظهار کرد: بدون شک ادامه فعالیت کمپین هایی مانند 18 درجه می تواند کمک بزرگی به کاهش اتلاف انرژی کند ، تا چند سال گذشته هیچ فردی در خودرو از کمربند ایمنی استفاده نمی کرد اما امروزه بیش از 95درصد مردم به محض قرار گرفتن در خودرو کمربند را می بندند بنابراین پیش بینی می کنم ادامه فعالیت هایی مانند چالش 18 درجه 4 تا 5 سال آینده جواب خواهد داد.
همچنین رضا ساکی فعال محیط زیست و عضو کمپین ' آسمانت را پس بگیر' به خبرنگار علمی ایرنا گفت: دمای هوا در منازل و ادارات کشور ما به هیچ عنوان متناسب با شرایط بدن و دمای هوای بیرون نیست، شاید بتوان دمای منازل را تا حدودی تنظیم کرد که البته نیاز به آموزش و احیای فرهنگ قدیمی ما ایرانیان دارد اما دمای ادارات از توان یک فرد خارج است زیرا دارای یک سیستم مرکزی هستند.
وی اظهار کرد: اداره ای را در تهران می شناسم که دمای اتاق های آن به حدی گرم است که در هر اتاق یک پنکه کار می کند زیرا در غیر اینصورت کارمندان قادر به کار کردن در آن فضا نیستند، اگر چند اداره مانند این در تهران باشد پس اینکه رتبه هفت یا 6 تولید کنندگان گازهای گلخانه ای را دارا هستیم دور از ذهن نیست.
وی ادامه داد: چندی پیش وارد بانکی در تهران شدم که دماسنج موجود در آن دمای 32 درجه را نشان می داد در حالی که می توان در دمای 18 یا 20 درجه به راحتی سر کرد و بقیه هدررفت انرژی است.
ساکی تاکید کرد: چون در ادارات دولتی هزینه سیستم های گرمایشی یا سرمایشی بر عهده دولت است بنابراین دلسوزی هم در کار نیست از این رو دولت باید اقدامی کند تا این روند بهبود یابد.
وی گفت: استفاده بی رویه از سوخت موجب انتشار کربن در هوا می شود و این مساله به مرور موجب تغییر در جو می شود به طوری که امروزه همه به نباریدن باران و برف در شهرها اعتراض دارند، این روند نتیجه استفاده نادرست از انرژی است.
این فعال محیط زیست اظهار کرد: فرهنگ درست مصرف کردن انرژی در کشور ما قدمتی دیرینه دارد اما متاسفانه امروزه ما ترجیح می دهیم که به اصلاح فرنگی باشیم آنهم فرنگی که الگو برداری شده از آمریکایی ها است زیرا اروپایی ها از منابع انرژی خود درست استفاده می کنند در حالی که امریکا رتبه اول انتشار گازهای گلخانه ای را دارد.
وی ادامه داد: در گذشته زمانی که مادر بزرگ ها و مادران ما از تنور برای پخت نان استفاده می کردند بعد از تمام شدن کار آتش را خاموش نمی کردند بلکه سنگی را روی تنور قرار می دادند و این باعث گرم شدن زمین های اطراف آن می شد و بعد دور آن می خوابیدند، این همان فرهنگ گرم کردن فضا از زمین است که امروزه در کشورهای اروپایی استفاده می شود اما در کشور ما به فراموشی سپرده شده است.
ساکی تاکید کرد: راحت طلبی باعث شده تا به جای اینکه لباس مناسب به تن کنیم ، دمای منزل یا محل کار خود را بالا ببریم تا بتوانیم در زمستان، لباس تابستانه بپوشیم!
وی گفت: روزانه 14 تا 15 میلیون لیتر بنزین، گازوییل و مازوت در تهران می سوزد که اگر فعالیت سیستم های گرمایشی و سرمایشی خانگی و ادارات را هم به آن اضافه کنیم حجم زیادی کربن در هوا منتشر می شود که نتیجه اش کاهش برف و باران است.
وی افزود: امروزه در شهری مانند تهران شاهد نصب تعداد زیادی کولرهای گازی هستیم در حالی که کولر آبی در اقلیمی مانند تهران جوابگو است زیرا کولرهای گازی مخصوص اقلیم های گرم با رطوبت بالا است.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: با ادامه این روند باید در آینده جریمه تولید کربن را به دنیا پرداخت کنیم زیرا در برابر طبیعت و فرزندان خود مسئول هستیم.
وی گفت: درگذشته مردم چگونه زندگی می کردند، به عنوان مثال مردم قم آب آشامیدنی خود را چگونه تهیه می کردند آیا از جای دیگری برای آنها لوله کشی شده بود؟ قطعا نه، آنها حوضچه هایی با زیر بنای سنگ و ماسه درست کرده بودند که آب باران در آن جمع می شد و آب جمع شده در این حوضچه ها بعد از عبور از لابلای سنگ ها و ماسه ها به صورت طبیعی پالایش می شد و بعد مورد استفاده آنها قرار می گرفت اما امروزه انسان ها تنبل شده اند و حوصله انجام چنین کارهایی را ندارند.
ساکی به راه اندازی کمپین 18 درجه از سوی رییس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره کرد و گفت: قطعا راه اندازی چنین حرکت هایی تاثیر مثبتی بر روند استفاده از انرژی خواهد داشت.
وی افزود: شاید کمتر دینی مانند اسلام باشد که به طور صریح و در آیه ها و احادیث زیادی بر حفظ محیط زیست و منابع آبی و خاکی تاکید دارد اما متاسفانه آنطور که باید به این بخش توجه نمی کنیم.
ساکی اظهار کرد: این روزها کمپین و پویش های محیط زیستی و اجتماعی زیادی در کشور شکل گرفته است اما باید به گونه ای باشد که تلنگری به ذهن وارد کنند.
اصولا اینکه هر معضل ومشکلی را ناشی از رفتار و فرهنگ مصرفی مردم بدانیم و به آنها بگوئیم شما حتی مسائل پیش پا افتاده ای را که گذشتگان شما میدانستند نمیدانید مشکل اصلی را از نظر دور میکند.میزان مصرف انرژی و نحوه استفاده از آن فقط در سیاست های کلان اداره کشور قابل کنترل وبرنامه ریزی است و نحوه مصرف مردم نیز ناشی از همان سیاست ها است. پس بهتر است اگر کسانی مدعی راه حل هستند راه کارهای کلان ملی ارائه دهند. 
ما هم از این همسایه ها داریم. باید تفکیک کنتورهای گاز و استفاده از پکیج برای هر خانه اجباری شود که حداقل ساکنینی که مایل به صرفه جویی هستند هزینه دیگر واحدها اسراف کار را ندهند.